به گزارش شبکه خبری هزاره سوم، مهدی محمدی عضو سابق تیم مذاکره کننده هسته‌ای کشورمان و الیاس حضرتی مدیر مسئول روزنامه اعتماد با حضور در برنامه نگاه یک که شب گذشته (شنبه ۲۶ اردیبهشت ماه) از شبکه یک سیما پخش شد، به «بررسی آخرین تحولات مذاکرات هسته‌ای» پرداختند.
الیاس حضرتی در ابتدای این برنامه پرونده هسته‌ای کشورمان را ملی یکی از مهمترین پروندهها در طی چند دهه گذشته عنوان کرد و گفت: در ۱۰ تا ۱۲ سال گذشته مذاکراتی در برهههای مختلف انجام و با تغییر و تحولاتی که انجام شده همه دیدگاههای خود را بیان میکنند.
وی با اشاره به صدور ۶ قطعنامه در ۸ سال گذشته و تمجید از فضای بازی که در مذاکرات هسته‌ای وجود دارد و انتقاد از افرادی که مذاکرات را زیر سوال میبرند، افزود: برخی با اصل مذاکرات مخالفند و طرح سه فوریتی یا غنی‌سازی ۶۰ درصد را مطرح میکنند یا به تیم مذاکره کننده تهمت میزنند و یا قرارداد لوزان را با ترکمنچای مقایسه میکنند که این دور از انصاف است.
مدیر مسئول روزنامه اعتماد گفت: اراده ما بر این است که در مذاکرات به توافق برسیم و توافقی که در این زمینه نوشته می‌شود به صلاحدید مسئولین امضا می‌شود یا نمیشود.
*نباید از مذاکرات هسته‌ای استفاده انتخاباتی شود
در ادامه این برنامه مهدی محمدی کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به این که ما درباره مذاکراتی صحبت میکنیم که سرنوشت کشور در اقتصاد، امنیت، علم و سایر ابعاد حداقل در سه دهه آینده به آن گره خورده است با انتقاد از دولت برای آستانه تحمل پایین آن، گفت: در ۱۴ ماه گذشته صداوسیما در را بر روی منتقدین بسته بود تا مذاکره کنندگان در یک فضای بیرقیب به بیان دیدگاههای خود بپردازند که این موضوع طبیعی است که البته نباید از مذاکرات هسته‌ای موضعگیریها و برداشتهای انتخاباتی شود که متأسفانه مسئولین دولتی به صورتهای مختلف آن را مطرح میکنند.
وی با انتقاد از بیانیه ژنو عنوان داشت: اگر سه ماه انتخابات ریاست جمهوری به تعویق میافتاد در آلماتی توافق بسیار خوبی انجام میشد که فرسنگها با ژنو فاصله داشت که پیشرفتی که حاصل شد حتی مسئولین این دولت را شگفت زده کرد. باید بدانیم توافقی خوب است که زیرساختها را حفظ و تحریمها را لغو کند و مردم به دنبال لغو تحریم هستند و متنی که امضا شده بهتر است برای این که به نفع جمهوری اسلامی ایران باشد از آن به عنوان توافق نام نبریم.
حضرتی: اروپا منتظر است تا به محض حصول توافق قراردادهای تجاری با ایران را امضا کند!
در ادامه این برنامه حضرتی گفت: ما در مذاکرات به دنبال این بودیم که اولاً از اراده خود دفاع کنیم و در این مذاکرات غربیها حقوق ما را پذیرفتند و اصل غنی‌سازی پذیرفته شد و ثانیاً لغو تحریمها یکی دیگر از اهداف ما بود که تاکنون که هیچ سندی امضا نشده سازمان تحریم به هم ریخته و فدراسیون روسیه تصمیم دارد تا سامانه اس ۳۰۰ را به ایران تحویل بدهد و اروپا قراردادهای تجاری خود را آماده امضا کرده و راه خود را از آمریکا جدا میکند و منتظر است تا به محض حصول توافق قراردادهای تجاری با ایران را امضا کند.
وی با اشاره به انشقاق بین آمریکا، اسرائیل و اروپا به عنوان یکی از دستاوردهای مهم مذاکرات هسته‌ای، یادآور شد: انسجام بین آمریکا، اسرائیل و اتحادیه اروپا کم رنگ شده و اوباما درباره ساختمان تحریمها و شکسته شدن زیرساختهای تحریم اذعان داشته که ما یکسری محدودیتهای نظارتی را پذیرفتهایم و در قبال آن تحریمها لغو می‌شود و این به معنای مذاکرات برد – برد است و بنا داریم مذاکرات برد – برد داشته باشیم.
در ادامه برنامه محمدی با اشاره به تلاش آمریکا و برخورد آن با ایران به عنوان یک استثناء در جهت محدود کردن غنی‌سازی در ایران عنوان داشت: طبق ماده ۴ ان.پی.تی هیچ محدودیتی در غنی‌سازی وجود ندارد و در مذاکرات با طرف غربی اولاً باید تحریمها به طور کامل لغو شود و امنیت کشور را تأمین کند و انتهای این توافق را مشخص کند. یکی از مسئولین آمریکایی گفته است ما تبدیل به نیروی هوایی ایران شدهایم و سردار سلیمانی در منطقه نقشآفرینی میکند.
این کارشناسی مسائل سیاسی افزود: لغو تحریمها یکی از فاکتورهای مهم توافق لوزان است و در توافق ژنو یک قرارداد امضا شده که باید تحریمها بازگشتپذیر و تعهدات به صورت همزمان اجرا شود و زیرساخت تحریمها باید دستکاری شود.
حضرتی: توافقی خوب است که عزت ملت را تأمین و حق غنی‌سازی را بپذیرد و تحریمها را بردارد
در ادامه برنامه حضرتی با انتقاد از سخنان محمدی درباره مذاکرات دولت گذشته و شکست رویکرد دولت دهم اظهار داشت: شما مدتها بحثتان این بود که مذاکرات در آلماتی یا بغداد برگزار شود و این که شما میگویید اگر انتخابات ریاست جمهوری به تعویق میافتد، به یک توافق خوبی میرسیدید اصلاً صحیح نیست و جریانی در کشور وجود دارد که میگوید آمریکا اصلاً قابل مذاکره نیست؛ اما آنچه که مهم است این است که همه چیز در دهم تیر ماه در اتاق مذاکرات مشخص می‌شود و تیم مذاکرهکننده تلاش میکند تا تحریمها یک شبه لغو شود.
مدیر مسئول روزنامه اعتماد در ادامه یادآور شد: توافقی خوب است که عزت ملت را تأمین و حق غنی‌سازی را بپذیرد و تحریمها را بردارد و از این نظر واقعیت این است که تحریم‌های ریاست جمهوری و اتحادیه اروپا در همان زمان امضای قرارداد برداشته می‌شود و تحریم‌های شورای امنیت بر اساس زمان لغو میگردد و تحریم‌های کنگره نیز قابل بحث است اما شما در مذاکرات در گذشته تصمیم داشتید که مشکلات جهان اسلام را حل کنید که باید به نکته توجه کرد که تیم مذاکرهکننده صرفاً درباره موضوعات هسته‌ای مذاکره میکند و لاغیر.
محمدی: متن توافق لوزان نگران کننده است
در ادامه برنامه نگاه یک، محمدی با اشاره به این که متن توافق لوزان نگران کننده است، یادآور شد: در تحریم‌های اتحادیه اروپا تنها تحریم‌های مرتبط با انرژی هسته‌ای و آن هم بخشهای اقتصادی و مالی رفع می‌شود و این در حالی است که همه اینها مشروط بر انجام تعهدات کلیدی توسط ایران است که یکی از این تعهدات موضوع نظارت بر تأسیسات دفاعی، موشکی و دانشمندان هسته‌ای ماست که آنها کل تعلیق تحریم را به یک کار غیر محقق شده گره زده‌اند و باید به قدرت کشور واقف باشیم و اگر قرار بر این است که بخشی از امنیت ملی را معامله کنیم باید کاغذ را درست مطالعه کنیم و اگر ثمره مقاومت ملت ایران این توافق نیم بند است اصلاً راضی کننده نیست و باید به صورت جدی مطالعه بر روی تفاهمنامه صورت گیرد.
در ادامه این مناظره الیاس حضرتی مدیرمسئول روزنامه اعتماد با اشاره به دلسوزی و تعهدات تیم مذاکره کننده و توضیحاتی که آنها به ملت ایران داده اند، یادآور شد: بحث های مختلف از جمله غنی‌سازی در روال اصولی خود پیش می‌رود.
در ادامه این گفتگو محمدی درباره تحریم‌های آمریکا اظهار داشت: چیزی که درباره تحریم‌های آمریکا میبینیم این است که آنها میگویند تحریمها تعلیق میشوند و لغت لغو تحریمها را به کار نمیبرند، به این معنی که زیرساختهای قانونی تحریم‌های کنگره باقی نگه داشته می‌شود. این موضوع در حالی است که دوستان ما همیشه میگویند مسائل داخلی آمریکا به خود آنها مربوط است و به ما چه ربطی دارد که دولت آمریکا نمیتواند کنگره را متقاعد کند.
این کارشناس مسائل سیاسی تأکید کرد: ما حق داریم وقتی تغییرات بنیادین را در برنامه هسته‌ای خود اعمال میکنیم، زیرساختهای قانونی تحریم‌های آمریکا توسط کنگره برداشته شده باشد و این دولت آمریکاست که باید کنگره را متقاعد کند.
وی با بیان این که در این توافقنامه تأکید شده که همه چیز موکول به آن است که ایران تعهدات خود را به طور کامل اجرا کند و پس از آن است که تحریم‌های آمریکا تعلیق خواهد شد، گفت: سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که اگر ما تعهدات خود را اجرایی کنیم و پس از آن آمریکا بهانه آورد، دستمان به کجا بند است.
محمدی: روزی که توافق امضا می‌شود آمریکایی‌ها باید تمام تحریمها را به صورت یکپارچه لغو کنند
محمدی ادامه داد: آقای موسویان که جز امنای تیم مذاکرهکننده است، اخیراً طی سخنرانی خود در نیویورک اعلام کرده که زمان بازگشتپذیری ۶سال است که اگر ما تعهدات خود را اجرایی کنیم و در آن زمان آمریکا به تعهدات خود عمل نکند که احتمال آن نیز کم نیست، آن زمان است که برنامه ما ۶ سال عقب خواهد افتاد و این جا این سوال مطرح می‌شود که چه کسی قرار است این زمان ۶ ساله را جبران کند. بر این اساس ما تأکید داریم باید در روزی که توافق امضا می‌شود آمریکایی‌ها تمام تحریمها را به صورت یکپارچه لغو کنند.
این کارشناس مسائل سیاسی در ادامه اظهارات خود به نکته دیگری اشاره کرد و گفت: بر اساس تعهداتی که ما قبول میکنیم، ما تأسیسات خود را دستکاری خواهیم کرد یعنی زیرساختهای خود را جمع کنیم و این در حالی است که طرف مقابل ما تحریمها را تعلیق میکند لذا اگر قرار است طرف مقابل تنها تحریم‌های خود را تعلیق کند ما نیز باید فعالیتهای خود را صرفاً به حالت تعلیق نگه داریم.
وی با طرح این سوال که چرا طرف مقابل تنها قرار است زیرساخت تحریم‌های خود را نگه دارد اما ما زیرساخت های خود را جمع کنیم، گفت: اگر قرار است موازنههایی وجود داشته باشد لازم است اولاً تعهدات به صورت یکسان بازگشت پذیر باشد، ثانیاً همزمان باشد و ثالثاً اگر قرار باشد آنها چیزی را لغو کنند ما نیز مانند آنها عمل کرده و اگر قرار است آنها صرفاً تحریمها را به حالت تعلیق نگه دارند ما نیز مانند خود آنها عمل میکنیم.
در ادامه برنامه حضرتی در پاسخ به این سوال که بحث تحریم های ثانویه شامل چه مواردی می شود و آیا این تحریم ها دست آمریکا را برای عهدشکنی باز خواهد گذاشت یا خیر، گفت: از ابتدای انقلاب ما در تحریم بودیم تا این که این تحریمها به مباحث هسته‌ای رسید که در این جا نیز بخشی از تحریم ها توسط رئیس جمهور صورت گرفت و بخشی توسط کنگره انجام شد که در خصوص تحریم های کنگره بحثها پیچیده است.
حضرتی: در سر میز مذاکره قرار نیست که طرف مقابل هر چه را که آرزوی ماست بپذیرد
وی با تأکید بر این که باید تحریمها باید یکجا و همزمان برداشته شود، گفت: این موضوع آرزوی ماست و قطعاً تیم مذاکره کننده نیز به دنبال آن است اما در سر میز مذاکره قرار نیست که طرف مقابل هر چه را که آرزوی ماست بپذیرد. زمانی آرزوی طرف مقابل این بود که ما غنی سازی خود را به صفر برسانیم اما نتوانست اراده خود را بر ما تحمیل کند. طبیعی است ما محدودیت هایی داریم که در خصوص این محدودیتها این تصمیم گیران کشور هستند که به مذاکره کنندگان دستور می دهند این محدودیت ها را بپذیرند یا نپذیرند.
مدیرمسئول روزنامه اعتماد به تشریح تحریم‌های ثانویه پرداخت و گفت: بر اساس بیانیه لوزان قرار است آن چه را که ما بر اساس این تفاهمنامه تعهد کردیم، توسط آژانس راستی آزمایی شود و پس از آن است که بخشی از تحریم ها برداشته می شود.
حضرتی با تأکید بر این که این تحریمها صرفاً در موضوع هسته‌ای است، گفت: اگر این داستان به شکلی که عنوان شد، صورت پذیرد، روال طبیعی کار انجام خواهد شد اما اگر بعد از دو سه ماه که آژانس راستی آزمایی کرد آمریکایی ها عهدشکنی کنند ما دوباره می توانیم به فعالیت های پیشین خود برگردیم.
*مشخص کردن تحریم‌های اولیه و ثانویه بدست آمریکا است
در ادامه این گفتگو محمدی در پاسخ به این سوال که گفته شده هرچند توقف تحریم‌های آمریکا به دو قید ثانویه و هسته‌ای محدود شده اما در عمل همه تحریم‌های مهم که تأثیر زیادی بر اقتصاد کشور داشته را شامل می‌شود و تحریم‌های باقیمانده تحریم های تأثیرگذاری نیست، اظهار داشت: متأسفانه به این صورت نیست بلکه در آن بخش آمریکا تأکید می کند که تنها تحریم های ثانویه را برمی‌دارد و تحریم‌های اولیه باقی میماند و این جا این سوال ایجاد می شود که چه کسی قرار است مشخص کند کدام تحریم اولیه است و کدام ثانویه و اینجا یک باب سوءاستفاده وسیع برای آمریکایی ها باز خواهد شد.
این کارشناس مسائل سیاسی افزود: اینجا آمریکایی‌ها قادر خواهند بود که انواع بازیها را درآورند لذا یکی از مهمترین اصلاحاتی که باید در این متن انجام شود این موضوع است و باید از سوی تیم مذاکره کننده کشورمان مشخص شود که آنها موظف هستند تمام تحریم ها را بردارند و اگر برندارند نمیتوانند امتیازات از ما بگیرند. نکته ای که حائز اهمیت است این است که وقتی این امتیازات را می دهیم، تحریم ها باید یکپارچه برداشته شود.
وی ادامه داد: بر اساس متن تفاهم لوزان گفته شده که حتی تحریم‌های مرتبط با اشاعه یعنی تحریم‌های مرتبط با مواد، فناوری و تجهیزات هسته ای باقی خواهد ماند که در این جا باز این سوال مطرح می‌شود که چه کسی مشخص میکند که فلان قطعهای که ما قرار است وارد کنیم قطعهای مرتبط با مباحث هسته ای است یا نه! لذا این مقدار محدود کردن و زدن گوشه و کنار رژیم تحریم و نگه داشتن زیرساخت تحریم ها یک معنی بیشتر ندارد و آن این است که آنها نمی خواهند تحریمها را بردارند بلکه میخواهند زیرساخت تحریم را نگه دارند چرا که با تحریم کار دارند و حوزه های منازعه آنها با ما ادامه دارد.
*در قطعنامه جدید ما خود می‌پذیریم که تهدید صلح و امنیت بین المللی هستیم!
محمدی تأکید کرد: آنها به تحریمها نیاز دارند لذا تأکید ما به تیم مذاکره کننده این است که سعی داشته باشند رژیم تحریمها یکپارچه برداشته شود. در خصوص تحریم های شورای امنیت اتفاقی که میافتد این است که تمام قطعنامه ها تجمیع و تبدیل به یک قطعنامه می‌شود؛ به این معنی که بخشی از محدودیت ها جمع می‌شود و دوباره در قطعنامه ای جدید حفظ می شود.
وی تصریح کرد: یک اتفاق بدتر هم رخ میدهد و آن این است که ما قطعنامه هایی که تا به حال گرفته ایم مربوط به فصل ۷ و ماده ۴۱ بود ولی در هیچ یک از این قطعنامه ها ما به عنوان تهدید صلح و امنیت بین المللی شناخته نشدیم ولی متأسفانه در این قطعنامه جدیدی که ان شاالله اصلاح خواهد شد ظاهراً ما برای اولین بار به عنوان تهدید صلح و امنیت بین المللی ذیل بند ۷ شناسایی میشویم و تحت ماده ۴۱ قطعنامه میگیریم.
این کارشناس مسائل سیاسی تأکید کرد: در خصوص تحریم ها بحث اصلی این است که اگر قرار است تحریم باشیم بهتر است با هسته ای تحریم باشیم تا بدون هسته ای و اگر قرار است تحریم نباشیم این متن باید اصلاح شود.
*آقایان از این توهم که مذاکرات برای مصرف انتخاباتی است، بیرون بیایند
در ادامه اظهارات محمدی، الیاس حضرتی گفت: تمام سیاستهای کلی تیم هسته‌ای ما این است که به دنبال یک توافق خوب هستیم و این دستورالعمل تیم هسته‌ای و دولت است و دوستان ما باید از این فضای توهم بیرون بیایند که فکر میکنند اصلاً بحث توافقی وجود ندارد و یک بازی بیشتر نیست و آن مصرف انتخاباتی برای کشور است.
در ادامه برنامه نگاه یک محمدی در خصوص اقدامات محدودیت ساز در متن بیانیه اظهار داشت: ایران با ۵ کشور بزرگ جهان در حال توافق است لذا این متن باید متن بسیار محکمی باشد و جای سوءاستفاده در آن نماند. در حال حاضر تنها متن مکتوبی که میتوانیم در خصوص آن صحبت کنیم بیانیه سوئیس است. بر اساس این متن حق غنی سازی در این جا به رسمیت شناخته نشده و چیزی که وجود دارد یک برنامه غنی سازی است و شما کلمه «حق» را در سراسر این متون پیدا نمیکنید، ضمن این که خود آمریکایی ها قبل از توافق ژنو نیز عنوان کرده بودند ما حق غنی سازی را به رسمیت نمی شناسیم تا بتوانیم برنامه ها را محدود کنیم.
*طرف مقابل حق غنی سازی ما را به رسمیت نشناخته است
این کارشناس مسائل سیاسی با بیان این که حق آن چیزی است که در ماده ۴ ان.پی.تی آمده و هیچ محدودیت ندارد اما آن چیزی که در این متن ذکر شده از ۶ جهت محدود شده است ما از حق استثنا شده ایم و یک برنامه جدید کوچک که زمان گریز را بالای یک سال میبرد برای ما تعریف شده است. اصلاح دومی که باید در این متن صورت پذیرد این است که اگر قرار است آنها چیزی را تعلیق کنند در این طرف باید بحث تعلیق‌ها مطرح شود به این معنی که در این طرف هم ماشین های سانتریفیوژ ما باید در زمان بسیار کوتاه بازگشت پذیر باشند.
محمدی تأکید کرد: اصلاح سومی که باید صورت گیرد این است که همه قیود تحریم باید برداشته شود یعنی تحریمها نباید به تحریم های مختلف تفکیک شود.
*آژانس عملکرد قابل قبولی نداشته است
در ادامه برنامه حضرتی مدیر مسئول روزنامه اعتماد در پاسخ به اظهارات اخیر آمانو مبنی بر اجبار ایران در پذیرش بازدید از مراکز نظامی و این که آیا میتوان به آژانس به عنوان یک نهاد بی‌طرف اعتماد کرد، گفت: با توجه به عملکرد سنوات گذشته آژانس این نهاد عملکرد قابل قبولی ندارد.
وی ادامه داد: ما بارها به آژانس اعتماد کردیم ولی آنها گزارش های مختلفی از مراکز نظامی ما تهیه کردند. در دو سه ماه گذشته حرف هایی که دبیرکل آژانس بیان کرده حرف های معتدلی بوده ولی همچنان سوابق آنها نگران کننده است. واقعیتهای تلخی در دنیا وجود دارد که ما برای گرفتن حق ملت باید با آنها روبرو شویم.
در ادامه اظهارات حضرتی، محمدی در خصوص پی.ام.دی اظهار داشت: خود آمریکایی ها در فکت شیت توضیح دادند که یکی از تعهدات کلیدی پی.ام.دی است و آمانو نیز این موضوع را تکرار کرده است و در این خصوص نیز نهاد ناظر آژانس است. وقتی پی.ام.دی را باز میگذاریم یعنی همه امتیازات را دادهایم و مجرای توطئه چینی طرف مقابل باز مانده است.
*اگر پی.ام.دی را باز بگذاریم یعنی هیچ چیز را حل نکردیم
در ادامه این گفتگو محمدی در پاسخ حضرتی در خصوص دستاورد مذاکرات گفت: همان طور که قبلاً گفتم وجود برنامه غنی سازی محدود نسبت به غنی سازی صفر یک دستاورد است ولی این حق ما از ان.پی.تی نیست. دستاورد دوم این است که آمریکایی ها حاضر به بحث در مورد تعلیق تحریم ها شدند.
در ادامه برنامه حضرتی در پاسخ به این سوال که مقامات آمریکایی در گذشته بارها اعلام کرده بودند که توافق نکردن بهتر از توافق بد است، اما این روزها از زبان آنها شنیده می‌شود که بیانیه لوزان مبنای خوبی برای توافق است، به نظر شما این تغییر ادبیات چیست، گفت: این شعار (توافق نکردن بهتر از توافق بد است) هم شعار آنهاست هم شعار ما.
وی ادامه داد: علت این که کنگره اختیارات دولت آمریکا را محدود کرده و خود وارد ماجرا شده نشان میدهد که این گونه نیست که همه امتیازات را ما دادهایم بلکه امتیازات خوبی نیز گرفتهایم و آنها خود میخواهد که نظارت بیشتری داشته باشند.
در ادامه اظهارت حضرتی، محمدی گفت: در خصوص سوال فوق به نظر بنده تغییر ادبیاتی از سوی آمریکایی ها صورت نگرفته است.
محمدی همچنین در پاسخ به این سوال که علیرغم برگزاری جلسات مختلف از سوی تیم مذاکره کننده اخیراً منتقدان معتقدند که جزئیات مذاکرات هسته‌ای با مردم در میان گذاشته نشده است و به نظر شما این جلسات برای شنیدن جزئیات کافی بوده است، گفت: شاید مرسوم نیست که جزئیات به این شکل در رسانه ها بیان شود ولی آنچه دوستان ما میگویند نباید با متن مکتوبی که تفاهم کردهاند متناقض باشد و این جز مطالبات ماست.
*آقایان پارامتر های یک توافق خوب را بیان کنند
وی ادامه داد: بهتر است دوستان یک بار پارامترهای یک توافق خوب را بیان کنند که الزاماً توافقی که از نظر آنها توافق خوب محسوب می شود چه توافقی است.
این کارشناس مسائلی سیاسی با بیان این که ما هیچ وقت مشخصات یک توافق خوب را از زبان دوستان نشنیده ایم، گفت: علیرغم این موضوع آمریکایی ها پارامترهای یک توافق خوب را از نظر خود مکتوب کرده اند و لذا از این پس یک مبنا برای قضاوت آن ها وجود خواهد داشت که آیا آنچه آمریکا به دنبال آن بوده محقق شده است یا خیر.
محمدی در پایان در خصوص بازرسی ها و تحقیق و توسعه اظهار داشت: بر اساس بیانیه سوئیس بازرسی ها، بازرسیهای ویژه است و بازرسی ویژه تنها درباره عراق اعمال شده است که در نهایت منجر به حمله نظامی به عراق شد یعنی در اثر بازرسی ویژه آنها مراکز حساس و ظرفیت های عراق را شناسایی کردند لذا باید توجه داشت که امنیت کشور به مخاطره نیفتد.