به گزارش هزاره سوم «وندی شرمن» معاون وزارت خارجه آمریکا و مذاکره‌کننده این کشور در گفت‌وگوهای هسته‌ای برای توضیح در مورد توافق هسته‌ای با ایران در کمیته روابط خارجی مجلس سنا حاضر شد.
در این نشست که به ریاست «رابرت منندز» رئیس دموکرات این کمیته برگزار می‌شود، «دیوید کوهن» معاون ضدتروریسم وزارت خزانه‌داری آمریکا نیز حضور دارد.
منندز در این نشست گفت در صورتی که توافق نهایی همچنان توان ایران را برای آستانه هسته‌ای حفظ کند، او از آن توافق حمایت نمی‌کند. وی تاکید کرد که ایران در پایان این مذاکرات نباید یک کشور در آستانه تسلیحاتی شدن باشد.
هیچ کشوری تاکنون تحت چنین تحریم‌هایی نبوده است
شرمن در ابتدای این نشست گفت: «ما و کنگره هدفی مشترک داریم و آن هم جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح اتمی است. ما سخت‌ترین تحریم‌ها که هیچ‌گاه علیه هیچ کشور دیگری اعمال نشده بود، را علیه ایران اعمال کردیم... من به شما اطمینان می‌دهم که اکنون بیش از چند هفته قبل به این هدف نزدیک شده‌ایم.»
وی افزود: «همانطور که رئیس‌جمهور گفت، ما توانسته‌ایم برای اولین بار در حدود یک دهه برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کنیم و در بخش‌هایی آن را به عقب برانیم.»
شرمن ادامه داد: «صراحتا بگویم طرح اقدام مشترک برای آن طراحی شده بود که فضای کافی را برای مذاکره و رسیدن به یک راهکار جامع ایجاد کند.»
معاون وزیر خارجه آمریکا که توافق ژنو را یک «گام اول مهم» توصیف کرد، گفت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تائید کرده است که ایران تاکنون تعهدات خود را بر اساس طرح اقدام مشترک انجام داده است.
افزایش بازرسی‌های آژانس و ایجاد دفتر میدانی
وی یک بار دیگر تصریح کرد: «این مذاکرات بر اساس اعتماد نیست، بلکه هر راهکار جامعی بر اساس اقدامات قابل راستی‌آزمایی خواهد بود که ما و جامعه بین‌الملل را مطمئن سازد که ایران به دنبال سلاح اتمی نیست و به آن دست نمی‌یابد.»
معاون وزیر خارجه آمریکا در مورد اقدامات راستی‌آزمایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر اساس توافق ژنو گفت: «آژانس کارکنان خود را برای نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران دو برابر خواهد کرد و یک دفتر میدانی (شعبه) خواهد داشت. دسترسی روزانه به نطنز و فردو وجود خواهد داشت. دسترسی ماهانه به اراک خواهد بود. نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران بی‌سابقه خواهد بود.»
ایران به اراک و فردو نیاز ندارد
شرمن در پاسخ به سوالی در مورد فردو و اراک گفت: «ایران برای برنامه صلح‌آمیز نیازی به یک سایت زیرزمینی ندارد، ایران نیازی هم به رآکتور آب‌سنگین اراک ندارد.»
او در مورد وضعیت توافق جامع نیز گفت: «راهکار جامع زمان مشخص و بازه‌ای بلندمدت خواهد داشت.»
وی همچنین گفت در توافق یک ژنو یک چیز مشخص شده و آن هم این است که «هیچ‌چیز مورد توافق نیست تا زمانی که همه موارد مورد توافق قرار گیرد». او همچنین گفت: «این با ماست که وضعیت نهایی را بپذیریم یا نه.»
ادامه فشارها در موضوع حقوق بشر و تروریسم
شرمن در مورد برداشته شدن بخشی از تحریم‌ها هم گفت: «وزیر کری در حاشیه نشست مونیخ در دیدار با ظریف تاکید کرد که آمریکا به تحریم‌های موجود ادامه خواهد داد. تمرکز ما بر حل موضوع هسته‌ای ایران باعث نشده تا ما از موضوع حقوق بشر، حمایت آنها از تروریسم و مداخلاتشان در کشورهای منطقه غافل شویم.»
وی در پاسخ به اظهارت سناتور ریش که گفت «یک نفر باید به اینها (ایرانی‌ها) بگوید که تا زمانی که سه آمریکایی بازداشت شده آزاد نشوند، یک پنی (سکه یک سنتی) هم به آنها نمی‌دهیم»، گفت کری موضوع سه آمریکایی بازداشت‌شده در ایران را در دیدار با ظریف مطرح کرده است.
شرمن ادامه داد: «اگر ایران به تعهداتش پایبند نباشد ما همه گزینه‌ها را مطرح خواهیم داشت تا نگذاریم ایران به بمب اتمی دست پیدا کند.»
معاون وزیر خارجه آمریکا افزود: «ما بر روی تاریخ سخت 30 ساله اخیر و سوابق رفتارهای ایران چشم نبسته‌ایم، اما باید به دیپلماسی فرصتی بدهیم.»
با حسن نیت توافق ژنو را اجرا می‌کنیم
در ادامه این نشست «دیوید کوهن» هم به سوالات اعضای کمیته روابط خارجی پاسخ داد. وی لغو تحریم‌های ایران را بسیار اندک و قابل بازگشت خواند و گفت تحریم‌های در زمینه صنایع پتروشیمی، خودرو، طلا و کالاهای بشردوستانه برداشته شده است. کوهن همچنین گفت در صورتی که ایران به تعهدات خود عمل نکند، تحریم‌ها بازگشته و تشدید می‌شوند.
کوهن در مورد اثرات تحریم‌ها بر اقتصاد هم گفت ایران برای اولین بار دو سال متوالی رکود اقتصادی را تجربه کرد، تورم در این کشور افزایش، تولید صنعتی کاهش و ارزش پول پایین آمد. او افزود در طول 6 ماه آینده تحریم‌ها به فشار به اقتصاد این کشور ادامه داده و وضع اقتصاد ایران بهبود نمی‌یابد.
وی همچنین تاکید کرد که بر اساس توافق ژنو هرگونه قرارداد، معامله و انتقال کالا نباید زودتر از 20 ژانویه و بعد از 20 جولای (بازه 6 ماهه اجرای توافق ژنو) صورت گیرد.
کوهن تصریح کرد: «ما متعهدیم که کاهش تحریم‌ها را با حسن نیت و بر اساس طرح اقدام مشترک اجرا کنیم، همانطور که به اجرای قدرتمند تحریم‌های کنونی ادامه می‌دهیم.»
سفرهای کوهن برای جلوگیری از تجارت کشورها با ایران
وی به سفرهای اخیر خود هم اشاره کرد و گفت: «من در سفر به انگلیس، ایتالیا، آلمان، استرالیا، ترکیه و امارات این پیغام را دادم که الان زمان تجارت با ایران نیست.»
معاون وزارت خزانه‌داری آمریکا شرکت‌هایی ناقض تحریم‌های ایران را هم تهدید کرد و گفت اگر شرکتی برای ورود به ایران عجله کرده و تحریم‌ها را نقض کند، آمریکا با آن برخورد می‌کند.
کوهن هم در ادامه نظیر شرمن ایران را به حمایت از تروریسم و نقض حقوق بشر متهم کرد و گفت آمریکا بر این موارد چشم نمی‌بندد.
در ادامه شرمن در پاسخ به منندز که از او خواست با یک بله یا خیر بگوید که ایران در پایان مذاکرات همچنان سایت فردو را خواهد داشت یا نه، گفت: «من نمی‌خواهم در ملا عام با ایران مذاکره کنیم، ولی ما دلیلی برای باقی ماندن فردو و رآکتور آب سنگین نمی‌بینیم.»
او همچنین گفت تعداد سانتریفیوژهای ایران هم موضوع دیگری است که باید در توافق جامع پاسخ داده شده و کاهش یابد. وی افزود: «ایران نمی‌تواند بر سانتریفیوژهاِ پیشرفته که در لیست 14 نوامبر آژانس نیامده کار کند. ایران فقط می‌تواند سانتریفیوژها را نوع مشابه آن جایگزین کند، نه سانتریفیوژهای پیشرفته‌تر.»
وی در مورد اظهارات «حسن روحانی» رئیس‌جمهور ایران که گفته بود هیچ سانتریفیوژی اسقاط نمی‌شود، گفت: «این اظهارات مصرف داخلی دارد... آنچه که برای ما مهم است، اعمال آنها و آن چیزی است که انجام می‌دهند.»
تحقیقات و توسعه، برنامه موشکی و پارچین در توافق نهایی
شرمن در رابطه با فعالیت‌های تحقیقات و توسعه ایران نیز گفت این فعالیت‌ها نیز مایه نگرانی است و یکی از مواردی است که باید در توافق نهایی بر آن تمرکز شود.
معاون وزیر خارجه آمریکا در پاسخ به این سوال که چرا موضوع سایت پارچین در طرح اقدام مشترک لحاظ نشده، گفت این بحث و ابعاد نظامی احتمالی در مذاکرات مطرح شد و ایران هم گزینه دسترسی به این سایت را رد نکرد.
وی افزود آمریکا از سه طریق از حل موضوع پارچین کسب اطمینان می‌کند، یکی اینکه بر اساس توافق ژنو در مرحله نهایی همه موضوعات گذشته و حال حاضر از جمله پارچین باید پاسخ داده شود. ثانیا اینکه اعلام شده است که پیش از توافق جامع، چند گام دیگر از جمله پاسخ به قطعنامه‌های شورای امنیت وجود دارد. به علاوه اکنون 600 فرد یا شرکت در لیست تحریم‌ها حضور دارند، تحریم‌ها علیه آنها تا زمانی که همه موضوعات حل نشود، پابرجا می‌ماند.
شرمن با بیان اینکه در دیدار روز 8 فوریه نمایندگان آژانس و ایران بحث ابعاد نظامی احتمالی و موضوع پارچین هم مطرح می‌شود، افزود: «من از ایران می‌خواهم که طی 6 ماه آینده و در حالی که مذاکرات در جریان است، به این موضوع بپردازد.»
وی در مورد برنامه‌های موشکی ایران هم گفت بحث موشک‌های بالستیک ایران هم از مواردی است که باید در توافق نهایی به آن پرداخته شود.
شرمن در این مورد که چرا در طرح اقدام مشترک همه این موارد لحاظ نشده، گفت: «صراحتا بگویم، اگر می‌توانستیم به آن توافقی که شما می‌خواهید برسیم، این کار را می‌کردیم. اما این غیرممکن بود که در یک دوره کوتاه به چنین توافقی دست یابیم... اما در توافق جامع همه نگرانی‌ها برطرف می‌شود... طرح اقدام مشترک تنها برای این بود که زمان بیشتری برای مذاکره به دست آید.»
در ادامه کوهن در پاسخ به سوال یکی از سناتورها در مورد اثرات مثبت توافق ژنو و پایین آمدن تورم و افزایش ارزش واحد پولی در ایران، گفت این اثرات تغییر دولت در ایران بود و این موارد بعد از اجرای توافق ژنو تغییر محسوسی نداشته است.
هیئت‌های تجاری برای آینده برنامه‌ریزی می‌کنند/اظهارات ظریف خنده‌دار بود
معاون وزارت خزانه‌داری ایران در مورد سفر هیئت‌های تجاری خارجی به ایران گفت: «هیات‌های کشورهای مختلف را که می‌بینید به تهران می‌روند، درباره آنچه که در آینده می‌تواند اتفاق بیفتد گفت‌وگو می‌کنند... در صورتی که این شرکت‌ها تحریم‌ها را نقض کنند، ما با آنها برخورد می‌کنیم.»
وی همچنین گفت آمریکا با کشورهای مختلف در تماس است تا آنها را از ارتباط تجاری با ایران بازدارد. وی افزود «جان کری» وزیر خارجه آمریکا شخصا با «لوران فابیوس» همتای فرانسوی‌‌اش تماس گرفته با او در مورد سفر هیئت تجاری فرانسوی به ایران صحبت کرده است.
کوهن ادامه داد: «اگر شرکتی تحریم‌ها را نقض کند، با آن برخورد می‌شود، چه از یک کشور دوست باشد، چه از یک کشور دشمن... آنها منتظر خواهند ماند تا زمانی که توافق جامع به دست آید، چراکه در غیر این صورت تجارت و اعتبار آنها در معرض خطر قرار می‌گیرد.»
وی افزود: «این شرکت‌ها هر منفعتی هم که قبلا در بازار ایران داشته‌اند، باید بدانند که اکنون این بازار در دسترس نیست... دریچه‌ای که طرح اقدام مشترک باز کرد، بسیار کوچک است... بازار ایران در حال حاضر پتانسیل بسیار اندکی دارد.»
در ادامه این نشست «کریس مورفی»، سناتور آمریکایی که در مونیخ با ظریف در یک پنل شرکت کرد، اظهارات وزیر خارجه ایران درخصوص اینکه ایران به دلیل تحریم‌ها پای میز مذاکره نیامده است را «خنده‌دار» خواند.
ایران می‌تواند برنامه غنی‌سازی محدود داشته باشد
در بخش دیگری شرمن در مورد وضعیت نهایی برنامه غنی‌سازی ایران گفت: «توافق جامع می‌تواند اجازه برنامه غنی‌سازی کوچک، محدود، تحت نظارت شدید و قابل راستی‌آزمایی را به ایران بدهد.»
شرمن در مورد گزارش‌های منتشرشده مبنی بر احتمال امضای قرارداد میان ایران و روسیه برای مبادله نفت در برابر کالا هم گفت این گزارش‌ها مایه نگرانی دولت آمریکاست. وی افزود: «صراحتا بگویم، چنین اقدامی نقض تحریم‌ها به شمار می‌آید... و دستیابی به توافق جامع را دشوارتر می‌کند... احساس شخصی من این است که چنین معامله‌ای صورت نمی‌گیرد.»
معاون وزیر خارجه آمریکا به بحث توزیع سبد کالایی در ایران نیز پرداخت و گفت: «شما در اخبار دیدید که ایران اخیرا به طور قابل مشاهده‌ای غذا به مردم فقیر در جامعه داد که به نوعی نشان‌دهنده این است که کاهش هدفمند و محدود تحریم‌ها تاثیر مستقیم بر مردم این کشور داشته است، همانطور که روحانی قول داده بود که این پول صرف اهداف دیگر نشود.»
در این نشست گروهی از اعضای گروهک منافقین هم پشت سر شرمن و کوهن در نشست حضور داشتند.