به گزارش شبکه خبری هزاره سوم به نقل از رجانیوز، ایده ساخت سریال‌های مناسبتی برای ماه محرم، ابتدا به دنبال بالا گرفتن تب سریال‌های رمضانی و با محوریت موضوعات مرتبط با این دو ماه شکل گرفت. سریال «گمگشته» در ماه مبارک رمضان با یک موضوع مذهبی ولی داستانی فرعی که در حاشیه آن روایت می‌شد، توانست مخاطبین زیادی را به خود جلب کند و به یکی از موفق‌ترین سریال‌های مناسبتی تلویزیون تبدیل شود؛ تا جایی که بعد از آن، این ایده تبدیل به سنت شد و هر سال، هم مردم و هم مدیران ارشد سازمان صداوسیما به دنبال پخش سریال‌های جدید در ماه مبارک رمضان هستند.
در سال‌های بعد شاهد سریال‌هایی بودیم که شاید از منظر محتوایی ارتباطی با ماه رمضان و مناجات و پندهای دینی و اخلاقی نبودند و حتی بیشتر حول مسائل طنز و کمدی می‌چیدند اما حداقل، اتفاقات و داستان اصلی آنها در ماه رمضان و در حالی که شخصیت‌های ماجرا روزه بودند، اتفاق می‌افتاد تا حداقلی از همذات پنداری توسط مخاطبین با این سریال‌ها صورت بگیرد.
پشت صحنه سریال «سال‌های ابری» که قرار است محرم امسال از تلویزیون پخش شود
با این حال، چند سال گذشت و تلویزیون به جایی رسید که ماه رمضان را صرفا موقعیتی خاص برای پر کردن آنتن خود دید و دست به تولید سریال‌های کاملا بی ارتباط با این ماه زد که صرفا قرار بود 30 شب مردم را پای تلویزیون بنشاند؛ رویکردی که سبب شد تا پای انواع و اقسام سریال‌های اجتماعی و طنز به سفره افطار مردم باز شود.
این اتفاقی بود که دقیقا برای رسانه ملی در ماه محرم نیز افتاد و اگر در سریال‌های چند سال پیش، «عزاداری» و «هیات» جزو اصلی‌ترین فاکتورهای حاضر در یک مجموعه تلویزیونی بودند، اکنون فقط پیراهن مشکی بازیگران و احیانا یک سکانس از حضور آنان در مجلس عزاداری اباعبدالله(ع) است که این سریال‌ها را از سریال‌های روزانه متمایز می‌کند.
وظیفه رسانه ملی در ماه محرم باید ترویج شعائر دینی و مناسک مذهبی به ویژه در زمینه معارف پربار اهل بیت(ع) و فیام تاریخی کربلا باشد. صدالبته که این رویکرد باید به وظیفه اصلی و دائمی صداوسیما در تمام تولیدات خود و در تمامی طول سال تبدیل شود اما حداقل این انتظار وجود دارد که در ماه محرم، تفاوت آشکاری در برنامه‌های تلویزیون ایجاد شود؛ انتظاری که در سال‌های اخیر به هیچ عنوان در جهت مثبت برآورده نشده است.
طبیعی است که ساختار رسانه باید به دنبال جذابیت باشد و برای انتقال مفاهیم ارزشی نظیر موضوعات دینی و اخلاقی، از قالب‌های مختلفی همچون فیلم، سریال و جنگ تلویزیونی و حتی مسابقه نیز استفاده کند اما نباید فرم اینگونه برنامه‌ها بر محتوای آنها به اندازه‌ای غلبه داشته باشد که ماهیت اصلی آن را تحت‌الشعاع قرار دهد.
هیچکس تلاش مسئولان صداوسیما برای تولید سریال‌های مناسبتی در ماه محرم و تبدیل فضای حاکم بر رسانه ملی به یک «هیئت مجازی» را منکر نمی‌شود اما باید به این نکته مهم توجه کرد که آیا هدف از تولید این مجموعه‌های تلویزیونی، انتقال مفاهیم دینی در ماه محرم در قالب سریال است یا اینکه صرفا قرار است تحت عنوان سریال مناسبتی، یک بخش ویژه در تلویزیون ایجاد شود و به تولید سریال بدون توجه به محتوای آن پرداخته شود؟ آیا رویکرد چند سال اخیر صداوسیما در پخش سریال‌های بی‌مناسبت با این ماه، نمی‌تواند سرآغاز مسیری باش که منجر به پخش «به هر قیمت» سریال در محرم شود؟
متاسفانه برخی اخبار که از نگارش یک فیلنامه سریال برای ماه محرم توسط یکی از حامیان فتنه 88 که کوچکترین اعتقادی به ارزش‌های اسلامی و اخلاقی ندارد، خبر می‌دادند، اثبات می‌کند که قرار نیست نگاه مدیران ارشد رسانه ملی به این مساله مهم، تغییری داشته باشد. سال گذشته قرار بود تا کاگردان و نویسنده فیلم ضدانقلابی «پل چوبی» که با موضوع حوادث سال 88 و در جهت حمایت از آن ساخته شده به همراه نویسنده این فیلم حامی فتنه (که عکس‌های مبتذل و غیراخلاقی او در جمع‌های دوستانه‌ی فاسد، در اینترنت براحتی یافت می‌شود)، یک سریال ویژه ماه محرم بسازند که با افشاگری برخی رسانه‌ها و درخواست افکار عمومی، جلوی آن گرفته شد اما این روزها خبر می‌رسد که عوامل این سریال دور هم جمع شده‌اند و مدتی هم هست که فیلمبرداری را کلید زده‌اند و احتمالا این سریال با نام «سال‌های ابری» در محرم امسال روی آنتن تلویزیون خواهد رفت!
سکانسی از سریال «سال‌های ابری» به کارگردانی و نویسندگی دو نفر از حامیان فتنه
فلسفه تولید سریال در ماه محرم، پر کردن اوقات خالی مردم با مجموعه‌های نمایشی نیست؛ بلکه مدیران صداوسیما باید نوع نگاه خود را به این مساله تغییر بدهند و متوجه شوند که سریال‌های مناسبتی صرفا قالبی برای انتقال مفاهیم ارزشی به جامعه است و اگر برای زمان‌های خاص نظیر رمضان و محرم، اقدام به تولید سریال می‌شود، این تولیدات باید کاملا رویکردی هدفمند و برنامه‌ریزی شده داشته باشند.
زمانی که کلید آغاز فیلمبرداری سریال‌های ماه محرم یکی دو هفته قبل از آغاز این ماه زده می‌شود و تا آخرین روز ادامه دارد، طبیعی است که نباید انتظار مجموعه‌های فاخر و حتی عادی با مضامین دینی و مذهبی را داشت و حتی ممکن است نظیر برخی سریال‌هایی که طی سال‌های گذشته پخش شده، تاثیر معکوس نیز داشته باشد.
در پایان باید اشاره کرد که از همان ابتدای شکل‌گیری سنت تولید سریال مناسبتی برای ماه محرم، جمعی از علما و دینداران با انتقاد از این مساله، این ماه را زمانی برای حضور بیشتر مردم در مساجد و هیات‌های مذهبی و مجالس عزاداری و درس اخلاق معرفی کردند که پخش سریال‌های متعدد و متنوع، با فلسفه این ماه در تضاد است.
مدیران رسانه ملی و برخی کارشناسان در پاسخ به این انتقادات، مجموعه‌های نمایشی پخش شده در این ماه را ابزاری برای انتقال همان محتوای عزاداری‌ها و مناجات‌ها عنوان کردند که در اختیار مخاطبینی قرار می‌گیرد که فرصتی برای حضور در مجالس عزاداری ندارند؛ پاسخی که مقبول افتاد و باعث شد تا نهضت سریال‌سازی مناسبتی مذهبی ادامه پیدا کند. با این حال، رویکرد اخیر رسانه ملی که در بالا نمونه‌هایی از آن ذکر شد، سبب شده تا این توجیه منطقی عملا کارکرد خود را از دست بدهد و زمینه‌هایی که موجب نگرانی علما شده بود، مجددا نمایان شود؛ روندی که به شدت برای فضای معنوی این ماه مضر است و باید هر چه سریعتر فکری به حال ترمیم و بازسازی آن کرد.