به گزارش هزاره سوم خبرنگار کتاب و ادبیات باشگاه خبری فارس «توانا»، در آستانه سی و پنجمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، اختتامیه دومین دوره «شب‌های شعر انقلاب» با حضور سید عباس صالحی معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجت الاسلام شهاب مرادی رئیس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران، علیرضا قزوه مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری، محسن مؤمنی رئیس حوزه هنری، غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و جمعی از شاعران آئینی و انقلابی در سالن آمفی تئاتر فرهنگسرای اندیشه برگزار شد.

در این مراسم غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، بیان داشت: خدا را شاکرم که توانستم در دقایق پایانی در این جلسه شرکت کنم آن هم به رغم همه گرفتاری‌ها، و البته همه گرفتاری‌های ما در انقلاب خیر است و از خدا می‌خواهیم که هر چه بیشتر گرفتارمان کند.

* با توجه به علاقه زیاد به شعر و ادبیات اما هیچ وقت دانشجوی رسمی ادبیات نشدم

وی اضافه کرد: با هر تحمل اجتماعی عمیق و ریشه‌داری یک تحول در ادبیات و زبان پیدا می‌شود و در هر کشوری این قاعده حاکم بوده و در تاریخ ایران هم این طور بوده است یعنی از ظهور خود اسلام متوجه می‌شویم که چطور زبان و ادبیات در ایران با اسلام آوردن ایرانی‌ها متحول شد و سپس در دوره‌های بعد و تا صد سال پیش تا مشروطیت، چطور زبان و ادبیات تا انقلاب اسلامی تغییر و تحول پیدا کرد.

حدادعادل ادامه داد: بنده جزو کسانی هستم که تحول در شعر و ادبیات را در طی پیروزی انقلاب اسلامی را به چشم دیده‌ام، همچنین به جز بنده در این جمع ریش سفیدان دیگری هم هستند که پیش و بیش از من شاهد این تحول بوده‌اند که از جمله آنها می توان به استاد «حمید سبزواری» اشاره کرد.

وی افزود: حدود 50 سال گذشته وارد دانشگاه تهران شدم، علاقه‌مند به ادبیات و شعر بودم اگر چه در بدو ورود به دانشگاه رشته تحصیلی‌ام ادبیات نبود و تا آخر هم هیچ وقت دانشجوی رسمی ادبیات نشدم اما از همان 50 سال گذشته دانش‌آموز دبیرستانی که بودم به یاد دارم که نمونه‌های شعر آزاد انتشارات جیبی را می‌خریدیم و می‌خواندیم.

* ادبیات و شعر به برکت انقلاب اسلامی، جان گرفته است

رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی گفت: جلوی دانشگاه هم مجلات روشنفکری را می‌خواندیم و در آن زمان این شعری که شما امروز می‌بینید و اسم آن را شعر انقلاب گذاشته‌اید، غریب بود یک حال و هوای دیگری در کشور ما وجود داشت، اگر می‌خواهید بدانید که شعر در ایران به برکت انقلاب اسلامی از کجا به کجا رسیده است، مجله فردوسی سال‌های قبل از انقلاب در یکی از کتابخانه‌هایی که دوره‌های مجلات قبل از انقلاب دارند، گرفته و ورق بزنید و شعر نو آن زمان را که در مجله فردوسی چاپ می‌شد که آن مجله یکی از مجلات پیشگام و پیشتاز در ادبیات روشنفکری آن زمان بود، ورق بزنید و ببینید زبان، بیان، مضامین و آرمان‌های آن چقدر تحول پیدا کرده است.

وی اضافه کرد: در مهر ماه 57 بود که انستیتو گوته که عهده‌دار برنامه‌های فرهنگی سفارت آلمان در تهران بود در آن فضای باز سیاسی که به برکت انقلاب ممکن شده بود، ده شب، مراسم شب شعر برگزار کرد که بنده در آن جلسات شعر شرکت می‌کردم، یعنی یک باغ بزرگی در خیابان ولیعصر (عج) بود و جمعیت زیاد هم به فراهم آمدن حضور در این نوع مجامع، در آن شرکت می‌کردند؛ هر شب تعدادی از شاعران نو پرواز آن زمان شعر می‌خواندند، مجموعه آن شعرها در یک کتابی چاپ شده است که بنده این کتاب را در کتابخانه شخصی‌ام دارم؛ آن آخرین جلوه شعر قبل از انقلاب بود که وصل به انقلاب شده بود و شعرهای انقلابی هم می‌خواندند و آزاد هم شده بودند، که بخوانند که می‌توان آن را با شعر امروزی که بعد از گذشت 35 سال، می‌شنویم و می‌خوانیم، مقایسه کرد.

به گفته حدادعادل؛ اینها دست مایه‌های ارزیابی تحولی است که در زبان و ادبیات بعد از انقلاب اسلامی رخ داده است و این راه باید ادامه پیدا کند؛ تحول بسیار زیاد و عمیق است؛ ارزش‌ها، آرمان‌ها، دیدگاه‌ها و افق نگاه به کلی عوض شده است.

وی افزود: شعر در ایران برای ما ایرانی‌ها یک سرمایه ملی است از دیرباز هر انسان فرهیخته‌ای در ایران زمین از خصوصیات‌اش این بوده که با شعر انس داشته است یعنی در عالم سیاست و حتی نظامی‌ها و سپاهی‌ها در قدیم، حکماء، فلاسفه و هر کسی با سواد و با فرهنگ بوده، با شعر سر و کار داشته است؛ از ظالم تا مظلوم از حاکم تا محکوم همه وقتی می‌خواستند فرهیختگی خودشان را نشان دهند، شعر خوانده و می‌گفتند و این فرهنگ ایرانی بر بال شعر از مرزهای ایران حرکت کرده و می‌گذشته است که حال این ابزار کارآمد حال به برکت انقلاب اسلامی، جان گرفته است.

* تولید کتاب درسی با موضوع «ادبیات انقلاب اسلامی» برای دانشگاه‌ها

عضو مجلس شورای اسلامی گفت: در فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در سال‌های اخیر مؤفق شده‌ایم در کنار گروه‌های پژوهشی، گروه ادبیات انقلاب اسلامی را تشکیل دهیم در آن جا سعی ما این است که این تحول را در قالب‌های دانشگاهی و سامان یافته با معیارهای دانشگاهی، متبلور کنیم.

وی اضافه کرد: تلاش می‌کنیم برای درس ادبیات انقلاب اسلامی در دانشگاه‌ها، کتاب‌های درسی تولید کنیم آن هم در ترازوی دانشگاه پسند؛ کتاب درسی تألیف شده، که در دانشگاه‌هایی که این درس اختیاری تدریس می‌شود، این کتاب فعلاً به صورت گام اول مرجع باشد تا گام‌های بعدی انشاءالله برداشته شود.

* انتشار مجله «ادبیات انقلاب اسلامی» تا 22 بهمن سال جاری

حداد عادل ادامه داد: مجله‌ای به نام «ادبیات انقلاب اسلامی» با همین معیارها به وجود آمده که امیدوارم تا 22 بهمن سال جاری این مجله به دست مخاطبان برسد؛ تلاش می‌کنیم این تحول و شهودی که عرض کردم را به صورت استدلالی و منطقی و درسی درآوریم.

وی در پایان با بیان اینکه شعر آئینی کم سروده‌ام و از این جهت بی‌توفیق هستم، غزل تازه‌ای با عنوان «یاد او»، قرائت کرد که به شرح ذیل است:

یاد او شب تا سحر بیدار می‌دارد مرا

تا سحر با دیده خون بار می‌دارد مرا

هر کسی در زندگانی با خیالی دلخوش است

عشق خوش دل از خیال یار می‌دارد مرا

قافیه اندیشم اما نازنین دلدار من

سرخوش از اندیشه دیدار می‌دارد مرا

ماه اگر در آسمان، محروم می‌ماند ز مهر

ماه من از مهر برخوردار می‌دارد مرا

گرچه پیر سال و ماه‌ام لیک عشق کهن‌کار

با همه افسردگی در کار می‌دارد مرا

در میان آتش‌ام اما خوشم زیرا که عشق

در امان از آذر و آزار می‌دارد مرا

تا مگر پای از گلیم خویش مگذارم برون

یار گرد خویش چون پرگار می‌دارد مرا

گرچه خاموشی خردمندی است اما عاشقی

گاه گاهی بر سر گفتار می‌دارد مرا