به گزارش شبکه خبری هزاره سوم به نقل از فارس، جان کری، وزیر امور خارجه ایالات متحده شب گذشته یادداشتی را در روزنامه آمریکایی واشنگتن پست در خصوص توافق هستهای با جمهوری اسلامی ایران منتشر کرد که در آستانه آخرین دور مذاکرات جامع در فرجه شش ماهه اول برنامه اقدام مشترک، میتواند از اهمیت بهسزایی برخوردار باشد.
وزیر خارجه آمریکا در یادداشت خود در روزنامه آمریکایی واشنگتنپست که اواخر روز دوشنبه به وقت محلی منتشر شد، تصریح کرد که ضربالاجل ۲۰ ژوئیه برای رسیدن به راهحل جامع هستهای ایران در حال به اتمام رسیدن است و مقامات ایران با یک گزینه روبرو هستند: آنها میتوانند توافق کنند که گامهای لازم را برای اطمینان دادن به جهان از این مسئله بردارند که برنامه هستهای آنها کاملاً صلح آمیز است یا اینکه یک فرصت تاریخی برای پایان دادن به انزوای اقتصادی و دیپلماتیکی و بهبود زندگی مردم خود را از دست دهند.
وی ادامه داد که شکافهای چشمگیر همچنان بین آنچه که مذاکرهکنندگان میخواهند انجام دهند و آنچه که باید انجام دهند، وجود دارد.
وزیر خارجه آمریکا تأکید کرد که حصول توافق همچنان محتمل است اما ایران باید تمایل واقعی برای پاسخ دادن به نگرانیهای قانونی جامعه بینالملل از خود نشان دهد.
کری در این یادداشت تأکید کرد که مقامات ایران به طور دائم و به وضوح تأکید دارند که قصد ساخت بم ندارند و فعالیتهای هستهای آنها تنها با هدف تأمین نیازهای غیرنظامی طراحی شده است. اگر فرض بگیریم که این مسئله درست باشد، اثبات این مسئله، یک پیشنهاد سخت نیست.
وی گفت: آمریکا و شرکای ما به ایران نشان دادهاند که تا چه اندازه جدی هستیم. در حین مذاکرات برای رسیدن به برنامه اقدام مشترک، ما دست خود را به سوی ایران دراز کردیم و با آنها به طور مستقیم دیدار کردیم تا بفهمیم که ایران از برنامه هستهای خود چه میخواهد. ما به همراه شرکای بینالمللی خود، مسیری را ترسیم کردیم که به ایران اجازه میدهد برنامه داخلی برای اهداف کاملاً صلح آمیز داشته باشد. ما نشان دادیم که در کاهش تحریمهای اقتصادی انعطاف داریم.
کری گفت: در سراسر این مذاکرات، مذاکرهکنندگان ایران جدی بودند. ایران با عمل کردن به تعهداتش در این طرح اقدام مشترک انتظارات برخی را به چالش کشیده است. ایران برخی از ذخایر اورانیوم با سطح غنای بالا را از بین برده است، قابلیت غنیسازی را از طریق عدم نصب سانتریفیوژهای بیشتر محدود کرده است، از پیشرفتهای بیشتر در تأسیسات غنیسازی و رأکتور آب سنگین اراک خودداری کرده است و اجازه بازرسیهای جدید و پی در پی را داده است و در عوض اتحادیه اروپا و گروه ۱+۵، کاهش تحریمهای محدودی را به ایران عرضه کردهاند، البته معماری تحریمهای بینالمللی و اکثر تحریمها همچنان برجای خود باقی است.
وزیر خارجه آمریکا سپس افزود: هماکنون ایران باید انتخاب کند. در حین مذاکرات جامع، جهان چیزی بیشتر از این نمیخواهند که ایران از حرفهای خود با اقدامات مشخص و قابل اثبات حمایت و دفاع کند. ما در چند ماه گذشته، یک سری اقدامات منطقی، قابل اثبات که به سادگی قابل دستیابی است و تضمین میکند که ایران نمیتواند به تسلیحات هستهای دست پیدا کند و اینکه برنامه هستهای ایران به اهداف صلحآمیز محدود میشود، پیشنهاد دادیم. تحریمهای مرتبط با برنامه هستهای ایران به طور مرحلهای کاهش پیدا میکند.
کری میگوید: ایران چه چیزی را برمیگزیند؟ علیرغم ماهها بحث و مذاکره، ما هنوز این مسئله را نمیدانیم. ما میدانیم که شکافهایی میان آنچه که مذاکرهکنندگان ایران میگویند تمایل به انجام آن دارند و آنچه که باید برای رسیدن به توافق راهحل جامع انجام دهند، وجود دارد. ما همچنین میدانیم که خوشبینی عمومی آنها درباره برآمد بالقوه این مذاکرات تا امروز با مواضعی که پشت درهای بسته دارند، هماهنگی ندارد.
این شکافها نتیجه زیادهخواهی ما نبوده است و برعکس، اتحادیه اروپا و مذاکره کنندگان ۱+۵ به دقت به سوالات ایران و نگرانیهایی این کشور گوش داده است و تا حدی که هماهنگ با اهداف اساسی ما در این مذاکرات بوده است، انعطاف از خود نشان دادیم. ما از نزدیک با ایران برای طراحی یک مسیر برای برنامهای که تمامی الزامات اهداف صلحآمیز و غیرنظامی را تحقق بخشد، همکاری کردهایم.
کری گفت: البته اختلافاتی بین قصد ادعا شده ایران درباره برنامه هستهای و محتوای واقعی این برنامه تا به امروز باقی مانده است. اختلاف میان آنچه که ایران میگوید و آنچه که انجام میدهد دلیل لزوم این مذاکرات و دلیل اتحاد جامعه بینالملل برای تحمیل تحریمهایی علیه ایران در وهله اول میباشد.
کری در این یادداشت تأکید کرد: ادعای ایران که جهان باید به سادگی به حرفهای این کشور اعتماد کند، این واقعیت را نادیده میگیرد که آژانس بینالمللی انرژی اتمی از سال ۲۰۰۲ چندین مورد سرپیچی ایران از تعهدات بینالمللی منع گسترش تسلیحات هسته ای که از اوایل دهه ۱۹۸۰ آغاز شد را گزارش کرد. شورای امنیت سازمان ملل با تصویب چهار قطعنامه به ایران واکنش نشان داده است و ایران را ملزم کرده است که گامهایی را برای رسیدگی به این سرپیچیها صورت دهد. این موضوعات نباید نادیده گرفته شود بلکه ایران در صورت رسیدن به یک راهحل نهایی باید به این مسائل توجه کند. اینها فقط انتظارات از یک کشور نیست بلکه از جامعه ملل است.
وی ادامه داد: برای رسیدن به کاهش تحریمها، جهان از ایران میخواهد که نشان دهد فعالیتهای هستهای این کشور همان چیزی است که ادعا میکنند. ۹ ماه پیش، حسن روحانی، رئیسجمهور ایران در واشنگتنپست نوشت: سیاستهای بینالملل دیگر یک بازی جمع صفر نیست بلکه یک عرصه چند بعدی است که همکاری و رقابت اغلب اوقات به صورت همزمان رخ میدهد. رهبران جهان میبایست تهدیدات را به فرصت تبدیل کنند.
وزیر خارجه آمریکا با اشاره به اظهارات روحانی گفت: این حرفها در فکر اوباما هم بود که آمریکا را متعهد به کشف احتمال یک راهحل از طریق مذاکره برای بنبست هستهای ایران میکند. ما به این مذاکرات ورود پیدا کردیم زیرا معتقد بودیم که فرصتی برای موفقیت به وجود آمده است. هنوز این احتمال وجود دارد اما زمان اندک است.
کری در این یادداشت گفت: اگر ایران بتواند این گزینهها را اتخاذ کند، نتیجه مثبتی برای مردم ایران و اقتصاد آنها به همراه خواهد آمد. ایران قادر خواهد بود از طریق مهارت چشمگیر علمی خود برای همکاری بینالمللی برنامه هستهای غیرنظامی استفاده کند. تجار میتوانند به ایران بازگردند، سرمایهگذاریهای مورد نیاز، شغل و کالاها و خدمات بیشتری را به ایران بیاورند. ایران میتواند دسترسی بیشتری به سیستم مالی بینالمللی داشته باشد. نتیجه آن آغاز رشد اقتصادی ایران با سرعتی چشمگیر و با دوام، تقویت سطح زندگی مردم ایران خواهد بود. اگر ایران آمادگی این کارها را نداشته باشد، تحریمهای بینالمللی تشدید خواهد شد و انزوای ایران نیز عمیق میشود.
وی گفت: مذاکرهکنندگان ما به طور دائم در وین از حالا تا ۲۰ ژوئیه تلاش خواهند کرد. ممکن است فشارهایی برای افزایش زمان (مذاکرات) وجود خواهد داشت اما تا زمانی که همه طرفین موافقت نکنند هیچگونه تمدید دوران مذاکرات وجود نخواهد داشت و آمریکا و شرکای ما هرگز تلاش نمیکنند تنها صرف طولانی کردن مذاکرات، زمان مذاکرات را تمدید کند. ایران باید تمایل حقیقی برای پاسخ دادن به نگرانیهای قانونی و مشروع جامعه بینالملل در بازه زمانی باقی مانده نشان دهد.
کری در پایان یادداشت خود را اینگونه نتیجهگیری کرد: در این جهان آشفته، اغلب اوقات فرصتها برای رسیدن به توافق صلحآمیز که تمامی نیازهای ضروری طرفین را محقق کند و جهان را به مکانی امنیتر تبدیل کند و تنشهای منطقهای را کاهش دهد و رفاه بیشتری را به وجود آورد، به وجود نمی آید. ما چنین فرصتی پیدا کردیم و یک پیشرفت تاریخی محتمل است. موضوع مربوط به تمایل سیاسی و اثبات نیات و نه ظرفیت می شود. موضوع مربوط به گزینهها و انتخابها میشود. بیایید عاقلانه انتخاب کنیم.