به گزارش شبکه خبری هزاره سوم به نقل از شفقنا زندگی- کودکی هایمان را فراموش نکرده ایم، زمانی که فقط 5 یا 6 سال داشتیم و چشممان به برف های روی زمین بود تا آب شوند و دست در دست پدر و مادرمان به بازار رفته و برای عید نوروز لباس نو بخریم، زمانی که یا نگرانی در چشم های پدر وجود نداشت یا ما آنقدر کوچک بودیم که هنوز معنای نگرانی را پوست و گوشت خود درک نکرده بودیم، زمانی که جنب و جوش ماهی قرمز را خوشحالی از تحویل سال تعبیر می کردیم نه محبوس شدن در تَنگنای یک تُنگ. یادمان نرفته گوشمان منتظر بود توپ سال نو بترکد تا به سمت خانه پدر بزرگ و مادربزرگمان پرواز کنیم و دلمان برای اسکناس های لای قرآن و شیرینی و آجیل های روی سفره هفت سین قنج برود.

چقدر بهارهایی که با یک اسکناس 50 تومانی و چند نخودچی و آبنبات می گذشت دلچسب تر از این بهارهایی است که چند رقم شیرینی و آجیل و میوه حاصل خم شدن کمر سرپرست خانواده و یا حتی دراز کردن دست نیاز به این و آن است. کمر زیر بار خرج خم می شود زیرا درآمدمان با هزینه ها و خرجمان رابطه عکس دارد،جالب است بدانید میانگین هزینه سبد یک خانوار کارگری در ماه دو میلیون و 353 هزار تومان اعلام شد.

هزینه سبد یک خانوار کارگری 2.3 میلیون تومان

به گزارش شفقنا زندگی، رقم دو میلیون و 353 هزار تومانی که با جمع آوری اطلاعات از کلیه استان های کشور و با همکاری کارگروه مزد کانون هماهنگی شوراهای اسلامی کار کشور به نتیجه رسیده است، میانگین هزینه ماهیانه سبد یک خانوار کارگری در کشور را دو میلیون و 353 هزار تومان نشان می‌دهد.

در همین زمینه علی خدایی - مشاور کانون عالی شوراهای اسلامی کار کشور گفت: هزینه سبد معیشت خانوارها در کلان شهرهایی همچون تهران بالاتر از این رقم است که علت تفاوت آن در سهم مسکن و حمل و نقل است.

به گفته وی این رقم در استان تهران 2 میلیون و 850 هزار تومان و در سایر استانها از یک میلیون و 560 هزار تومان تا سه میلیون و 100 هزار تومان متغیر بوده است.

خدایی افزود: رقم دو میلیون و 353 هزار تومان میانگین کشوری و ماحصل جمع بندی نهایی از وضعیت معیشت خانوارهای کارگری در سراسر کشور است.

از مجموع 100 درصد هزینه سبد معیشت خانوارهای کارگری، سهم خوراکی‌ها با 35.7 درصد و سهم مسکن با 21 درصد بیشترین میزان هزینه‌ را به خود اختصاص داده است.بخشهای حمل و نقل با 9.77 درصد، بهداشت و درمان با 6.37 درصد، پوشاک و کفش با 5.8 درصد، لوازم و اثاث خانوار با 5 درصد، تحصیل و آموزش با 4.24 درصد و کالاهای متفرقه با 4.75 درصد در رده‌های بعدی قرار دارند.

بر اساس این گزارش، خدمات با 3.61 درصد، تفریحات و سرگرمی‌ها با 1.91 درصد و هتل و رستوران با 1.69 درصد به ترتیب کمترین میزان تاثیرگذاری در سبد هزینه خانوارهای کارگری را داشته است.(ایسنا، نهم اسفند 93)

برقراری بازارهای موقتی و عرضه اجناس به قیمت مناسب

از طرف دیگر با نزدیک شدن به عید نوروز دولت با برقراری بازارهای موقتی در شهرهای مختلف مخصوصا شهرهایی بزرگی مانند تهران، سعی در ارائه جنس کافی و با قیمت مناسب به مردم دارد.

در همین راستا وزیر جهاد کشاورزی گفت: از 20 اسفند در شبکه‌های توزیع سراسر کشور در سطح استان‌ها و شهرهای بزرگ، میوه شب عید به قیمت مناسب توزیع می شود و امید است که بازار متأثر از میوه‌ای که دولت عرضه می‌کند، قیمت‌ها را تنظیم کند.

محمود حجتی در حاشیه جلسه هیأت دولت با اشاره به این‌که امسال با پشتیبانی دولت در زمینه تأمین کالاهای اساسی و ذخایر کالاهای راهبردی وضعیت خوبی داریم، اظهار کرد: در مورد کالاهایی که مستقیم در اختیار مردم قرار می‌گیرند از جمله برنج،‌ روغن، شکر و کالاهایی که به طور غیرمستقیم به دست مردم می‌رسد مثل ذرت و گندم وضعیت خوبی داریم.

حجتی گفت: در حالی وارد سال 94 می‌شویم که از ذخایر خوبی برخورداریم و در طول امسال هم وضعیت ایمن و خوبی با کمترین نوسان قیمت را در بازار محصولات کشاورزی و مواد غذایی پشت سر گذاشتیم.

وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به رسم تهیه میوه شب عید گفت: از 20 اسفند تا اواخر اسفندماه دولت تلاش می‌کند در بازار مشکلات کمتر شود و مصرف‌کنندگان کمتر مورد اجحاف قرار گیرند. به خصوص در مورد سیب و پرتقال که طبق سنوات گذشته خریداری‌ شده و از استان‌های مختلف کشور در حال حمل به مراکز فروش است.

گزارش مردمی از حال و هوای جیب مردم در آستانه سال نو

این در حالی است که مردم درمورد این بازارهای موقتی نظرات مختلفی دارند،مینا 35 ساله در نمایشگاهی که در یکی از مناطق تهران به مناسبت عید نوروز برپا شده به خبرنگار شفقنا می گوید:من هر سال خرید عید فرزندانم را از این نمایشگاه ها انجام میدم، فقط خرید از این نمایشگاه ها کمی وقت و حوصله می خواهد، قیمت ها هم چندان فرقی با قیمت های بازار ندارد، فقط کمی ارزان تر است.

این در حالی است که عاطفه 28 ساله گشت و گذار در این نمایشگاه ها را کاری بیهوده می داند و عقیده دارد: در این نمایشگاه ها اجناس با کیفیت مناسب عرضه نمی شود،از طرفی بسیار شلوغ است و قیمت هایش فرق زیادی با اجناس مغازه و فروشگاه ها ندارد.

سحر 25ساله ادعا می کند تا کنون به این نمایشگاه ها نرفته و درمورد اجناس مغازه ها و مرکز خریدهای سطح شهر اظهار می کند:اجناس مغازه ها و مراکز خرید با کیفیت و زیبا است، اما نرخ برخی از اجناس واقعا بالا است و اگر فردی بخواهد یه دست لباس مناسب برای عید بخرد باید حداقل 500 هزار تومان هزینه کند.البته با دیدن این قیمت ها برایم فرق ندارد حتما برای عید خرید کنم، مگر در عید چه اتفاقی می خواهد بیوفتد؟

علی 32 ساله نیز در این مورد می گوید:اجناس خوبی در بازارها عرضه می شود، اما من هیچ گاه قبل از عید خرید نمی کنم، زیرا می دانم قیمت یک پیراهن بعد از عید، یک سوم قیمت آن قبل از عید است،همیشه خریدهایم را هنگام حراج فروشگاه ها انجام میدهد.

این در حالی است که مهرناز 21 ساله بر لزوم خرید شب عید تاکید می کند و ادامه میدهد: خرید بعد از عید چه معنی ای دارد؟من دلم می خواهد برای ایام عید لباس نو بپوشم،هرچند قیمت اجناس واقعا بالاس و گاهی باید چندین مانتو را قیمت کنم تا قیمت مناسب را پیدا کنم.

اما پروین،دوست 20 ساله مهرناز می گوید: برای من فرق ندارد قیمت اجناس چقدر است، من از لحاظ پولی مشکل ندارم و کافی است از یک جنس خوشم بیاید تا بخرمش.

در همین راستا مهرداد 38 ساله که فروشنده یک مانتو فروشی در یک فروشگاه های تهران است،درمورد وضعیت بازار در شب عید و میزان خرید مردم می گوید: یک ماه باقی مانده تا عید، شلوغ ترین زمان بازار است، اگر دقت کنید همه فروشگاه ها و مغازه ها پر از مشتری است، اما باید گفت اکثر مشتری ها فقط برای قیمت پرسیدن می آیند، در واقع باید گفت فقط یک سوم افرادی که در فروشگاه ها می بینید خرید می کنند که آن هم هنگام خرید چانه میزنند وسعی دارند تخفیف بگیرند.

محمد 50 ساله که مدت 10 است صاحب یک مغازه کیف و کفش فروشی است نیز اظهار می کند:من 10 سال است که فروشنده هستم و انواع و اقسام مشتری ها را دیده ام،مشتری های به چند قشر تقسیم می شوند،برای برخی از آن ها فرق نمی کند قیمت جنسی که می خرند چند است و بدون گرفتن هیچ تخفیفی خرید می کنند، عده ای دیگر یک رنج قیمت تعیین می کنند و از من می خواهند تا نهایت فلان قیمت به آن ها جنس ارائه کنم و هنگام خرید هم چانه می زنند، در حالی که قشری وجود دارند که ارزان ترین جنس مغازه هم برایشان گران است.

انگار کسی چشم انتظار نوروز نیست!..گفت وگو با یک جامعه شناس

در ادامه گفت و گو با امیرمحمود حریرچی، جامعه شناس و آسیب شناس اجتماعی که عقیده دارد هیچکس مانند گذشته چشم انتظار نوروز نیست آماده است.

این جامعه شناس در ابتدا با اشاره به بیت شعری می گوید: نام عید نوروز را که می شنوم یاد این شعر از " کارو" می افتم که ((کت من در گرو عید گذشته است هنوز))، فکر می کنم می توان این شعر را به جامعه خودمان و با توجه به میزان تورم و میزان حقوق و درامد مردم  تعمیم داد.

دکتر حریرچی همچنین به گزارشی که اخیرا از سوی انجمن کارگری استان تهران ارائه شده اشاره می کند و ادامه می دهد: بر اساس گزارشی که اخیرا از سوی انجمن کارگری استان تهران ارائه شده ،میانگین هزینه سبد یک خانوار کارگری به وطر متوسط در ماه دو میلیون و 353 هزار تومان و در شهری مانند تهران به طور متوسط ماهانه بیش از 2 میلیون و 800 هزار تومان اعلام شد. بیشترین مقدار این مبلغ، یعنی حدود یک سوم آن (35درصد) به خوراک، یک پنجم آن (21درصد) به صورت های مختلف به مسکن ، حدود 10 درصد به حمل و نقل ، 6درصدبهداشت و درمان ، 6درصدپوشاک و کفش ، 5درصدلوازم و اثاث خانوار ، 5 درصد تحصیل و آموزش و 5 درصد به کالاهای متفرقه و کم ترین مقدار آن یعنی کم تر از دو درصد آن اختصاص به تفریح دارد.

وی تاکید می کند: نکته قابل توجه این جا است که با توجه به اینکه سرگرمی ها و تفریحات سهم مهمی را در ایجاد نشاط ایفا می کنند تنها کم تر از دو درصد بابت آن هزینه می شود و اگرچه عید نوروز نوعی تفریح و سرگرمی و به نوعی شادمانی محسوب می شود اما هزینه های اضافی را به خانوده ای تحمیل می کند که با این شرایط سخت و تورم در حال گذراندن زندگی است، بنابراین نوروز چه شادی ای را میتواند همراه داشته باشد؟

این آسیب شناس اجتماعی با بیان اینکه دائم به بحث صرفه جویی تاکید می شود، اظهار می کند: دائما به مردم تاکید می شود صرفه جوئی کنند، اگر بزرگ ترها هم در خرید اقلامی مانند آجیل، لباس و... صرفه جوئی کنند و استدلال کنند که دلیلی برای صرف هزینه های بالا مجود ندارد، تکلیف کودکان چه می شود؟کودکان هنگامی که جاهای مختلف می روند و انواع خریدها را می بینند، توقع دارند در خانه خودشان هم چنین شرایطی فراهم باشد.

انتظار برای نوروز برابر با انتظار برای هزینه های بیش از حد است

دکتر حریرچی با تاکید بر اینکه شادی خاصی در بسیاری مردم برای نوروز وجود ندارد، می گوید:انتظاری برای نوروز وجود ندارد، زیرا با توجه به تورم موجود انتظار برای نوروز برابر با انتظار برای هزینه های بیش از حد است.

وی در ادامه به قشرهای مختلف مردم اشاره می کند و توضیح می دهد: در همه جای دنیا رسم بر این است که مردم در تعطیلات طولانی به مسافرت می روند تا به آرامش رسیده و تجدید قوا کنند. این امر درمورد برخی قشرهای جامعه ما هم نیز صدق می کند و اقشاری از جامعه روزهای اول تا چهارم را به دید و بازدید اختصاص داده و بعد به سفر می روند، اما مگر چند درصد مردم چنین امکانی دارند؟حداکثر دو دهک بالای جامعه چنین امکانی داشته باشند اما بقیه دهک ها باید در حسرت باشند، من فکر میکنم جامعه ما از این نظر به دلیل هزینه هایی که مسافرت دارد با مشکل مواجه است.عموم مردم از نظر مالی در مضیقه هستند، پنج دهک پایین جامعه درگیر فقر است و درآمدها و هزینه های سه دهک طبقه متوسط یعنی دهک های 6،7،8 باهم نمی خواند.

این جامعه شناس در پاسخ به این سوال که این شرایط به چه افرادی بیشتری صدمه وارد می شود، اظهار کرد: من فکر می کنم در این شرایط بیشترین صدمه به سرپرست های خانوار وارد می شود، زیرا از آنجائی که نتوانستند به نیازهای افراد خانواده پاسخ دهند، نوعی از شرمندگی از خانواده رادارند، از طرف دیگر همیشه در نیمه دوم عید افرادی که حقوق بگیر ثابت هستند با کم پولی مواجه می شوند و این وضعیت را بغرنج تر می کند.

زیاده خواهی برخی باعث ایجاد فشار روانی در خودشان می شود

دکترحریرچی در ادامه به مقایسه برگزاری نوروز در زمان گذشته و زمان حال می پردازد و توضیح می دهد:در حال حاضر نوروز،صرفا چون یک سنت باستانی در کشور است و بیشتر به خاطر کودکان برگزار می شود اما شور و نشاطی که در زمان های گذشته در بین خانواده ها و حتی خیابان های شهر وجود داشت دیگر دیده نمی شود.از طرف دیگر نوروز زمانی ساده برگزار می شد و انتظارات بسیار پایین بود اما اکنون نیازهایی وجود دارد که نمی توان از آن غافل شد.

وی ادامه می دهد: بخشی از اینکه هزینه های برگزاری نوروز بالا رفته و شور و نشاط قدیم وجود ندارد به خود مردم برمیگردد، مردم تمایلی به رفت و آمد ندارند زیرا از سادگی گذشته دور شده ایم. عده ای بی جهت زندگی تجملاتی در پیش گرفته اند و در نتیجه نوروزی که که برگزار می کنند هم لوکس است، در صورتی که نوروز یک رسم باستانی به استقبال بهار رفتن است که می تواند در عین سادگی خیلی زیبا و پرنشاط برگزا شود، اما متاسفانه در برخی زندگی ها نوعی تشریفات حاکم شده و مردم دائم امکانات بیشتر را می خواهند که وضع مالی اجازه نمیدهد و این خود نوعی فشار روحی و فکری ایجاد می کند.

صدا و سیما زندگی لوکس را تبلیغ می کند

این آسیب شناس اجتماعی در پاسخ به این پرسش که چگونه می توان برای ساده زیستی فرهنگ سازی کرد، می گوید: من فکر میکنم فرهنگ سازی در این زمینه انجام نشده و نخواهد شد.برای مثال صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران نوعی زندگی لوکس و تجملاتی را تبلیغ می کند، اگر دقت کنید برای تبلیغ یک پفک یا روغن ، لوکس ترین لوکیشن ممکن را انتخاب می کند و به این توجه ندارد که مگر چند درصد مردم امکان فراهم آوردن این امکانت را دارند؟از طرف دیگر بعضی از وسایلی که زمانی لوکس محسوب می شد اکنون و به مرور زمان جزو ضروریات زندگی شده است،به صورتی که نداشتن این وسایل یا نشانه خست شده یا نشانه فقر و هیچ کس، مخصوصا قشر جوان دوست ندارد خسیس یا فقیر جلوه کند.

عدم وجود زمینه های لازم برای تغییر و اصلاح فرهنگ

دکتر حریرچی بر اینکه فرهنگ سازی در این زمینه بسیار کار مشکلی است تاکید می کند و ادامه می دهد: کسانی که الگوی مردم هستند باید در این زمینه فرهنگ سازی کنند و این افراد تنها در صورتی می توانند این کار را انجام دهند که خودشان زندگی ساده ای داشته باشند.مسئولین مملکت باید خودشان زندگی های ساده ای داشته باشند و این زندگی ساده از طریق سیمای جمهوری اسلامی ایران به نمایش گذاشته شود،

وی با انتقاد از اینکه هیچگاه از زندگی شخصی مسئولین مستندی تهیه نشده تا مردم بدانند زندگی این اشخاص چگونه است، اظهار می کند:اگر این افراد ساده زیستی دارند چرا نباید به نمایش گذاشته شود؟مگر این که سبک زندگی این افراد لوکس باشد که در کشوری مانند کشور ما و با شرایط سختی که مردم در آن قرار دارند اگر قرار باشد مسئولین زندگی لوکسی داشته باشند فرهنگ سازی انجام نمی شود، نمیتوان ماشین آخرین مدل داشت و در سخنرانی ها حرف از ساده زیستی زد و مردم را به صرفه جوئی دعوت کنیم، در این شرایط نه تنها مردم باور نمی کنند بلکه این یک اثر مخرب هم خواهد داشت.

این آسیب شناس اجتماعی ادامه می دهد:فرهنگ سازی در این زمینه به شرطی صورت می گیرد که مسئولین ساده زیستی داشته باشند.از طرف دیگر شرایط شرایط ساده زیستی در مملکت ما نیست و مردم به گونه های مختلف دائم به مصرف هرچه بیشتر تشویق می شوند و آبروداری را در صرف هزینه های هنگفت می دانند. من فکر می کنم زمینه های لازم برای تغییر و اصلاح فرهنگ در این زمینه وجود ندارد، زیرا الگوهای مردم زندگی بسیار لوکسی دارند.

افزایش قیمت ها در نتیجه افزایش تقاضا: گفت وگو با یک کارشناس اقتصادی

همچنین یک کارشناس اقتصادی عقیده دارد: قیمت ها به دلیل افزایش تقاضا بالا رفته و علی رغم بازارهای متعددی که توسط شهرداری در مناطق مختلف شهرهای بزرگ ایجاد شده است، قیمت ها نسبت به گذشته نه تنها کاهش نشان نمی دهد بلکه روند افزایشی را طی نموده است.

محمود جامساز در گفت و گو با خبرنگار شفقنا زندگی، می گوید:امسال هم طبق یک روند تاریخی معمولا در ماه های بهمن و خصوصا اسفند تقاضای خرید به مناسبت فرا رسیدن نوروز افزایش می یابد.طبیعتا افزایش تقاضا خود زمینه افزایش قیمت ها را فراهم می کند.از طرفی علاوه بر اقلام موجود در سبد مصرفی و معیشتی برخی از اقلام دیگری که در طول سال مصرف نادری دارند نظیر تنقلات، شیرینی جات، البسه نو و... نیز در لیست خرید خانواده ها قرار می گیرد.

وی به گزاش مرکز آمار ایران اشاره می کند و ادامه می دهد:طبق آخرین گزارش رسمی از مرکز آمار ایران تورم ماهیانه بهمن ماه نسبت به دی ماه تقریبا صفر درصد بوده است و تورم سالیانه منتهی به بهمن 2/15  درصد اعلام شده است.اما آنچه که قابل اهمیت است آن است که معمولا در بهمن و اسفند ماه بهای اغلب و شاید اکثر کلاها افزایش می یابد و علی رغم بازارهای متعددی که توسط شهرداری در مناطق مختلف شهرهای بزرگ ایجاد شده است، قیمت ها نسبت به گذشته نه تنها کاهش نشان نمی دهد بلکه روند افزایشی را طی نموده است.ضمن آنکه بازارهای ایجاد شده با توجه به کثرت جمعیت کلان شهرها به هیچ وجه پاسخگوی تقاضای مردم نیست.

قیمت های بازارهای موقتی ایجاد شده نباید مبنای قیمت کالاها قرار گیرد

این کارشناس اقتصادی بر اینکه  قیمت های میادین تره بار و یا بازارهای موقتی ایجاد شده نباید مبنای قیمت کالاها قرار گیرد، تاکید می کند و توضیح می دهد: زیرا به ویژه در میادین تره بار قیمت کالاها به لحاظ  کیفیت نامرغوب و نامطلوب میوه جات و تره بار بسیار ناهمگون است.کالاهای با کیفیت بهتر تقریبا از قیمتی دو تا سه برابر قیمت میادین تره بار و بازارهای موقت شهرداری عرضه می شود.

جامساز با بیان اینکه بنا بر اعلام مرکز آمار ایرانتورم سالیانه 2/15درصد ،میانگین 451 کالا است، اظهار می کند:وزن مصرفی هر کالا در این دامنه وسیع کالاها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.معمولا هر وزنی را که به کالاهای مصرفی موضوع محاسبه تورم داده شود تورم متناسب با آن اندازه گیری می شود،از این روی نه آنکه سیستم محاسبه تورم اشتباه باشد بلکه داده هایی که به سیستم داده می شود ستانده های مورد نظر را تعیین نمی کند.هنوز وزن واقعی 451 قلم کالا که در محاسبات فرمولی تورم از جمله فرمول پاشه و روبسپیرتعیین شده است به طور شفاف اعلام نگردیده، بنابراین دست یابی به تورم 2/15 گرچه هنوز یک تورم دو رقمی است اما با توجه به پیشینه اقتصاد کشور در سال گذشته و سال های پیش دستیابی به این شاخص نیازمند آن است که بر رشد اقتصادی ما به نحو قابل قبولی دیده شود و سرمایه گذاری های مبلغ صورت گرفته باشد تا تورم 30 الی 40 درصدی به نصف برسد.این شاخص صرف نظر از صحت آن نمایانگر احساس ادراک جامعه از شاخص تورم نیست زیرا قیمت های کالاها به ویژه در سبد مصرفی آنان به شدت همانند برف ذوب می شود و از قدرت خرید آنان کاسته می شود.

وی افزود:لذا در بودجه سال آینده نیز مواردی که بیانگر تلاش در جهت کاهش تورم باشد به سبب تنگناهای مالی شدید دولت دیده نمی شود زیرا درآمدهای ریالی و ارزی تقریبا کفاف هزینه های جاری را خواهد داد و بسیاری از طرح های عمرانی نیز بر زمین خواهد ماند.لذا چنانچه مساله هسته ای ایران نیز بهخ نتیجه دلخواه نرسد مسلما انتظارات تورمی تقویت شده و با وجود عدم سرمایه گذاری لازم تورم همچنان رو به افزایش خواهد بود.

اگر مردم توان خرید ندارند،چرا بازارها شلوغ است؟

این کارشناس اقتصادی در ادامه به این سوال که اگر مردم توان خرید ندارند، پس دلیل شلوغ بودن بازارها چیست،پاسخ می دهد: اکنون فقط برخی از مردم برای شب عید خرید می کنند که عده ای از دولت عیدی دریافت می کنند، برخی وام گرفته و برخی پس انداز دارند و به هر حال تقاضا برای کالا افزایش پیدا می کند.مساله مهم این است که هنگامی که قیمت افزایش پیدا  می کند، کاهش آن به سختی صورت می گیرد زیرا افزایش قیمت چسبندگی خاصی دارد.اگر قیمت ها برای یک رویداد خاص مانند عید نوروز مثلا 10 درصد بالا میرود پس از اتمام این اتفاق قیمت ها همان 10 درصد کاهش پیدا نمی کند زیرا چسبندگی دارد میزان کم تری پایین می آید و این امر نشان دهنده ماندگاری تورم به همان صورت است.

گزارش از پونه ترابی