دکتر محمود یوسفی مشهور، در گفت وگو با ایسنا، به نمونه‌های شایع این بیماری و عوارض آن اشاره و اظهار کرد: سرما عامل بسیاری از بیماری‌هایی است که باعث تشدید و ایجاد عوارض خطیر در بیماران خاص می‌شود.
هیپوترمی، عارضه خطیر سرما
وی هیپوترمی (Hypothermia) را یک عارضه خطیر سرما دانست و گفت: طبق تعریف وقتی که دمای بدن انسان به زیر 35 درجه سانتی‌گراد برسد، هیپوترمی به وقوع می‌پیوندد و در بیماری‌های متعدد طبی، هیپوترمی دیده می‌شود.
این متخصص داخلی تصریح کرد: افتادن در آب سرد در فصول سرد یا تماس شدید با سرما در مدت طولانی باعث این عارضه می‌شود، اگر درجه حرارت بدن به زیر 30 درجه سانتی‌گراد برسد، با زندگی منافات دارد، ولی درجات بین 30 تا 35 شدت‌های متفاوت هیپوترمی تعریف می‌شود.
دکتر یوسفی مشهور بهترین اقدام درمانی برای این بیماران را قرار دادن بیمار در زیر پتویی که یک فرد سالم آن را گرم می‌کند، عنوان کرد و افزود: در صورت هوشیاری بیمار، خوراندن مایعات گرم یا قرار دادن بیمار در آب گرم 37 تا 40 درجه سانتی‌گراد مفید است، ولی خطر شوک ناشی از گرم کردن مجدد وجود دارد که باید این اقدامات در مرکز درمانی و زیر نظر پزشک صورت گیرد.
پدیده رینود، موجب تغییر رنگ اندام‌های انتهایی می‌شود
وی به پدیده "رینود" که به علت انقباض و عروق محیطی ایجاد می‌شود، اشاره کرد و گفت: این پدیده باعث تغییر رنگ انتهای بدن در عده زیادی از بیماران خودایمنی مثل اسکلرودرمی و لوپوس سیستمیک می‌شود.
این متخصص داخلی در ادامه افزود: در شرایط سرما این اختلال خون رسانی تشدید شده و باعث آسیب‌های جدی به اندام‌های انتهایی مثل گوش، بینی و انگشتان دست و پا می‌شود، بنابراین به بیماران مبتلا به بیماری رینود توصیه می‌شود از قرار گرفتن در شرایط سرما پرهیز کنند و در صورت لزوم از لباس‌های گرم، دستکش و جوراب ضخیم و مناسب و پوشش کافی بینی و گوش از آسیب این ارگان‌ها در مواجه با سرما پیشگیری کنند.
دکتر یوسفی مشهور یادآور شد: برای پیشگیری از این عارضه وخیم، گرم کردن و پوشش مناسب، ماساژ مکرر و معاینه مداوم در شرایط بروز سرمای شدید بخصوص در بیمارانی که سابقه بیماری رینود داشته‌اند، توصیه می‌شود.
سرما و اشعه مضر آفتاب
وی با اشاره به سرما و اشعه مضر آفتاب (UV) در فصل زمستان گفت: وقتی که زمین پوشیده از برف است فعالیت در فضای آزاد یا ورزش‌های زمستانی خطر آسیب اشعه UV در چشم و پوست شایع می‌شود.
این متخصص داخلی در خصوص علل ایجاد آسیب اشعه UV ادامه داد: برف و یخ همه اشعه مضر آفتاب را به صورت و چشم منعکس می‌کند و در مدت کوتاه باعث تیرگی پوست و آسیب شدید به قرنیه چشم می‌شود که با سوزش، قرمزی و کاهش بینایی همراه می‌شود که به بیماری برف کوری معروف است بنابراین توصیه می‌شود که هرگونه فعالیت در محیط های باز پوشیده از برف با استفاده از عینک‌های ضد آفتاب و کرم‌های ضد آفتاب انجام شود تا از بروز این عوارض پیشگیری شود.
دکتر یوسفی مشهور با اشار به بیماری شایع آسم در فصل سرما، گفت: بیماری آسم به علت واکنش شدید انقباضی مجاری تنفسی به محرک‌های حساسیت زای خارجی تعریف می‌شود، این افراد وقتی در معرض هوای سرد و خشک قرار بگیرند ممکن است واکنش حمله‌ای آسم بروز و مشکلاتی برای بیماران ایجاد کند.
وی خاطرنشان کرد: بیماران آسمی هنگام فعالیت در محیط های سرد باید قبلا از داروهای گشاد کننده نایژه استفاده کنند و با پوشش مناسب دهان و بینی از تماس هوای سرد و خشک با نایژه‌ها جلوگیری کنند.
این متخصص داخلی در رابطه با این بیماری یادآور شد: بیماران مبتلا به COPD مانند بیماران آسمی در معرض خطر انقباض نایژه‌ها در مواجه با سرما هستند بنابراین استفاده از داروهای گشاد کننده نایژه قبل از تماس با سرما توصیه می شود.
دکتر یوسفی مشهور افزود: هرچند اثربخشی این داروها در این بیماران کمتر است لذا توصیه به استفاده مناسب از پوشش دهان و بینی با شال و کلاه می شود.
متخصص داخلی در خصوص سرما و بیماری‌های قلبی عروقی گفت: مواجه با سرما و انقباض عروق محیطی و تغییرات فیزیولوژیک برای حفظ درجه حرارت بدن در شرایط سرما باعث تحمیل بار اضافی به قلب و خطر تشدید بیماری عروقی قلب، حمله ایسکمی قلبی، تشدید نارسایی قلبی و عواقب ناشی از آنها می‌شود بنابراین یکی از خطرات شایع سرما، مرگ و میر ناشی از حمله‌های قلبی است لذا به این بیماران توصیه می شود از فعالیت‌های بیرون از منزل اجتناب و در صورت لزوم اقدام به پوشش مناسب کنند.
دکتر یوسفی مشهور به بیماری شایع سرماخوردگی در فصل سرما پرداخت و افزود: یکی از بیماری های شایع در فصول سرد سال، سرماخوردگی است که ناشی از عفونت مجاری تنفسی با ویروس های مختلف بخصوص رینو ویروس‌ها است.
وی گفت: برخلاف تصور عمومی که عامل سرماخوردگی را خود سرما می دانند؛ ولی عامل بیماری اغلب یک ویروس است که عامل انتقال این ویروس تجمع افراد در محیط های خانگی و اجتماعی است و شاید خشکی مخاطی به علت استفاده از وسایل گرم کننده زمینه گرفتاری به این ویروس را ایجاد می‌کند.
متخصص داخلی یادآور شد: شاید هم تغییرات درجه حرارت در مخاط تنفسی زمینه ساز ابتلا به ویروس است ولی قطعا فاکتور سرما عامل اصلی ایجاد بیماری نیست و عامل بیماری زا یک ویروس قابل انتقال است.
دکتر یوسفی مشهور اضافه کرد: جلوگیری از تجمع افراد در محیط های بسته و پوشش مناسب دهان و بینی در جهت پیشگیری از انتقال عامل بیماری می تواند موثر باشد همچنین نقش استفاده از ویتامین ث و انواع داروها در جهت پیشگیری از بیماری به اثبات نرسیده است.
وی با بیان اینکه یکی از عوارض برف و باران لغزندگی معابر و خطر سقوط عابران است، گفت: این خطرات در افراد پیر و دچار پوکی استخوان که می تواند خطرات جدی از جمله شکستگی‌های استخوانی را به همراه داشته باشد، همچنین خطر سقوط از ارتفاعات در کارگران و برف روب ها، خطر تصادفات جاده‌ای از عوارض شناخته شده فصل سرما است که با آموزش نکات ایمنی به شهروندان می توان از این عواقب خطیر پیشگیری کرد.