به گزارش شبکه خبری هزاره سوم به نقل از میدان 72؛ نخست) یک جامعه تنها در پرتو مشارکت و همکاری همه جانبه تمامی آحاد جامعه می تواند به اهداف اساسی خود دست پیدا کرده و بقا و ماندگاری خود را تأمین کند. تاکید دین اسلام در بر پایی نماز جماعت، مشورت پیامبر اکرم(ص) با مردم در تصمیم گیرهای مختلفی چون دفاع از حریم شهرها و آبادانی کشور و مشارکت همگانی در فریضه امر به معروف و نهی از منکر، بدون شک برای آن بوده که مسلمانان دچار غفلت از خود نشده و مسؤولیت اجتماعی خویش را فراموش نکنند. در واقع پیامبر عظیم الشأن اسلام از طریق آموزه های دینی و سیره شخصی خود به مردم می آموختند که رمز ماندگاری یک حکومت، برخوردار بودن از پشتوانه قدرتمند مردمی است.

دوم) شیوه مواجهه مردم با حکومت و سیاست حاکم بر جامعه و همچنین میزان مشارکت آنها در تصمیم گیری ها، در جوامع گوناگون، متفاوت است. در جوامع دموکراتیک مشارکت داوطلبانه، یک هنجار تلقی شده و شهروندان با مشارکت و یا مشارکت نکردن خود در تصمیم گیری های حکومت ضمن تاثیری گذاری بر سیاست، مخالفت و یا موافقت خود را با سیاست ها اعلام می دارند. این در حالی است که در نظام های توتالیتر، مشارکت سازمان یافته مردم به منظور تایید سیاست های حاکم، یک هنجار تلقی می شود.

سوم) در طول تاریخ، انقلابها و جنبش های گسترده سیاسی و اجتماعی فراوانی رخ نموده اند که در بررسی آنها حقیقتی غیر قابل انکار را می توان مشاهده کرد؛ در میان تمامی انقلابها، تنها رهبرانی جاودانه مانده اند که به مردم نگاه ابزاری نداشته و آنان را ولی نعمتان خود محسوب کرده اند. مروری بر تاریخ شکوهمند ایران گویای این حقیقت است که رهبر کبیر ایران، از روزی که حرکت انقلابی خویش را آغاز کرد، همواره مخاطبین اصلی خود را مردم قرار داد. امام خمینی(ره) در مسیر پیشبرد اهداف نهضت همواره به مسئولان توصیه می کردند که راز ماندگاری، پیوستن به اقیانوس ملت است. ایشان به این حقیقت ایمان داشتند که اگر دولتمردان با مردم صادق باشند، مردم در مراحل سخت و دشوار، به یاری حکومت قیام خواهند کرد؛ چنانچه در فرازی از سخنان خود فرموده اند: “ما در مشکلات باید متوسل بشویم به ملت؛ ملتی که بحمدالله مهیا برای کمک و فداکاری بوده و هستند.”

ایشان با توجه به اهمیت نقش و جایگاه مردم در ماندگاری و استواری نظام می فرمایند: “اگر مردم پشتیبان یک حکومتی باشند، این حکومت سقوط ندارد. کاری نکنید که مردم از شما بترسند کاری بکنید که مردم با شما صحبت کنند.” هم از این رو بود که امام (ره) همواره توصیه داشتند که مسؤولین به گونه ای عمل کنند که حضور مردم در صحنه های مختلف اجتماعی ـ سیاسی خدشه دار نشود. از این رو همواره مسؤلان را به خدمت برای مردم فرا می خواندند. “آن چیزی که برای همه ما لازم است، این است که مردم را در صحنه نگاه داریم.”

با توجه به این مهم که امام(ره) بر اصل نظارت و دخالت مردم در سرنوشت خود و جامعه اعتقاد راسخ داشتند لذا همواره بر حضور فعال مردم در تمامی صحنه های اجتماع اصرار می کردند چنانچه به همین مناسبت فرموده اند: “ملت باید الآن همه شان ناظر امور باشند، اظهار نظر بکنند در مسایل سیاسی، در مسایل اجتماعی، در مسایلی که عمل می کند دولت. ملت باید ناظر باشد به اموری که در دولت می‌گذرد؛ یعنی نظارت همگانی مردم می‌تواند به عنوان نقش اساسی آنان کشور را از بسیاری انحرافات مصون دارد زیرا این نظارت‌ها هم در انتخاب صحیح مردم می تواند موثر باشد و هم این که مسئولان نظام را در برابر مردم پاسخگو می‌نماید.”

انتخابات آزاد، بی شک یکی از بارزترین مظاهر تجلی خواست و اراده مردم در تعیین سرنوشت خود محسوب می شود. به عبارتی دیگر مردم یک کشور با حضور خود خواسته در پای صندوقهای رای نشان می دهند که برای باور و اندیشه خود ارزش و اعتبار قائل هستند. هم از این رو بود که امام(ره) از همان روزهای نخست انقلاب اسلامی خبر از برگزاری انتخابات آزاد داده و این حق را از حقوق مسلم مردم اعلام کردند. در حقیقت امام خمینی (ره) با عبارت “میزان رأی مردم است” بر جنبه مردم‌سالارانه حکومت اسلامی پس از انقلاب تاکید داشته است.

چهارم) آیا حدود و ثغور نقش مردم در تعیین سرنوشت خود تنها به انتخابات محصور و محدود می شود؟ امروزه جهان به مرحله ای از بلوغ فکری رسیده است که در آن جامعه ای توسعه یافته تلقی می شود که بتواند در کنار شاخص های اقتصادی بر معیار آموزش و اطلاعات و در حقیقت عنصر دانایی اجتماعی تاکید کند، چرا که این آگاهی، انسان را به زندگی فردی و جمعی علاقه مند ساخته و او را متوجه مسئولیت های خویش می کند. در جهان امروز وسایل ارتباط جمعی با انتقال اطلاعات به مردم و مبادله افکار و عقاید، ادعا دارد که بسترهای رشد و پیشرفت فرهنگ و آگاهی اجتماعی را فراهم آورده و جهان را در نیل به تعالی یاری می کند. اما آیا به راستی این اتفاق محقق شده است؟

مروری بر تاریخچه پیدایش و شکل گیری رسانه ها نشان میدهد که مهمترین انگیزه ایجاد رسانه هایی چون مطبوعات و خبرگزاری ها، افزایش توان استیلا بر جامعه و به قولی استیلای اندیشه قدرتمندان بر روح و فکر مردم بوده و تعالی انسان مورد نظر نیست. پرسش آن است که آیا رسانه های کشور ما از این قاعده مستثنی بوده و امروزه منعکس کننده صدا و خواست واقعی مردم هستند؟

امام خمینی (ره) با توجه به اهمیت این موضوع است که می فرمایند: “به طور کلى، در هر کشورى، مطبوعات آن کشور و تلویزیون و رادیو آن کشور باید در مسیر آن ملت و در خدمت ملت باشد. مطبوعات باید ببینند که ملت چه مى‏ خواهد، مسیر ملت‏ چیست‏، روشنگری در آن طریق داشته باشند و مردم را هدایت کنند. اگر مطبوعاتی پیدا شد که مسیر آنها بر خلاف مسیر ملت است، راهى که آنها مى ‏روند غیر از راهى است که ملت مى ‏رود، این بر فرض اینکه … دولت هم اجازه بدهد که بنویسند و بگویند لکن مورد تأیید این ملت نمى‏ تواند باشد؛ و نباید آن را حساب کرد که یک رسانه ملى است و یک روزنامه کشورى و ملى است.” ‏(صحیفه امام،ج‏۷،ص۵۳۵)

پنجم) بیستمین نمایشگاه مطبوعات هفته گذشته در مصلی تهران برگزار شد. تنها اندکی دقت و تامل لازم بود تا مخاطب بتواند به این موضوع دست یابد که قربانی شدن تعالی و ارتقاء اندیشه در مسلخ جذب مخاطبان بیشتر، شعار امروزه بسیاری از رسانه ها شده است. در واقع در یک دسته بندی ساده، می توان نشریات و خبرگزاری های موجود را به سه دسته تقسیم کرد. دسته نخست را”خوب حالان” تشکیل می دهند؛ رسانه هایی که به دلیل وابستگی به جناح در راس قدرت، ضمن بهره مند بودن از خوان گسترده و رنگین یارانه ها، آگهی ها و احتمالا سایر رانت های دیگر تنها به تمجید از دولت وقت پرداخته و هر اقدامی از سوی دولت را تایید می کنند. این دسته از رسانه ها بی محابا به منتقدان دولت وقت و دولت های قبلی می تازند و معتقدند که دولت مستقر، بهترین شیوه و روش را در حکومتداری برگزیده است.

دسته دوم گروه “بد حالان” هستند. گروهی که وابسته به جناح شکست خورده ای هستند که تا پیش از این در ضمره “خوب حالان” محسوب می شدند اما از آنجایی که جناح متبوعشان در انتخابات شکست خورده است، دنیا را تیره و تار دیده و یکسره به همه چیز و همه کس می تازند. وجه مشترک دو گروه فوق آن است که هر دو گروه وابسته به لابی های قدرت و ثروت هستند اگر چه در این میان از این موضوع نیز نباید غافل بود که سانسور و تحریم آراء و اندیشه های مخالف، سر لوحه کار همه آنان قرار داشته و نخستین سیاست کاری آنان به شمار می آید. دو گروه مذکور بر حسب میزان ارتباط و وابستگی به لابی های قدرت و ثروت بدون دغدغه و واهمه با زدن تهمت و افتراء به اشخاص حقیقی و حقوقی سعی در به اثبات رساندن حقانیت خود و تکفیر جناح مقابل را دارند. بی شک بروز این قبیل رفتارها از آنجا نشأت می گیرد که هر جناح آراء و اندیشه خود را مظهر حقیقت دانسته و سایرین را باطل کامل فرض می کند. رهبر معظم انقلاب اگر چه بارها و بارها و در مناسبتهای مختلف، نسبت به این قبیل رفتارهای ناشایست هشدار داده اند لکن عملکرد این رسانه ها یادآور این بیت زیباست:

گوش اگر گوش تو و ناله اگر ناله من آنچه البته به جایی نرسد فریاد است

و اما دسته سوم؛ این گروه از رسانه ها که ملقب به “دلشدگان” هستند را معمولا افراد و گروه هایی تشکیل می دهند که با دور ماندن از بازی های جناحی و زد و بندهای سیاسی در پی کشف حقیقت و تعالی روح و اندیشه مخاطبان هستند. این گروه معمولا در اقلیت قرار داشته و به دلیل عدم ارتباط با باندها و جناح های مرسوم، بسیار ضعیف و شکننده اند. آنان تلاش کرده اند تا به ندای ملکوتی امام عزیزشان گوش جان نهند آنگاه که فرمودند:”مطبوعات باید مثل معلمینى باشند که مملکت را و جوانان را تربیت مى‏کنند، و آرمان ملت را منعکس مى‏کنند. در مملکتی که آن همه خونریزی شد و آن همه ملت ما خون دادند تا آنکه یک جمهوری اسلامى موافق آرای اکثریت قریب به اتفاق محقق شد … باید مطبوعات آنچه که ملت مى ‏خواهند بنویسند؛ نه آنچه بر خلاف مسیر ملت است.‏” (صحیفه امام،ج‏۷،ص۳۲۳)

بی شک دانشگاه، حوزه و بسیج از مهمترین عوامل و ابزار نظارت مردم بر عملکرد حکومت محسوب می شوند. امام خمینی (ره) و رهبر معظم انقلاب در خصوص نقش بی بدیل این مراکز و جوانان پر شور و احساسی که در این مراکز مشغول به ادامه تحصیل و فعالیت می باشند، توصیه هایی کرده اند که هر یک به نوبه خود نشان از اهمیت جایگاه و نقش آنان در جلوگیری از به انحراف رفتن خط اصلی انقلاب دارد که در شماره آتی به آنها اشاره خواهد شد.