با نگاهی به تیتر رسانه های سایبری و مکتوب داخلی و خارجی میتوان اذعان نمود که این این قسمـت از سـخنان رهبـر عزیـز انقـلاب اسلامی مورد توجه ویژه همه رسانه های قرار گرفت و جنجال های بسیاری بپا نموده است و جریانات مختلف هرکدام برداشت های خود را به مخاطبانشان القا نموده اند.

شاید بتوان بیشتر مانور تبلیغاتی را در سایت “الف” متعلق به نماینـده همیـشه منتـقد محمود احمدی نژاد در مجلس شورای اسلامی بیان نمود. الف در مطلب خود تحت عنوان “سه نکته مهم در سخنان امروز رهبری” نوشت : 

(الف) دولت قبلی نیز به دنبال مذاکره با آمریکا بود. پس دیگر به عنوان نماد مقاومت عکس احمدی نژاد را دست به دست نکنید./ (ب) برخی دوستانی که در آن دولت ساکت بودند و الان دو آتیشه این دولت را نقد می کنند به مردم حق دهند که باورشان نکنند و سر و صدای امروز را سیاسی بدانند. چون آنروزها ساکت بودند. / (ج) رهبری به دولت سابق مجوز مذاکره ندادند و به این دولت مجوز دادند. فتامل.”

در این بین رسانه ها و حامیان گفتـمان انـقلاب اسـلامی و دکتـر احـمدی نـژاد نیز دست به بررسی و تحلیـل دقیق این بخش از سخنان رهبـری عزیز انقلاب اسلامی کردند. جـوان انقـلابی نیز به همین مناسبت و برای بررسی دقیق این موضوع متن تحلیلی زیر را تقدیم شما میدارد و قضاوت را برعهده شما عزیزان قرار میدهد :

ـ

ـ

احسـان قائدی : احمدی‌نژاد درباره روابط ایران و آمریکا گفته بود: معتقدم این فضا نمی‌تواند برای همیشه ادامه پیدا کند و این شرایط باید در جایی پایان یابد. اگر عدالت و احترام به حقوق یکدیگر مبنای کار قرار گیرد، مسائل حل و فصل خواهد شد.

اظهارات احمدی نژاد درباره مذاکره با آمریکا در حاشیه آخرین حضور وی در مجمع عمومی سازمان ملل در اوایل مهر ۹۱ موجب شد تا منتقدین رئیس جمهور را به تلاش برای مذاکره با آمریکا و عدول از اصول سیاست خارجی کشور، از جمله استکبارستیزی، متهم کنند. منتقدین اعتقاد داشتند این موضوع، ناشی از وادادگی احمدی نژاد و جریان انحرافی در برابر آمریکا است و همچنین رئیس جمهور حق دخالت و اظهارنظر در موضوع رابطه با آمریکا را ندارد و این موضوع صرفاً جزو اختیارات رهبری است.

۲۵ نماینده مجلس شورای اسلامی در ۵ مهر ۹۱، به احمدی‌نژاد نسبت به آنچه مواضع نامناسب وی درباره رابطه و مذاکره با آمریکا می‌دانستند تذکر دادند و آن را ناسازگار با راهبرد عزت، مصلحت و حکمت کشور عنوان کردند. همچنین حمیدرضا فولادگر (نماینده اصفهان) در همین روز با اشاره به مصاحبه احمدی‌نژاد با شبکه‌های خارجی در سفر نیویورک گفت: «آیا در این شرایط سخن گفتن از مذاکره مستقیم با آمریکا و تقاضای رابطه با آمریکا در جهت منافع ملی و انقلابی ماست و آیا با رهنمودهای امام (ره) و رهبری سازگاری دارد؟»[۱]

علی‌اکبر ولایتی (مشاور رهبر انقلاب در امور بین الملل) در ۸ مهر ۹۱ در پاسخ به سوالی در خصوص اظهارات رئیس جمهور در نیویورک مبنی بر امکان برقراری ارتباط میان تهران و واشنگتن، گفت که تصمیمی برای تغییر در سیاست‌های گذشته درباره رابطه با آمریکا -که سیاست‌های امام و رهبری بوده است- گرفته نشده است.[۲]

سردار محمدباقر ذوالقدر (معاون راهبردی قوه قضائیه) در همین روز، طرح مذاکره و رابطه با امریکا در شرایط فعلی جهان را «نوعی کج سلیقگی سیاسی» دانست که می‌تواند آثار و پیامدهای خطرناکی داشته باشد. وی موضوع مذاکره و رابطه با آمریکا را نه یک سیاست اجرائی که رئیس جمهور بتواند در آن مداخله کند، که یک سیاست کلان و راهبردی دانست که منحصراً رهبری باید در باب آن تصمیم‌گیری کند و امام و رهبری بارها و با صراحت درباره آن سخن گفته‌اند و سیاست نظام در این خصوص آشکارا اعلام شده است. [۳]

حسین شریعتمداری ۹ مهر ۹۱ ، در یادداشتِ روزنامه کیهان با عنوان «چرا جدی گرفته نشد؟!»[۴] نوشت که دولتمردان آمریکایی پیشنهاد احمدی‌نژاد برای مذاکره را «بدون پشتوانه» تلقی کرده اند و برای همین از آن استقبالی نکرده اند. وی توضیح داد که آمریکایی‌ها می‌دانند که مذاکره یا رابطه با آمریکا از سیاست‌های کلان نظام و بر عهده‌ی رهبری و نه رئیس‌جمهور است. از نظر شریعتمداری رهبر انقلاب «بارها به صراحت و با ارائه دلایل منطقی و مستندات خالی از ابهام، مخالفت خود را با مذاکره و رابطه ایران و آمریکا اعلام کرده اند.» وی وعده‌ی احمدی‌نژاد را «بیرون از حوزه اختیارات قانونی» وی دانست. در این یادداشت آمده بود:

«علی رغم آنکه پیشنهاد آقای احمدی‌نژاد برای دولتمردان آمریکایی یک «امتیاز طلایی» تلقی شده و تحقق آرزوی سال‌ها برزمین‌مانده آنان بود ولی می‌دانستند این پیشنهاد فاقد پشتوانه است و نهایتا می‌تواند در حد و اندازه تمایل شخصی ایشان تلقی شود و نه تصمیم برخاسته از خواست مردم و اراده نظام.»

عباس عبدی (روزنامه نگار و فعال سیاسی اصلاح طلب) هم در همین روز در یادداشت «چرا کسی جدی نگرفت؟» در روزنامه اعتماد نیز گفت که رسانه‌های جهان و مقامات آمریکایی به این دلیل پیشنهاد احمدی‌نژاد را جدی نگرفتند که می‌دانستند «فاقد پشتوانه» است و «رییس دولت ایران در موقعیت و مقامی نیست که قادر به اتخاذ چنین تصمیمی و انجام آن باشد.»[۵]

حجت الاسلام و المسلمین محمدجعفر منتظری (رییس دیوان عدالت اداری) ۱۰ مهر ۹۱، با انتقاد از دیدگاه رییس‌جمهور درباره گفت‌وگو با آمریکا، خاطرنشان کرد که به موجب قانون اساسی تعیین سیاست‌های کلی نظام به عهده رهبری است و ایشان با استدلال‌های قوی و منطقی در این ارتباط مسایل را روش کرده اند. وی در ارتباط با واکنش آمریکایی‌ها نسبت به سخنان احمدی نژاد نیز گفت: «البته آن‌ها نیز شاید می‌دانند بحث گفت‌وگو با امریکا از اختیارات رییس جمهور نیست و او به موجب قانون اساسی نمی‌تواند چنین سیاستی را تعیین کند.» [۶]

ـ

ـ

احمدی نژاد در نیویورک چه گفته بود؟

رئیس جمهور در حاشیه سفر خود به سازمان ملل، در مصاحبه ها و جلسات متعددی و در پاسخ به سوالات حاضرین، درباره روابط ایران و آمریکا و مذاکره با این کشور سخن گفته بود. این اظهارات را به ترتیب زمانی می‌خوانید:

دیدار با جمعی از نخبگان آمریکایی (۴ مهر ۹۱) [۷] :

«شرایط موجود در روابط بین ایران و آمریکا به ضرر هر دو کشور و شاید به ضرر همه دنیا است، اما برای بهبود آن باید نگاهی به سیر تحولاتی که روابط را به وضعیت امروز رسانده است، داشته باشیم و به این نکته توجه کنیم که ایالات متحده از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی همواره در مقابل ایران ایستاده است …اما در نظر داشته باشید که اگر روابط دو کشور بجای تقابل بر تعامل متکی بود، چقدر مسائل به نفع دو کشور تمام می‌شد.»«این موضوع [پرونده هسته‌ای ایران] بین ایران و آمریکاست و اگر امروز آمریکا خود را از آن کنار بکشد، دیگر کسی در جهان ادعایی علیه ایران ندارد و لذا معتقدم باید در عرصه‌ای جدا از مذاکرات هسته‌ای آن را حل و فصل کنیم. دیگر زمان آن گذشته که کشوری بخواهد دنیا را به تنهایی اداره کرده و دیگران از او تبعیت کنند باید با تعامل و همکاری همگانی امور را به پیش برد و ایران و آمریکا باید بر همین مبنا مشکلات خود را حل و فصل کنند. هر نوع تفاهم زمانی حاصل می‌شود که طرفین به حقوق یکدیگر احترام گذاشته و عدالت را مبنای کار خود قرار دهند که اگر چنین اتفاقی بیفتد، می‌شود مشکلات جهانی را بسیار راحت‌تر و با هزینه کمتر مرتفع کرد.»«ایران، آمریکا را به رسمیت می‌شناسد و معتقد است می‌توانیم با یکدیگر رابطه داشته باشیم اما موضوع به رسمیت شناختن و یا نشناختن رژیم صهیونیستی هیچ ارتباطی به روابط ایران و آمریکا ندارد … آمریکایی‌ها باید بدانند که هر اتفاقی هم بیفتد دوران حکومت سابق در ایران تکرار نخواهد شد و باید با شرایط امروز خود را تطبیق دهند واین در حالی است که دولت‌های آمریکا ۳۳ سال فرصت را برای تعامل با ایران از دست دادند… جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد تا چنانچه دولت آمریکا قدمی برای ایجاد تفاهم بین دو کشور بردارد در ذهنیت منفی خود نسبت به آمریکا تامل کرده و کمک کند تا سریع‌تر روابط دو کشور بهبود یابد.»

گفتگو با تلویزیون NHK ژاپن (۴ مهر ۹۱) [۸] :

«در طول ۳۳ سال گذشته روابط آمریکا با ایران خصمانه بوده و خاطرات خوبی از دخالت‌های آمریکا در امور داخلی ایران در ذهن ملت ایران وجود ندارد، اما معتقدم این فضا نمی‌تواند برای همیشه ادامه پیدا کند و این شرایط باید در جایی پایان یابد. اگر عدالت و احترام به حقوق یکدیگر مبنای کار قرار گیرد، مسائل حل و فصل خواهد شد. معتقدم در مجموع روند امور به سمت حل و فصل شدن مسائل جریان دارد، البته این به معنای آن نیست که یک طرف در این مواجهه کوتاه آمده یا تسلیم شود، بلکه همه در حال رسیدن به این نتیجه هستند که اگر به عدالت تن بدهند به نفع همگان خواهد بود.»

جلسه با مدیران رسانه‌ای آمریکا (۴ مهر ۹۱) [۹] :

«ایران و آمریکا ۳۳ سال است روابطی با یکدیگر ندارند؛ مسائل زمانی آغاز شد که ملت ایران حکومت دیکتاتوری وابسته به آمریکا را کنار گذاشت و حکومتی آزاد را بنا نهاد … معتقدیم که باید سیاست‌های کلان دولت آمریکا تغییر کند تا زمینه برای گفت‌وگو در جهت حل مسائل اساسی ایجاد شود.»

گفت‌وگو با اعضای شورای سردبیری خبرگزاری آسوشیتدپرس (۵ مهر ۹۱) [۱۰] :

«امروز دیگر همه می‌دانند که موضوع هسته‌ای ایران کاملاً متأثر از مخالفت‌های دولت آمریکا با ایران است و حواشی این موضوع ظاهرسازی‌هایی است که برای در حاشیه قرار دادن اصل موضوع صورت می‌گیرد، هر چند ملت ایران دیگر به مخالفت‌های آمریکا عادت کرده است. بهتر بود انرژی که صرف مخالفت با ایران می‌شود، در مسیر تفاهم، منافع دو کشور را تأمین می‌کرد… اینکه آمریکا طرف اصلی مخالفت با موضوع هسته‌ای ایران است با اینکه ایران و آمریکا به صورت مستقیم مذاکره کنند، دو موضوع جدا از هم است. ما گفت‌وگو را رد نمی‌کنیم و اگر بنا به مذاکره در آمریکا باشد، مسائل زیادی برای گفت‌وگو وجود دارد.»

کنفرانس خبری با خبرنگاران رسانه های بین المللی (۶ مهر ۹۱) [۱۱] :

«۳۳ سال قبل آمریکا یکطرفه اقدام به قطع روابط خود با ایران کرد و از آن فراتر در ۶۰ سال اخیر میان دو کشور مسایلی رخ داده که باعث افزایش فاصله ها شده است…جمهوری اسلامی ایران بارها اعلام کرده است که در شرایط عادلانه و براساس احترام متقابل، برای حل مسایل آماده گفتگو است. هیچگاه از طرف دولت ایران کوچکترین اقدامی علیه ملت آمریکا انجام نشده و این در حالی است که از سوی دولت آمریکا، اقدامات زیادی علیه ملت ایران صورت گرفته است.»
پاسخ های احمدی نژاد به انتقاداتاحمدی نژاد در اولین نشست خبری خود در تهران بعد از سفر به سازمان ملل (۱۱ مهر ۹۱) به انتقادات پاسخ داد[۱۲]. رئیس جمهور در پاسخ به سوالی درباره امکان صورت گرفتن مذاکره مستقیم با آمریکا گفت:

«ممکن است ولی باید شرایط آن فراهم شود. در این شرایط فکر نمی کنم. بالاخره در روابط بین الملل اصل بر رابطه، گفتگو و تفاهم است. اما رابطه، گفتگو و تفاهم باید در شرایط عادلانه و احترام آمیز انجام شود. اگر کسانی خیال می کنند با بداخلاقی و فشار می توانند ملت ایران را پای رابطه و گفتگو بیاورند، حتماً اشتباه می کنند. اگر هم انتظاردارند چنین اتفاقی بیفتد حتماً باید رفتارشان را اصلاح کنند و طور دیگری عمل کنند.»

وی همچنین در پاسخ به سوالی که «چه تغییرات و شرایطی را احساس کردید که موضوع مذاکره با آمریکا را مطرح کردید و موضع شما در قبال منتقدان چیست؟»، پاسخ داد:

«بالاخره هر اتفاقی می افتد در فضای رسانه ای می افتد. یک جمله ای صادر می شود تا به آن طرف دنیا برسد صدمرتبه این جمله بالا و پایین می شود. اولاً بنده هیچ وقت پیشنهاد مذاکره نداده ام. سؤال خبرنگار این بود که آیا شما با امریکا گفتگو می کنید؟ من باید چه بگویم؟ اصلاً کسی در عرصة بین المللی می تواند بگوید که من اهل گفتگو نیستم؟ کدام عاقلی می تواند بگوید من اهل گفتگو نیستم. اصلاً بین الملل یعنی گفتگو و اصل بر گفتگو و رابطه است، مگر استثنایی اتفاق بیفتد. مثل رژیم صهیونیستی که ما به رسمیت نمی شناسیم و رابطه نداریم وگرنه اصل بر رابطه است. سؤال او هم دربارة افغانستان بود که من گفتم بله، ما گفتگو می کنیم، اما در شرایط عادلانه و احترام آمیز. حقوق ملت ایران را بپذیرند و به ملت ایران احترام بگذارند و از موضعی که دارند پایین بیاند و بنشینند حرف بزنند. فکر نمی کنم کسی در ایران مخالف این باشد. ملت ایران نمی تواند مخالف گفتگو باشد. اما شرایط گفتگو مهم است. عین همین را مطرح کردم و همیشه این را گفته ام، رفتارشان را اصلاح کنند و حقوق ملت ایران را به رسمیت بشناسند. تاریخ روابط ما معلوم است. چه کسی باید روابطش را اصلاح کند؟ بالاخره اصلاح کنند و در شرایط برابر بدون توسعه طلبی و زورگویی بیایند.»

احمدی نژاد همچنین در پاسخ سوالی درباره تاثیرات انتخابات آتی آمریکا بر روابط دو کشور گفت :

«فکر می کنم حتماً این شرایط بین ایران و امریکا نمی تواند ادامه پیدا کند. برای اینکه دولت های متوالی امریکا دارند از این شرایط ضرر می کنند و مجبورند تجدید نظر کنند و راهی جز تجدید نظر وجود ندارد. معلوم است که درگیری با ایران سودی نداشته است. نمی گویم ما سود کردیم، ما هم اگر شرایطی باشد و دنیا آرام و عدالت برقرار باشد و هر کس بتواند حق خودش را دنبال کند، پیشرفت ما هم حتماً سریع تر می شود. اما آن کسی که بیشتر ضرر کرده، طرف امریکایی است.»

گفتی‌ست که احمدی نژاد حدود یک ماه و نیم قبل از سفر به نیویورک، در دیدار با نمایندگان تشکل‌های علمی و فرهنگی دانشجویی کشور (۱۳ مرداد ۹۱) در رابطه با مذاکره با آمریکا و برخی اظهارات منتقدین درباره تلاش دولت برای برقراری این روابط گفته بود:

«بدانید که نبرد اصلی ما با نظام سلطه و استکبار است. با صهیونیست‌ها و امریکایی است که امروز توسط صهیونیست‌ها اداره می‌شود. بیشترین هجمه را ما داشتیم و الآن هم داریم. امروز هم من مذاکره با امریکا را کار غلطی می‌دانم. بله یک موقع ما داریم می‌رویم توی یک جنگ رسانه‌ای و یا از موضع قدرت می‌گوییم اگر حرفی دارید بیایید توی سازمان ملل بزنید. هیچ وقت ما اصل گفت‌و‌گو را رد نکردیم، ولی گفتیم گفت‌و‌گو در فضای عادلانه و احترام، گفتند این یعنی چی؟ گفتیم رفتارهایتان را درست کنید، آدم باشید. این عین مواضع امام(ره) است. وزارت خارجه ما بدون اجازه رهبری مذاکره کرده؟! با کی مذاکره کردیم، این حرفها را کی می‌زند؟ برای چه می‌زند؟»[۱۳]

حرف‌هاى «پخته»، «جامع»، «جالب» و «درست» در تریبون‌های جهانیچند هفته بعد از بازگشت رئیس جمهور از نیویورک و حواشی به‌وجود آمده به‌خاطر برخی اظهارات ایشان؛ رهبر معظم انقلاب در سخنانی در اجتماع نخبگان و مسئولان استان خراسان شمالى‌ (۲۵ مهر ۹۱) گفتند:

«خوشبختانه کشور در ادبیاتِ برخورد با دنیاى زورگوى مستکبر و غربى هم پیشرفتهاى خوبى داشته است. امروز مسئولین کشور ما در پشت میز مذاکرات گوناگون، در تریبونهاى گوناگون، وقتى حرف میزنند، حرفهاى پخته، جامع، جالب و درست زده میشود. یکى از بخشهاى درگیرى و میدانها و عرصه‌هاى پیکار، عرصه‌ى حرف‌زدن‌هاى بین‌المللى است.» [۱۴]

رهبر انقلاب: از حرف زدن او نگران نیستمآیت‌الله خامنه‌ای دو سال پیش از این ماجرا و در دیدار با اعضای جامعه مدرسین قم (۶ آبان ۸۹)، درباره سیاست خارجی دولت و اظهارات رئیس جمهور در این زمینه، فرموده بودند[۱۵]:

«در گذشته گاهی کارهایی انجام می‌گرفت که آدم حقیقتا نگران و مضطرب می‌شد. الآن رئیس‌جمهور با هرکسی در دنیا ملاقات کند و حرف بزند، من از حرف زدن او نگران نیستم. اطلاع هم ندارم، اما نگران نیستم. می‌دانم که در خلاف جهت انقلاب و سیاست کلی نظام مطلبی گفته نخواهد شد، مطلبی پیش نخواهد رفت؛ ولو حالا به لحاظ تعارف دو کلمه هم یک چیزی بگویند، اما کاری پیش نخواهد رفت؛ این را خاطرم جمع است.»

ـ

ـ

باتوجه به متون ارائه شده بالا و تاییدات رهبری عزیز و ثابت قدمی و پایداری رئیس جمهور سابق کشورمان بر مواضع انقلابی خویش  و با عنایت به روحیه و منش دکتر احـمدی نژاد ، میتوان به این نتیجه “نسبی” دست یافت که شاید مقصود رهبری انقلاب از دولت قبل ، شخص دکـتر احمدی نژاد نبـاشد. اما این شخص چه کسی از اعضا دولت دهم می تواند باشد؟

یکی دیگر از شخصیت مهم و تاثیرگـذاری که در دولت قبل در مذاکرات هسته ای نقش بسیار مهمی داشت ، “دکتر سعید جلیلی” بـود. این احتـمال زمانی قوت میگرید که روزنامه کریستین ساینس مانیتور ، مدعی مذاکره مستقیم و ۴۰ دقیقه ای جلیلی با معاون وزیر خارجه آمریکا شده است. این روزنامه به نقل از دیپلمات‌ها گزارش داده که «سعید جلیلی با مترجم نزدیک به ۳۰ تا ۴۰ دقیقه تنها با وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا در میز مذاکرات بحث کرده است.»

دیپلمات ها گفته اند که «در آلماتی ۲ ، تیم ایرانی به‌طور غیرمنتظره‌ای در مورد پیشنهادهای مطرح شده بحث می‌کرده است.» ؛ یک دیپلمات آمریکایی به کریستین ساینس مانیتور گفته است که ایران در ازای گام‌های کوچک، امتیازات بزرگ خواسته است! [۱۶]

البته این خبر خیلی زود بصـورت “عیررسمی” توسط یک مـنبع آگاه به سایت ایسنا تکذیب میشود. [۱۷]

گرچه چند ماه بعد خبری نیز از قول “سایت المانیتور” منتشر شد که بر اساس ادعای این رسانه های غربی ، نماینده سعید جلیلی و علی اکبر ولایتی طی ماه های گذشته به صورت موازی و جداگانه با دیپلمات های عالی رتبه آمریکایی دیدار و مذاکره کرده اند. [۱۸]

در مورد این نظریه و تحلیل نیز با توجه به روحیات دکتر جلیلی در برخورد با گروه ۵+۱ بخصوص هیئت آمریکایی شاید ، نتوان ایشان را مصداق این سخن رهبری عزیز انقلاب دانست.

ـ

ـ

در پایان ذکر این نکته را ضروری می بینیم که :

با توجه به فرمایشات مهم رهبـر معظـم انقلاب اسلامی ؛ بی شک در دولـت قبل شخص یا اشخاصی به دنبال مذاکره با آمریکا بوده اند و اشاره رهبری عزیز نیز به این موضوع ، بی حکمت و یا اتفاقی نبوده است. بی شک طرح کردن این موضوع توسط امام خامنه ای داری اهداف والایی برای اهل بصیرت و رهروان راه ولایت است که با شناسایی و گرفتن این کدها از سخنان رهبری عالیقدر نظام ، عبرت های حوادث گذشته و اخیر را برای رویارویی بهتر با حوادث و رخدادهای اینده سنحیده و آماده گردند.

طرح مباحث بالا به هیچ عنوان قصد خنثی کردن سخنان رهبری انقلاب یا بی اهمیت جلوه دادن آن نیست بلکه بررسی دقیق مواضع آقایان احمدی نژاد و جلیلی در دوران مسئولیت خطیرشان است تا با بررسی آن ، به گونه ای بهتر به این  کدی که رهبری به آن اشاره کرده اند دست یابیم ؛ گرچه ممکن است این حضرات با وجود این سابقه درخشان در پیمودن مسیر ارزشها و ارمان های انقلاب ، دچار لغزشی گردیده باشند که رهبری انقلاب صلاح دیده باشند پس از حدود یک سال به بازخوانی آن بپردازند و البته ممکن نیز هست که  منظور ایشان در دولت قبلی شخصی غیر از این دو نفر باشد

به هرحال باید نتیجـه گیری در باره این موضوع را به روزهای اینده و سخنان احتمالی رهبر عزیز انقلاب اسلامی یا خبرهای منتشر شده درباره این موضوع بسپاریم. پایگاه جوان انقلابی

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

• [۱] http://www.mashreghnews.ir/fa/news/157849
• [2] http://jahannews.com/vdce7f8wxjh8ezi.b9bj.html
• [3] http://www.mehrnews.com/detail/News/1708102
• [4] http://www.kayhan.ir/901105/2.htm#other200
• [5] http://fararu.com/fa/news/127749
• [6] http://isna.ir/fa/news/91071006664
• [7] http://president.ir/fa/42084
• [8] http://www.president.ir/fa/42128
• [9] http://www.president.ir/fa/42131
• [10] http://www.president.ir/fa/42199
• [11] http://www.president.ir/fa/42224
• [12] http://www.president.ir/fa/44161
• [13] http://www.president.ir/fa/40132http://www.sarihnews.com/siyasi/1396-1391-05-14-16-21-24
• [14] http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=21320
• [15] مشروح این بیانات روی پایگاه اطلاع‌رسانی رهبر معظم انقلاب منتـشر نشـده است اما حاضران در جلسه این سخـنان را تأیید کرده اند : http://javanenghelabi.ir/?p=421
• [16]  http://fararu.com/fa/news/146250
• [17]  http://www.entekhab.ir/fa/news/105345
• [18] http://www.dolatebahar.com/view/4409/