به گزارش شبکه خبری هزاره سوم براساس هر معادلهای هم باشد، حضور دولتیها در رسانه ملی بسیار چشمگیر و فراتر از نُرمهای معمول شده است. براساس تازهترین آماری که وطن امروز از میزان حضور مسؤولان دولتی در صدا و سیما به دست آورده، دولتیها از مدیران استانی گرفته تا معاون اول رئیسجمهور در کمتر از ۱۰ماه، حجم وسیعی از زمان برنامههای صدا وسیما را به خود اختصاص دادهاند.
این آمار خیرهکننده که در ۲ بازه زمانی اول مرداد ۱۳۹۲ تا اول خرداد ۱۳۹۳ برای مراکز استانی و اول مرداد ۱۳۹۲ تا آخر فروردین ۱۳۹۳ برای شبکههای سراسری بررسی شده، تنها بخشهایی از اختصاص برنامههای صدا و سیما به مسؤولان دولتی را مورد محاسبه قرار داده است. در این گزارش، حضور مسؤولان قوه مجریه در برنامههای صدا و سیمای مراکز، گزارش عملکرد گفتوگوی ویژه خبری شبکه ۲ با موضوع حضور مسؤولان قوه مجریه، گزارش عملکرد تولید و پخش برنامههای شبکه یک با موضوع حضور مسؤولان قوه مجریه، حضور مسؤولان قوه مجریه در برنامهها و بخشهای خبری شبکه خبر، حضور مسؤولان قوه مجریه در برنامههای شناسنامه و دیروز، امروز، فردا و حضور مسؤولان قوه مجریه در شبکهها و حوزههای صدا مورد بررسی قرار گرفته است. چند نکته قابل توجه در این محاسبات که جداول آن نیز مشاهده میشود، وجود دارد که باید در نظر گرفته شود.
نخست آنکه این گزارش و آمار مربوط به همه شبکههای صدا و سیما نیست، بهگونهای که در این آمار، مراکز استانی، برنامههای صدا، شبکه یک، دو برنامه از شبکه سوم، شبکه خبر و گفتوگوی ویژه خبری از شبکه دوم مورد بررسی قرار گرفته است.
نکته دوم لحاظ نشدن میزان حضور رئیسجمهور و گفتوگوهای زنده و پخش سخنرانیهای مختلف وی در این محاسبات است. به عبارتی در این محاسبات میزان وقتی که به رئیس قوه مجریه اختصاص داده شده است، در نظر گرفته نشده و حتی مستندهای سفارشی و نیز برنامه پخش سخنرانیهای وی نیز در آمار نیامده است.
نکته دیگر نیز مستثنا شدن میزان انتشار اخبار مربوط به دولت و شخص رئیسجمهور و کابینه در بخشهای پربیننده خبری در سایر شبکههای صدا و سیما است. در کنار این نکات، این را نیز باید در نظر داشت که در این آمار برنامههای تبلیغاتی وسیعی که از رسانه ملی برای پیشبرد اهداف و برنامههای دولت در حوزههای مختلف منتشر میشود، لحاظ نشده است.
قطعا اگر مدت زمان برنامههایی که برای انصراف مردم از یارانه نقدی از رسانه ملی پخش شد، در محاسبات میآمد؛ آمارها بسیار بیشتر از یافتههای فعلی بود. بهرغم عدم محاسبه این موارد اما این آمار نشان میدهد از اول مرداد ۱۳۹۲ تا اول خرداد ۱۳۹۳ مسؤولان قوه مجریه جمعا ۲۰۰ هزار و ۹۸۹ دقیقه در مراکز استانها روی آنتن رسانه ملی رفتهاند.
در رادیو نیز ۷ هزار و ۵۴۲ دقیقه از مدت زمان برنامهها به مسؤولان دولتی اختصاص یافت. در این مدت ۷۵ برنامه گفتوگومحور در بخش گفتوگوی ویژه خبری شبکه ۲ سیما در اختیار مسؤولان قوه مجریه قرار داده شده است. بررسی آمار محدود جداول زیر نشان از ترافیک ۲۵۰هزار دقیقهای(بیش از ۴هزار ساعت) دولتیها روی آنتن رسانه ملی دارد بهگونهای که گویی یک تکصدایی بیسابقه دولتی در این رسانه دنبال شده است.
این حجم وسیع از حضور مقامات دولتی در برنامههای صدا و سیما در شرایطی است که برخی مقامات دولتی و مشاوران رئیسجمهور همواره تلاش کردهاند اینگونه القا کنند که آنتن تلویزیون و رادیو به اندازه کافی در اختیار دولت نیست!
این درحالی است که امکانات صدا و سیما به صورت ویژهای دربست در دست دولت قرار گرفته و این موضوع البته بارها از سوی برخی منتقدان دولت به عنوان یک عملکرد قابل انتقاد از سوی صدا و سیما مطرح شده است. به عنوان نمونه منتقدان مفاد توافق ژنو بارها از رئیس صدا و سیما خواستهاند زمانی را در اختیار آنان قرار دهد تا از طریق این تریبون ملی درباره آسیبها و خطرات این توافقنامه روشنگری کنند با این حال هر بار به در بسته خوردهاند. حتی نامه ۱۱۰ نماینده مجلس به رئیس صدا و سیما برای نقد توافق ژنو در رسانه ملی نیز تاکنون به تحقق این خواسته آنها منجر نشده است. در مجموع صدا و سیما در شرایط فعلی نهتنها به نوعی تریبون یکطرفهای برای دولت شده بلکه با سانسور منتقدان دولت هم به نوعی به پاستورنشینان کمک میکند.
از سوی دیگر بررسی عملکرد دولت نیز نشان میدهد یک نوع منش و مشی در میان برخی دولتیها نسبت به منتقدان وجود دارد که جریان تکصدایی را قوت میبخشد. به عنوان نمونه اقدامات دفتر رئیسجمهور در نحوه تنظیم برنامههای گفتوگوی زنده آقای روحانی با مردم بهگونهای بود که به اعتراض اهالی رسانه منجر شد و در نهایت پای هیات نظارت بر صدا و سیما را به میان آورد.
موضوع عدم تعامل با رسانههای منتقد نیز وجه دیگری از این مشی است. طی ماههای اخیر اخباری مبنی بر راه ندادن خبرنگاران برخی رسانههای منتقد دولت به نهاد ریاستجمهوری و جلسات هیات دولت منتشر شد. این اقدامات البته شامل وطنامروز نیز شده و بهرغم درخواستهای مکرر اما تاکنون مسؤولان مربوط مانع حضور خبرنگار وطن در نشستهای خبری رئیسجمهور شدهاند.