در طرحی با عنوان «درس‌های قرآن معلم دوست‌داشتنی» به بازخوانی بخشی از مطالب ارزشمند ایراد شده توسط استاد قرائتی در «درس‌هایی از قرآن» می‌پردازیم تا با تکرار معارف قرآنی و یادآوری آن برای مخاطبان گامی در جهت ارتقای سبک زندگی قرآنی و رسیدن به مطالبه مقام معظم رهبری برداشته باشیم.

لازم به ذکر است که متن ذیل گزیده‌ای از مهم‌ترین مطالب این جلسه است و لینک متن کامل آن نیز در انتهای صفحه وجود دارد.

نکته 1) قلب به معنای عقل و ادراک است؛ قرآن می‌گوید: «إِنَّ فی‏ ذلِکَ لَذِکْرى‏ لِمَنْ کانَ لَهُ قَلْبٌ»(ق/37) به درستی که در این آیات این قرآن تذکر خوبی است، منتهی برای کسانی که دل بدهند و به آن توجه کنند.

کسانی که هدایت الهی بر آنها اثر دارد

نکته 2) قرآن در آیه‌ای دیگر می‌گوید: «لِیُنْذِرَ مَنْ کانَ حَیًّا»(یس/70) خدا به پیغمبر می‌گوید: محمد! حرف تو در کسانی اثر می‌کند و کسانی را هدایت می‌کنی که زنده‌اند. کسی که فرهنگ حق در دلش اثر نکند، در فرهنگ قرآن مرده است؛ خدا به پیغمبرش می‌گوید: «إِنَّکَ لا تُسْمِعُ الْمَوْتى»(نمل/80) حرف تو (ایمان) در مرده‌ها اثر نمی‌کند.

نکته 3)  قلب گاهی به معنای روح است؛ مثلاً قرآن می‌گوید: «وَ بَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَناجِر»(احزاب/10) قلبشان به حنجره ایشان رسید؛ آدم‌هایی که می‌میرند و روح از بدنشان بیرون می‌آید. در این زمینه می‌گوید: «وَ بَلَغَتِ الْقُلُوبُ الْحَناجِر» یعنی روحش به گلویش رسید پس قلب به معنای روح و درک و مرکز عواطف آمده است.

چه کسانی در روز قیامت عذاب نمی‌شوند؟

نکته 4) قرآن می‌گوید: همه‌ مردم در روز قیامت به عذاب مبتلا می‌شوند، «إِلاَّ مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلیمٍ»(شعراء/89) مگر کسانی که روح سالمی داشته باشند یا از طرفی قرآن در چند آیه می‌گوید: «فی‏ قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ»(بقره/10) پس هم روح سالم و هم روح مریض داریم.

نکته 5) آیاتی داریم که می‌فرماید: «خَتَمَ اللَّهُ عَلى‏ قُلُوبِهِمْ»(بقره/7) به بعضی از دل‌ها مهر می‌زنیم؛ هر چه داد می‌زنی، هرچه اشک یتیم می‌بیند، در او اثر ندارد و بی‌تفاوت شده است.

نکته 6) قرآن درباره‌ آدم مریض می‌گوید: «وَ إِنْ یَرَوْا آیَةً یُعْرِضُوا وَ یَقُولُوا سِحْرٌ مُسْتَمِرٌّ»(قمر/2) هرچه دلیل برایش می‌آوری، انکار می‌کند و می‌گوید: اینها سحر است و نمی‌پذیرد.

نکته 7) در اصول کافی امام صادق(ع) می‌گوید: افراد خوب و با تقوا این دعا را زیاد می‌خوانند «رَبَّنا لا تُزِغْ قُلُوبَنا»(آل عمران/8) بعد از آن که ما را هدایت کردی و در خط قرار دادی، قلب ما را منحرف نکن.

نشانه افراد خوب از دیدگاه قرآن

نکته 8) قرآن می‌گوید: «إِنَّ یَوْماً عِنْدَ رَبِّکَ کَأَلْفِ سَنَةٍ مِمَّا تَعُدُّونَ»(حج/47) یک روز از روزهای قیامت، با هزار سال شما برابری می‌کند؛ آن وقت امیرالمؤمنین می‌گوید: شیطان هزار سال عبادت کرد و یک مرتبه لغزید.

نکته 9) قرآن می‌گوید: نشانه‌ آدم خوب این است که: «لِکَیْلا تَأْسَوْا عَلى‏ ما فاتَکُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاکُمْ»(حدید/23) اگر دنیا را به او دادند یا از او گرفتند، تعادل روحیش را از دست ندهد.

رابطه انحراف قلبی و فتنه

نکته 10) انحراف یکی از امراض قلبی است و نشانه‌ آن این است که قرآن می‌گوید: «فَأَمَّا الَّذینَ فی‏ قُلُوبِهِمْ زَیْغٌ» نشانه‌ انسان‌های منحرف این است که «فَیَتَّبِعُونَ ما تَشابَهَ مِنْه» دنبال حرف‌های دو پهلو می‌روند «ابْتِغاءَ الْفِتْنَة» می‌خواهند فتنه به وجود بیاورند و مردم را گمراه کنند.