روز شنبه عمده خبرهای هسته ای حول حضور رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و وزیر انرژی امریکا و حسین فریدون، برادر و دستیار ویژه روحانی در مذاکرات جاری ایران و امریکا میچرخید؛ تحولی که شاید دلیلش این سخنان معاون وزیر امور خارجه ایران باشد: «به دنبال نوآوری و تحولات در نحوه و شکل مذاکرات هستیم تا به کارها در مذاکرات سرعت دهد.»
به گزارش شبکه خبری هزاره سوم به نقل از جوان، با این حال وزارت انرژی امریکا هم اعلام کرده است که حضور وزیر این وزارت خانه به درخواست وزیر خارجه این کشور و برای تداوم مذاکرات فنی «دقیق»بوده است. آیا «دقت در مباحث فنی» پوششی برای تطویل مذاکرات خواهد شد؟ این سؤالی است که جواب آن را آینده مشخص میسازد و آیا حضور حسین فریدون به مفهوم تسریع در مذاکرات است؟ این پرسش نیز بزودی پاسخ خود را خواهد یافت.
علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و ارنست مونیز وزیر انرژی امریکا هم به مذاکرات هستهای میان ایران و امریکا پیوستند تا همه چیز موید سخنان سید عباس عراقچی، رئیس هیئت مذاکره کننده هستهای باشد که در گفتوگو با واحد مرکزی خبر گفته بود: پس از یک سال مذاکره در همه ابعاد و موضوعات در شرایطی هستیم که باید وارد جزئیات شویم.
اگرچه این سخن تازهای نیست و بارها شنیده شده است که طرفین در طول مذاکرات چندین دورهای مداوم بر سر جزئیات فنی بحث و بررسی میکنند. حضور دو مقام فنی نشانگر این است که احتمالا مذاکرات در سطح فنی گرههایی دارد که مقامهای سیاسی تخصص لازم را ندارند.
اما دقت در بیانیه وزارت انرژی امریکا نکات دیگری را درباره حضور صالحی و مونیز مشخص میکند. در این بیانیه آمده است: مقامات وزارت انرژی همواره به عنوان بخشی از تیم مذاکرهکننده ایالات متحده در این گفت وگوهای کاملاً فنی دخیل بودهاند و مونیز هم در ژنو به تیم میپیوندد تا این رایزنیهای فنی دقیق، ادامه یابد. در همین بیانیه علت حضور وزیر امریکا به درخواست جان کری وزیر خارجه اعلام شده است. از آن سو عراقچی در ادامه مصاحبهاش با واحد مرکزی افزود: قصد ما این است که در توافق نهایی کلیات و جزئیات یکپارچه باشد، به همین دلیل مجبور هستیم که وارد همه جزئیات در همه موضوعات و مراحل شویم.
به هر حال فضای روز نخست مذاکرات از زبان عراقچی مثبت و جدی بوده است اما وی تأکید کرده که این به معنی آن نیست که پیشرفتهای فوق العادهای داشتهایم، اما بحثها نزدیک و فشرده دنبال میشود.
این فقط یک روی قضیه است، در ایران عدهای حضور فریدون، دستیار ویژه روحانی و برادر او در این دوره از مذاکرات را که در دوره قبلی هم مطرح و سپس تکذیب شد، گواهی برای رسیدن به «لحظهتصمیم» میدانند.
روز نخست مذاکرات ژنو روز جمعه در سطح معاونان و کارشناسان وزارت خارجه ایران و امریکا با حضور هلگا اشمیت به مدت هفت ساعت و نیم در هتل ویلسون ژنو برگزار شد. دومین روز رایزنیهای ایران و امریکا در ژنو با حضور رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، وزیر انرژی امریکا و معاونان وزرای خارجه و کارشناسان دو کشور از ساعت ۱۶:۳۰ روزشنبه به وقت تهران آغاز شد. این رایزنیها پنجمین دور رایزنیهای ایران و امریکا پس از تمدید هفت ماهه توافق ژنو بود. معاونان وزرای خارجه دو کشور پیش از این دو بار در ژنو، یک بار در زوریخ و یک بار هم در حاشیه پنجاه و یکمین کنفرانس امنیتی مونیخ در این شهر بر سر یک میز به گفتوگو نشسته بودند.
امروز هم نشست ایران و گروه ۱+۵ در سطح معاونان در ژنو ادامه مییابد. ظریف و کری وزرای خارجه ایران و امریکا نیز قرار است امروز و فردا در شهر ژنو دیدار و گفتوگو کنند. اگرچه در ظاهر قضیه حضور مقامات فنی از دو طرف نوعی اراده به خصوص از سوی امریکاییها برای حل ابعاد فنی اختلاف با طرف ایرانی به نظر میرسد اما از سوی دیگر با توجه به اینکه شواهدی مبنی بر تمایل امریکاییها به تطویل روند مذاکرات وجود دارد، ممکن است حضور مقامات فنی تنها به نوعی شروع مجدد(Reset) مذاکرات و تطویل آن تحت پوشش لزوم توافقات فنی دقیق( به تعبیری که در بیانیه وزارت انرژی امریکا آمده است) باشد.
در همین زمینه سخنگوی وزارت خارجه امریکا تأکید کرد که نگرانیهایی در بین اعضای گروه ۱+۵ در خصوص برخی موضوعات خاص وجود دارد و بنابراین هرگونه توافق احتمالی با ایران شامل اقدامات راستیآزمایی خواهد بود. اظهاراتی که نشان میدهد امریکا مدام در صدد بیاعتبارسازی گزارشها و راستیآزماییهای سابق که هیچ مدرکی دال بر انحراف برنامه هستهای ایران ارائه نکردهاند بوده است و عملا آنچه که لزوم فنی شدن مذاکرات از سوی امریکا خوانده میشود، احتمالا نوعی بازتولید بهانههایی برای کش دادن مذاکرات از طریق طرح راستیآزماییهای «دقیق» باشد.
آژانس بازنگری میکند!
یک شبکه خبری روسی گزارش داد که با توجه به گنجاندن اطلاعات نادرست مشتمل بر ساخت تسلیحات اتمی در برنامه هستهای ایران توسط سازمان مرکزی جاسوسی امریکا (سیا)، آژانس بینالمللی انرژی اتمی وادار به بازنگری در گزارشهایش در مورد این برنامه میشود.
به گزارش راشا تودی، اسناد مرتبط به این عملیات سیا که از سال ۲۰۰۰ آغاز شده است، در حاشیه جلسه دادگاه جفری استرلین،مأمور پیشین سیا متهم به افشای اطلاعات محرمانه در مورد ایران، منتشر شد. مدرکی از مکالمات داخلی سیا به تاریخ ماه مه ۱۹۹۷ که به دادگاه ارائه شده است، نشان میدهد: هدف (از این برنامه) گنجاندن اطلاعات ناقص و جعلی در برنامه هستهای ایران است که زمان و وقت آنها (ایرانی ها) را بیدلیل تلف کند. گزارش امنیتی مورد بحث به طرحهای جعلی اجزای تسلیحات اتمی مربوط است که سیا اعلام کرده که در فوریه ۲۰۰۰ به ایران منتقل شدهاند. به گفته دیپلماتهای غربی اکنون ممکن است آژانس وادار به بازنگری در برخی گزارشهای مرتبط با برنامه هستهای ایران شود که بر این مبنا نادرست تنظیم شدهاند. بخشهایی از تردیدهای آژانس در مورد ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته ای ایران متکی بر اطلاعات آژانسهای امنیتی است.
پیتر جنکینز، نماینده پیشین انگلیس در مقر آژانس، گفت: این امر نشان میدهد احتمالا برخی آژانسهای جاسوسی که سیاست خصمانهای علیه ایران داشتهاند، تصمیم گرفتهاند اسناد جعلی را همچون قرار دادن مدرک جرم در صحنه برای بازرسان آژانس درایران جا گذارند. به نظر این مشکل بزرگی است. آژانس بینالمللی در پاسخ به این گزارشها اعلام کرد اطلاعات دریافتی را با دقت بررسی میکند.