کره، فرانسه، ژاپن، تایلند و هند 5 کشوری هستند که بعد از تعلیق تحریم صنعت خودرو ایران نام‌شان بر سر زبان خودروسازان و قطعه‌سازان افتاد. آن‌طور که مقامات بخش خصوصی صنعت خودرو ایران اظهار می‌کنند تاکنون مذاکراتی از سوی خودروسازان این کشورها با طرف‌های ایرانی شده است. محمدرضا نجفی‌منش، عضو هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان از همکاری‌های آتی با 5 کشور اعم از کره، فرانسه، ژاپن، تایلند و هند خبر می‌دهد.
به نوشته فرهیختگان، احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان با بیان اینکه هنوز نتیجه مذاکرات روشن نیست بر اشتیاق ژاپنی‌ها برای همکاری با خودروسازان داخلی و بازگشت کره‌ای‌ها صحه می‌گذارد. بهرام شهریاری، عضو هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان نیز از نوع همکاری‌های جدید صنعت خودرو ایران سخن می‌گوید.
مدل جدید رنو در راه است
رنو، شرکتی فرانسوی است که ایران را در جریان تحریم‌ها ترک نکرد اما تولید خود را کاهش داد. با این حال عزم رنو برای توسعه همکاری با خودروسازان داخلی جزم شده است؛ کما اینکه در رقابت با سایر شرکت‌های خودروساز و البته همتای فرانسوی خود (پژو) یک برگ برنده دارد؛ اینکه پل‌های پشت سرش را در ارتباط با صنعت خودرو ایران خراب نکرده بود. در این‌باره نجفی‌منش، عضو هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان به فرهیختگان می‌گوید: همزمان با تعلیق تحریم خودرو شرکت‌هایی که بعد از تحریم هم حضور داشتند قرار است کار خود را بیشتر توسعه دهند. از همین رو قرار است رنو بیشتر از سابق و با مدل جدید ساندرو وارد عرصه خودرو ایران شود که البته این خودرو آماده عرضه است. این در حالی است که تولید ساندرو از سال 2008 در سایت‌های تحت مدیریت شرکت رنو آغاز شده و همچنان ادامه دارد و البته قرار است محصول جدید سایپا شود، چرا که سایپا در معرفی محصول جدید خود اعلام کرده است که ساندرو روی پلت‌فرم X90 همان پلت‌فرم تندر 90 است که می‌خواهد تولید کند. احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان نیز با بیان اینکه هیات 120 نفری از فرانسوی‌ها به ایران آمدند و صحبت‌های مقدماتی داشتند، از حضور بیشتر رنو در آینده خبر می‌دهد.
شروعی تازه با پژو
در کنار رنو، نمی‌توان اشتیاق پژو را برای حضور در رقابت شرکت‌های خودروساز خارجی نادیده گرفت. در این مورد نجفی‌منش می‌گوید: این یار قدیمی خودروسازان ایرانی قرار است با محصولات جدید وارد ایران شود. منتها با توجه به تجربه تلخ قبلی مذاکرات برای حضور این شرکت به درازا کشید. عضو هیات‌مدیره انجمن قطعه‌سازان می‌گوید: خودروسازان داخلی با پژو صحبت‌های مقدماتی داشتند، با این حال بحث میان صنعت خودرو ایران و شرکت پژو این است که این شرکت در شرایط بدی ایران را ترک کرد و قرار است همکاری‌های بعدی مطمئن‌تر باشد. وی می‌افزاید: قطعا در همکاری آینده با پژو، روی خودروهای جدید این شرکت کار می‌شود و محصولات قبلی را دیگر تولید نمی‌کنیم. نعمت‌بخش نیز درباره فعالیت پژو می‌گوید: این شرکت همچنان منتظر برداشته‌شدن کامل تحریم‌هاست و هنوز خودروسازان داخلی قرارداد جدیدی با این شرکت منعقد نکرده‌اند.
کیاموتورز برگشت
نجفی‌منش همچنین در مورد فعالیت‌های جدید دیگر خارجی‌ها در صنعت خودرو ایران می‌گوید: کیاموتورز کره که صنعت خودرو ایران را ترک کرده بود، قرار است دوباره بازگردد. وی می‌افزاید: تا اردیبهشت ماه سال آینده فعالیت این شرکت در صنعت خودرو ایران آغاز می‌شود. این در حالی است که نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان صراحتا اعلام می‌کند: سوناتای کره‌ای در مشارکت با سایپا تولید می‌شود. اولین بار نام کیاموتورز در ایران به واسطه تولید پراید شناخته شد، اما آنچه از اظهارات نعمت‌بخش برمی‌آید این بار هیوندای سوناتا قرار است در خط تولید خودروسازان داخلی قرار بگیرد.
تایلند و هند، مشتاق همکاری
نجفی‌منش همچنین از همکاری کشورهای جدیدی نیز خبر می‌دهد. وی می‌گوید: کشورهای تایلند و هند نیز خواهان همکاری با صنعت خودرو ایران هستند. به گفته این عضو انجمن قطعه‌سازان این 2 کشور مذاکرات خود را نیز آغاز کرده‌اند. این خبر در حالی است که اواخر بهمن‌ماه امسال پیچای روام تارن تانگ، رئیس انجمن قطعه‌سازان تایلند در سفری به تهران از علاقه‌مندی قطعه‌سازان تایلندی به سرمایه‌گذاری در صنعت قطعه و خودرو ایران خبر داده بود. از مهم‌ترین خودروهای در حال تولید در تایلند برندهای تویوتا، هوندا، نیسان، میتسوبیشی، ایسوزو، مزدا، فورد و شورولت هستند. سالانه بیش از 2 میلیون دستگاه خودرو در تایلند تولید می‌شود که نیمی از این خودروها در داخل عرضه و نیمی نیز صادر خواهد شد. بنابراین این کشور می‌تواند مستعد جذب همکاری با ایران باشد اما اشتیاق هند برای همکاری با خودروسازان ایرانی نیز بی‌ارتباط با اظهارات مقام‌های مسئول این کشور نیست. پیش از این در خرداد ماه، مقام‌های هندی از توافقاتی برای صادرات قطعه و خودرو به ایران خبر داده بودند و اینکه می‌خواهند با صنعت خودرو ایران همکاری کنند.
تردید ژاپن
به جز این چند کشور، مباحثی نیز در مورد حضور شرکت‌های ژاپنی در صنعت خودرو ایران مطرح شده است. اما به نظر می‌رسد این همکاری هنوز با موانعی روبه‌رو است و ژاپن حساسیت بیشتری برای همکاری با ایران دارد. البته حساسیت‌هایی که با سیاست خارجه و تحریم ارتباطی ندارد بلکه ناشی از استراتژی شرکت‌های ژاپنی است.
با این حال نجفی‌منش می‌گوید: ژاپن مذاکرات اولیه با صنعت خودرو داخلی داشت اما همچنان در حال بررسی شرایط و مذاکره است. به گفته وی، هنوز مشکل نقل‌و‌انتقال پول مطرح است که از نظر این کشور و دیگر کشورها، باید حل و فصل شود. نعمت‌بخش نیز از همکاری ژاپن با یکی از شرکت‌های داخلی سخن می‌گوید؛ شرکتی که به گفته نعمت‌بخش قبلا نیز تجربه همکاری با ژاپن را داشت. وی می‌افزاید: ژاپن قرار است در زمینه تولید سی‌اچ‌دی همکاری جدیدش را آغاز کند. شهریاری نیز درباره حضور شرکت‌های ژاپنی می‌گوید: یک بار ژاپن قبل از تحریم صنعت خودرو ایران، برای همکاری با خودروسازان ما به بررسی و ارزیابی شرایط تولید داخلی ایران پرداخت اما با توجه به سطح کیفی کار ما منصرف شد. شهریاری می‌افزاید: البته در حال حاضر تولید قطعات خودرو در کشور توسعه یافته است و حتی قبل از تحریم‌ها، بازارهای خارجی خواهان قطعات تولید داخل بودند.
حضور خودروسازان آمریکایی؟
آمریکا جزء کشورهایی است که با صنعت خودرو ایران پیش از انقلاب همکاری داشت. اخیرا هرچند مباحثی در مورد همکاری‌های اقتصادی ایران و آمریکا مطرح شده اما تا به امروز خبر قطعی از مذاکره خودروسازان آمریکایی با ایرانی‌ها به گوش نرسیده است. چنان که نجفی‌منش می‌گوید: حضور شرکت‌های آمریکایی در حد شنیده‌هاست و بنده نیز در حد شایعات از اشتیاق حضور شرکت‌های آمریکایی در ایران می‌دانم. شهریاری نیز اعلام حضور شرکت‌های آمریکایی را در حد شایعات می‌خواند. با این حال وی اظهار می‌کند: اگر بتوانیم با فورد، بلیزر و جی‌ام (جنرال موتور) همکاری داشته باشیم برای صنعت خودرو ایران امتیاز ویژه‌ای است. وی با بیان اینکه پارس‌خودرو با همکاری شرکت‌های آمریکایی فعالیت خود را آغاز کرده بود، یادآور می‌شود: بعد از انقلاب این همکاری پایان گرفت و آخرین محصولات آن، کادیلاک، شورولت و بیوک بود که اواخر همکاری‌ها مونتاژ می‌شد.
نعمت‌بخش هم با بیان اینکه در گذشته سابقه همکاری با آمریکا را داشتیم، می‌گوید: آنچه مسلم است اینکه با برداشته شدن تحریم‌ها، شرکت‌های آمریکایی نیز مشتاق همکاری با ایران خواهند بود، کما اینکه پارس‌خودرو سال‌های گذشته شورولت آمریکایی تولید می‌کرد. وی می‌افزاید: ظرفیتی که برای خودروها داریم به مراتب بیشتر از بازار است و هنوز در کشور سالی یک میلیون تقاضا برای خودروهای سواری داریم که شرکت‌های خارجی را به حضور در ایران راغب می‌کند. نجفی‌منش، عضو هیات مدیره انجمن قطعه‌سازان همچنین از آغاز برخی همکاری‌ها با قطعه‌سازان سخن می‌گوید. به گفته وی، برخی قطعه‌سازان در حال حاضر همکاری خود را با «بوش» و «ولو» (vale) آغاز کرده‌اند و «توکاناکا» نیز کار با قطعه‌سازان را شروع کرده است. با این سخنان به نظر می‌رسد در آینده باید شاهد همکاری‌های بیشتر خودروسازان و قطعه‌سازان خارجی با طرف‌های ایرانی باشیم.