قطعنامه ژنو که از تاریخ 30 دی 92، روز سیاه هسته ای، اجرای آن آغاز شده است، دارای ابهامات و اشکالات حقوقی و مبنایی بسیاری است که عدم پرداختن به جزییات و ظرایف موجود در آن و حرکت در یک موج احساسی و روانی، تنها به مشکلات بیشتر آینده دامن می زند.

 متن مورد تفاهم قرار گرفته ی طرف ایرانی و حریف کاربلد غربی نشان می دهد که علیرغم ادعاهای پرطمطراق بعضی ها، آمریکا و هم پیمانانش در 1+5 توانسته اند یک کار حقوقی شیک و زیبا را به نگارش درآورند که چنین متنی با دقت در رعایت منافع یکجانبه یک طرف مذاکره، تنها از دست حقوقدانان واقعی برمی آید.

براساس این گزارش، فقط برای نمونه به یک بخش از توافقی که برخی از آن ادعای "بازی برد - برد" را دارند، اشاره می شود و جالب اینجاست که آقای عراقچی، از اعضای تیم مذاکره کننده، در سخنرانی روز گذشته اش در اتاق بازرگانی تلویحا به آن اشاره داشته است.

به این چند جمله که در متن توافق ژنو تاکید شده، دقت کنید:

- هدف این مذاکرات رسیدن به یک راه حل جامع بلندمدت مورد توافق طرفین است

- گام اول دارای دوره زمانی 6 ماه خواهد بود و با توافق طرفین قابل تمدید است

- گام نهایی راه حل جامع که طرف ها قصد دارند تا مذاکره و آغاز اجرای آن کمتر از یکسال پس از پذیرش این سند نهایی شود، عبارت است از داشتن دوره زمانی بلندمدت مشخص که مورد توافق قرار خواهد گرفت

- بعد از اجرای موفق گام نهایی از راه حل جامع در دوره کامل آن، با برنامه هسته ای ایران مثل هر کشور فاقد سلاح هسته ای عضو ان پی تی رفتار خواهد شد

حال، سخنان روز گذشته (سه شنبه) عراقچی در اتاق بازرگانی را مورد مطالعه قرار دهید: دقیقا نمی دانیم مذاکرات گام نهایی چقدر زمان می برد... البته ما نمی خواستیم بیش از یک سال مذاکره باشد و طول دادن آن را به مصلحت نمی دانیم... طرف (آمریکا و متحدانش در 5+1) قطعا خواستار طولانی تر شدن آن هست...

به نظر می رسد بدون آنکه نیاز به ارایه ی تحلیلی مفصل باشد، کنارهم قراردادن متن اصلی توافقنامه ژنو که یک سند رسمی و مکتوب است و باید تنها بر روی مفاد آن متمرکز شد با سخنان عضو حاضر در تیم مذاکره کننده ایرانی، همه چیز را مشخص کرده است؛ توافقی برای مدت نامحدود!
 

به عبارت دیگر، توافقی که آقایان از آن به عنوان یک پیروزی یاد می کنند، بدون تاریخ مشخص و قطعی برای مراحل و گام های مختلف آن تنظیم شده و همین نکته می تواند به روند پیشرفت هسته ای کشورمان صدمه بسیاری وارد کند.

جالب اینجاست که در هر عبارتی که از تعهدات ایران سخن به میان آمده، همه چیز، از زمان و مکان و دیگر مسایل، با ذکر جزییات و قطعیات درج شده است و هرجا که از تعهدات حریف مطلبی آمده، بدون کمترین رقم و آمار و تاریخ مشخص و کف و سقف، مطالبی کلی ارایه شده است که البته در تحلیل های قبلی همین پایگاه خبری (در آرشیو موجود است و نیز از طریق جستجو می تواند به آنها دست پیدا کنید) و مطالبی که در آینده ی نزدیک به آن پرداخته خواهد شد، در این زمینه گفتنی های بییشتری را ارایه خواهیم کرد.

در متن توافق، هرگز بر تاریخ پایان آن و نیز زمانی برای راستی آزمایی حریف اشاره ی صریحی نشده است و در هر کجا که قرار بوده قید زمان درج شود، بلافاصله کلمه توافق طرفین آمده است و این یعنی، تا هر زمانی که طرف نشسته در آن سوی میز مذاکره، از مرحله و اقدامی اعلام رضایت نکند، این روند تعلیقی ادامه خواهد داشت.

اگر بخواهیم با مثالی دم دستی موضوع را روشن کنیم، باید از یک قرارداد دوطرفه جهت یک معامله ملکی یاد کنیم. به راستی، کدام انسان عاقلی، پای یک قرارداد یا برنامه اقدام مشترک را امضا می کند و حاضر به پرداخت هزینه های گزافی می شود، بی آنکه به صورت کاملا دقیق و مشخص، راجع به جزییات زمانی آن قرارداد و مراحل آن سخن گفته باشد؟ چه کسی کدام متن قراردادهای روزانه ی که میان هزاران نفر منعقد می شود، را سراغ دارد که در آن، تنها آغاز کار قید شده و مراحل بعدی و مرحله ی نهایی با پیش شرط توافق طرفین، آن هم بدون درنظر گرفتن سقفی برای آن، نوشته شده است؟

آیا کسی حاضر است ملک خود را با چنین جدول زمانی به فروش یا اجاره برساند؟

شتاب زدگی افراطی و عجله ی غیرقابل فهم در امضای توافقنامه ای که از صدر تا ذیلش با ابهامات حقوقی آشکاری روبروست، به شدت مشهود است و سوال اینجاست که مدعیان پیروزی و خودقهرمان پندارهای دیپلماسی، براساس کدام منطق، در هنگامه ی دفاع از حقوق قطعی و مسلم یک ملت، با سرعت غیرقابل مجاز حرکت کردند؟

اگر قبول این توافق از طرف تیم ایرانی، چند روزی به تاخیر می افتاد تا با کار کارشناسی بیشتر و مشورت گسترده تر با اهالی فن و حقوقدانان، راجع به ابهامات موجود در آن بحث و تبادل نظر صورت می گرفت، مشکلی ایجاد می شد؟

این حق طبیعی و و اولیه مردم است که از اقدامات نمایندگان خود در مذاکرات هسته ای آگاه باشند. افکار عمومی باید بداند که سقف زمانی این توافقنامه و مراحل مختلف پیش بینی شده در آن کجاست و اگر حریف عهدشکن، در آن بازه ی زمانی (که در متن توافق هرگز به آن اشاره نشده) اقدامات خود را انجام نداد، چه برنامه ای در دستور کار قرار می گیرد.

در روزهای آتی نیز به ابعاد تکان دهنده ی دیگری از قطعنامه ی مرده ژنو خواهیم پرداخت.