به گزارش شبکه خبری هزاره سوم، در این میان اما دانشگاه آزاد به عنوان پیش‌قراول افزایش کمی پذیرش دانشجو در مقطع دکترا با افزایش چند برابری ظرفیت همچنان مورد انتقاد برخی مجامع دانشگاهی و نمایندگان مجلس است البته بیشترین انتقادات از دانشگاه آزاد توسط دانشجویان این دانشگاه صورت می‌گیرد، چرا که معتقدند افزایش کمی پذیرش دانشجو باعث سقوط کیفیت آموزش در این دانشگاه شده و دردسرهایی را برای دانشجویان به ارمغان آورده است.

مصداق بارز این موضوع هم تماس‌های تلفنی تعدادی از دانشجویان مقطع دکترای این دانشگاه با گروه اجتماعی روزنامه وطن امروز است که ضمن برشمردن مشکلاتی مانند افت کیفیت آموزش، نبود زیرساخت‌های لازم برای افزایش ظرفیت‌ها و تشکیل کلاس‌های ۸۰نفره در مقطع دکترا خواستار پیگیری این موضوع شده‌اند. این در حالی است که حمید میرزاده، رئیس دانشگاه آزاد در گفت‌وگو با «وطن امروز» به شیوه دیگری به منتقدان پاسخ داده و وجود کلاس‌هایی با این تعداد دانشجو را تکذیب می‌کند.

وضعیت کلاس‌های مقطع دکترا از زبان دانشجویان

یکی از مهم‌ترین مشکلات افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو در مقطع دکترا که صدای گلایه بسیاری، از جمله دانشجویان را بلند کرده تحت تاثیر قرار گرفتن کیفیت آموزش به دنبال افزایش تعداد دانشجویان حاضر در کلاس‌های درس است.

ابراهیم کی‌نژاد، از دانشجویان دکترای واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد در این باره می‌گوید: اساس تشکیل کلاس برای دانشجویان دکترا انجام بحث و تبادل‌نظر درباره مباحث علمی است اما تراکم بالای دانشجو در این کلاس‌ها مجالی برای بحث و گفت‌وگو باقی نمی‌گذارد. به گفته این دانشجو برخی کلاس‌های مقطع دکترا که بین رشته‌های گوناگون مشترک است مانند درس روش تحقیق و آمار هم اینک در سالن آمفی‌تئاتر این دانشگاه دایر می‌شود که بیش از ۸۰ دانشجو را در خود جای داده است. کی‌نژاد با اشاره به شلوغی بیش از حد این کلاس بیان داشت: اگر در این کلاس هر جلسه۴ دانشجو و هر کدام به مدت یک ربع ساعت بخواهند درباره موضوعی کنفراس داده یا مقاله‌ای را ارائه دهند باید تمام طول ترم را فقط به این کار اختصاص داد و هیچ زمانی برای یادگیری و تدریس باقی نمی‌ماند و اگر فقط هم به تدریس پرداخته شود که کلاس درس از حالت پژوهشی خارج شده و دیگر نمی‌توان نام آن را کلاس دکترا گذاشت.

افزایش ظرفیت بدون توجه به زیرساخت‌ها

هر چند افزایش ظرفیت پذیرش دانشجو در مقاطع تحصیلات تکمیلی به افزایش سطح علمی و پژوهشی دانشگاه‌ها منجر می‌شود اما بدون در نظر گرفتن زیرساخت‌های لازم مانند آزمایشگاه، کتابخانه و سایت‌های اینترنت و از همه مهم‌تر استاد برای راهنمایی این تعداد دانشجو نه تنها تغییری در سطح علمی دانشگاه‌ها حاصل نمی‌شود بلکه باید منتظر پسرفت و در حالت خوش‌بینانه درجا زدن سطح علمی این دانشگاه‌ها باشیم.

در این باره زهرا توکلی یکی دیگر از دانشجویان دکترای واحد علوم و تحقیقات می‌افزاید: ظرفیت این واحد دانشگاهی در حدود ۳هزار دانشجو است اما امسال با رشد چندبرابری پذیرش دانشجو در دانشگاه آزاد حدود ۸هزار نفر در این دانشگاه حاضر شده‌اند که مشکلات فراوانی را برای دانشجویان به وجود آورده است. توکلی درباره این مشکلات یادآور می‌شود: به غیر از کمبود منابع کتابخانه‌ای و امکانات آزمایشگاهی و تحقیقاتی که باید برای دانشجویان دکترا در نظر گرفته شود هم‌اکنون مشکلات دیگری در سطح نیاز‌های اولیه مانند شلوغی بیش از حد سرویس‌های بهداشتی و حتی آبخوری‌های دانشگاه هم به معضل جدی برای دانشجویان تبدیل شده است. وی اظهار داشت: پذیرش دانشجو در این واحد دانشگاهی امسال به حدی است که ایاب و ذهاب دانشجویان هم با مشکلات فراوان صورت می‌گیرد و رفت و آمد در این مسیر به یکی از دغدغه‌های دانشجویان تبدیل شده است.

بالارفتن آمار دکتراهای بیکار!

نکته قابل توجه درباره افزایش تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی اینجاست که این موضوع ضمن اینکه می‌تواند فرصتی را برای علاقه‌مندان به تحصیل فراهم آورد این نگرانی را هم تقویت می‌کند که اقدامی در مسیر افزایش آمار دکتراهای بیکار در جامعه باشد. در حال حاضر یکی از مشکلات قشر تحصیلکرده اشتغال است که به معضلی جدی در جامعه تبدیل شده و با افزایش چندبرابری پذیرش در مقطع دکترا باید منتظر افزایش آمار این دسته از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی باشیم.

یدک کشیدن برچسب بی‌سوادی

از دیگر موضوعاتی که با افزایش ظرفیت پذیرش دانشگاه آزاد به عنوان یکی از دغدغه‌های دانشجویان این دانشگاه مطرح می‌شود یدک کشیدن انگ بی‌سوادی است. اسماعیل زاهدی از دانشجویان مقطع دکترای دانشگاه آزاد در این باره به«وطن امروز» می‌گوید: هزینه مقطع دکترا برای هر دانشجو ۸۰ میلیون تومان است که دانشگاه از ما دریافت می‌کند اما در مقابل کلاس‌هایی تشکیل می‌شود که در حد استاندارد وزارت علوم برای مقطع دکترا نیست. به گفته این دانشجو کمبود هیات علمی در مقابل این تعداد دانشجوی دکترا می‌تواند پای اساتید غیر متخصص با رشته‌های ناهمسو را به کلاس‌های دکترا بازکند، چرا که امسال بسیاری از واحد‌های کوچک دانشگاه آزاد که یکی دو سالی از پذیرش ارشد آنها می‌گذرد نیز در مقطع دکترا دانشجو پذیرفته‌اند که با تحت تاثیر قرار گرفتن کیفیت آموزش در این واحد‌ها باید علاوه بر پرداخت مبالغ کلان، انگ بی‌سوادی را هم یدک بکشیم.

قوت گرفتن بازار فروش پایان‌نامه

در حال حاضر یکی از مشکلات جدی که آموزش عالی کشور را با چالش روبه‌رو کرده موضوع پایان‌نامه فروشی و سرقت‌های علمی است که کیفیت پایان‌نامه‌های دانشجویی را پایین آورده است. به نظر می‌رسد اقدام دانشگاه آزاد برای افزایش چندبرابری پذیرش دانشجوی در مقطع دکترا می‌تواند به این بازار دامن بزند و اگر برای تامین اساتید راهنمای این دانشجویان و نظارت بر پایان‌نامه آنها اقدام قاطعی صورت نگیرد باید منتظر رشد بازار پایان‌نامه فروشی باشیم، چراکه در آینده نزدیک با موج جدیدی از تقاضا برای پایان‌نامه در مقطع دکترا مواجه خواهیم شد.

خروج کلاس‌ها از حالت پژوهش‌محور

ابراهیم کی‌نژاد، دانشجوی دکترای واحد علوم و تحقیقات با یادآوری تشکیل کلاس‌های ۸۰ نفره در این واحد دانشگاهی می‌افزاید: تصور من از کلاس‌های دکترا نشست‌هایی بود که با تعداد کم دانشجو و اساتید برگزار می‌شود که با رد و بدل شدن مباحث علمی بر پایه پژوهش گامی برای عملی کردن یافته‌های مقطع کارشناسی ارشد باشد. به گفته وی اما متاسفانه برخلاف استاندارد تعریف شده برای این کلاس‌ها هم اکنون تراکم بالای دانشجو فرصت انجام کارهای پژوهشی را از اساتید گرفته و آنها فقط به بیان مطالب تئوری اکتفا می‌کنند و کیفیت کلاس‌های به مقطع کارشناسی تبدیل شده و تفاوت چندانی با آن دوره ندارد. کی‌نژاد درباره تعداد دانشجویان حاضر در کلاس‌ها بیان داشت: هم‌اکنون در کلاس‌هایی که بین رشته‌ها مشترک است ۸۰ دانشجو حاضر هستند و برای سایر کلاس‌های تخصصی هم ۲۰ دانشجو در لیست کلاس‌ها قرار دارند.

رئیس دانشگاه آزاد: تکذیب می‌کنم

اما در آن سوی ماجرا حمید میرزاده، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی درباره وجود کلاس‌های ۸۰ نفره در واحد علوم و تحقیقات به «وطن امروز» می‌گوید: من وجود چنین کلاس‌هایی را در دانشگاه تکذیب می‌کنم و در حال حاضر کلاس‌های مقطع دکترا با تعداد دانشجویان استاندارد تشکیل می‌شود.

این در حالی است که براساس آنچه دانشجویان این واحد دانشگاهی با گروه اجتماعی «وطن امروز» در میان گذاشته‌اند هم اینک برخی از کلاس‌های مقطع دکترا به دلیل تعداد بالای دانشجویان در سالن آمفی‌تئاتر این واحد برگزار می‌شود که لیست حاضران در این کلاس به ۸۰ نفر هم می‌رسد. جالب اینجاست که میرزاده با اشاره به گزارشی از تراکم دانشجویان حاضر در کلاس‌های واحد علوم و تحقیقات یادآور می‌شود: براساس گزارشی که از این واحد دریافت کرده‌ام ۹۰ درصد کلاس‌های مقطع دکترا در واحد علوم و تحقیقات با تعداد دانشجویان زیر ۱۷نفر تشکیل می‌شود. در حالی که براساس مصوبه شورای گسترش دانشگاه‌ها در وزارت علوم هر رشته‌محل باید حداکثر ۱۰ نفر را در کلاس‌های مقطع دکترا پذیرش کند.

رئیس دانشگاه آزاد درباره دلایل افزایش چندبرابری ظرفیت دکترا در این دانشگاه بیان داشت: این اقدام به منظور پاسخ‌دهی به نیاز اجتماعی به‌وجود آمده در جامعه و در راستای رشد شتاب علمی کشور برای دست یافتن به اهداف علمی تعیین شده صورت گرفته است. اما نکته‌ای که به نظر می‌رسد در این باره مغفول مانده توجه به وجود زیرساخت‌های لازم در این واحدهای کوچک دانشگاهی است که چطور با وجود اینکه تنها یکی، دو سال از پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد در آنها می‌گذرد برای پذیرش در مقطع دکترا دست به کار شده‌اند؟