به گزارش هزاره سوم جام جم نوشت؛ تلفن همراه من چندان پیشرفته نیست، هیچ بازی هم ندارد اما تلفن رفیقم ، پیشرفته لمسی دارد با یک عالم بازی. یکی از بازی های تلفنش ، تماشای دنیا از دید یک روح است که با سرعت زیاد در هوایی مه گرفته در حال عبور است. فقط در صورتی می‌برید که روح بتواند بدون آن که به سنگ قبری یا درختی بخورد، با سرعتی ترسناک، به مقصد برسد.

نه ! اشتباه نکنید ! موضوع این یادداشت درباره بازی کردن و تلفن همراه و رفیقم نیست. حرفم درباره اعتیاد است اما آن بازی خاص را بهانه کردم که یادتان بیندازم بیشتر ما، در دنیای اعتیاد ، وضعیتی شبیه همان روح سرگردان را داریم، دنیای اعتیاد مه آلود است ، پر از « نمی دانم » و « باورهای غلطی» که هر از گاه غافلگیرمان می کنند و خیلی ها را هم فرستاده است ته چاه اعتیاد.

حالا تحفه ام برای شما از آن دنیای عجیب و درخت های ترسناکش که توی مه پنهان شده اند ، ۲۲ تا « آیا می دانید که » است و باقی اش را نگه داشته ام برای روزهای دیگر ، خیال تان از بابت مرجع این « آیا نمی دانید که » ها هم جمع باشد ، منبع اطلاعات ، ستاد مبارزه با مواد مخدر است:

آیا می دانید ایران هم اکنون یک میلیون و ۳۲۵ هزار معتاد دارد که اصلی ترین علت نخستین بار مصرف مواد مخدر شمار زیادی از آنها، کسب لذت و کنجکاوی بوده است؟

آیا می دانید در معتادانی که مت آمفتامین ( مواد تحریک کننده ای همچون شیشه ) مصرف می کنند از قشر مخ کاسته می شود و یکی از علل رفتارهای خطرناک و غیر منطقی آنها از دست رفتن کارکرد همین بخش مغز است ؟

آیا می دانید سن نخستین دفعه مصرف مواد مخدر در کشورمان به ۱۵ سال رسیده است؟ هدف ما از ارائه این آمار سیاه نمایی نیست بلکه به شما هشدار می دهیم مراقب نوجوان های تان باشید.

آیا می دانید پژوهش های علمی قوی، هیچ نوع خاصیت پیشگیری کننده و درمانی در مواد مخدر را تایید نکرده است و حرف قاچاقچی ها و تولید کننده های مواد مخدر درباره درمان دیابت با مواد مخدر فقط یک دروغ بزرگ برای تبدیل کردن شما به یک مشتری دائمی مواد است؟

آیا می دانید پژوهشی معتبر در دانشگاه تورنتو نشان داده است مصرف شیشه ، احتمال بروز اسکیزوفرنی ( جنون کامل ) را افزایش می دهد ؟ جالب است بدانید که هم اکنون ۸۰ درصد از تخت های روانپزشکی کشور را معتادان پر کرده اند. حالا خودتان بسنجید مصرف مواد مخدر بویژه انواع صنعتی مانند شیشه چه تأثیری بر مغز دارد! بدتر این که، عکس ماجرایی که گفتیم هم صادق است یعنی خیلی از کسانی که مبتلا به شماری از اختلالات روانی همچون افسردگی و اضطراب هستند با پیشنهادهای نادرست اطرافیان به سمت مصرف مواد مخدر کشیده می شوند.

آیا می دانید کودکانی که والدین معتاد دارند و بیش فعالانی که والدین برای درمان و کنترل شان کاری نمی کنند، بیش از دیگر کودکان در خطر ابتلا به اعتیاد در بزرگسالی هستند؟

آیا می دانید تقریبا همه معتادها بجز اندکی، سیگاری بوده اند؟ هر سیگار روشنی در خانه شما، یعنی یک گام نزدیک تر شدن به اعتیاد.

آیا می دانید بیش از ۵۰ درصد خودکشی ها در دنیا با مصرف الکل و مواد مخدر مرتبط است؟ این آمار درباره نوجوان ها به ۷۰ درصد می رسد. یکی از علل این وضع ، ابتلا به افسردگی شدید به واسطه مصرف مواد مخدر است.

آیا می دانید همه معتادها آدم های کثیف و به هم ریخته کارتن خواب نیستند؟ اعتیاد بویژه در مراحل اولیه شاید هیچ نشانه ظاهری نداشته باشد و حتی ظاهراً چنین به نظر برسد که عملکرد معتاد، به ظاهر بهتر شده است مثلاً بیشتر کار می کند، کمتر می خوابد یا حتی شلوغ تر و پر انرژی تر شده است. این وضعیت بویژه در معتادانی که مواد مخدر صنعتی مصرف کرده اند دیده می شود اما پس از مدتی ناگهان اعتیاد چهره واقعی اش را نشان می دهد و عملکرد معتاد به کلی مختل می شود .

آیا می دانید آنها که می گویند کسی با یکبار مصرف مواد مخدر معتاد نمی شود دروغ می گویند ؟ بسیاری از مواد مخدر در نخستین بار مصرف بلایی سر مغز می آورند که دیگر رهایی از آنها ممکن نیست.

آیا می دانید خیلی از قاچاقچیان و توزیع کنندگان مواد مخدر بر عکس تصویری که از کودکی در ذهن ما شکل گرفته است اصلاً آدم های ترسناکی با تیپ خلافکارهای فیلم ها نیستند بلکه اتفاقاً آدم هایی ظاهرا خوشرو، خوش لباس، متین و حتی با تحصیلات بالا هستند ؟

آیا می دانید ازدواج ، اعتیاد را شفا نمی دهد فقط باعث می شود معتاد به علت تجربه محیطی پر تنش تر از زمان مجردی بیشتر مواد مخدر مصرف کند و از طرفی زندگی انسان دیگری هم که بدون آگاهی از اعتیادش با او ازدواج کرده است ، تباه می شود.

آیا می دانید احتمال ابتلا به اعتیاد در خانواده هایی که قلیان می کشند هم در بزرگسالی بیشتر از دیگران است؟ به هر حال طبیعی است که قبح تدخین در نظر این کودکان به مرور زمان از بین می رود.

آیا می دانید بر خلاف تبلیغات ماهواره ای ، ترک اعتیاد آسان نیست و کسی نمی تواند صرفاً با مصرف قرص و دارو ، اعتیادش را ترک کند بلکه حتماً به خدمات روانشناسی و مشاوره ای نیاز دارد ؟

آیا می دانید بیش از نیمی از معتادان ایرانی ، شاغل هستند؟ پس آنها که می گویند آدم از سر بیکاری معتاد می شود درست نمی گویند هرچند شاید بیکاری ، باعث شود آدم ها برای وقت گذرانی با بزه کارها بربخورند اما به هر حال بیکاری، علت اصلی اعتیاد نیست و از دیگر سو، شاغل بودن نیمی از معتادها یعنی امکان دارد هر کدام از همکاران شما یا همسرتان یا فرزندتان در محیط کار، اعتیاد داشته باشند و آن را پنهان کنند.

آیا می دانید بیش از ۶۰ درصد معتادان ازدواج کرده اند و همسران این افراد نیز در خطر ابتلا به اعتیاد هستند ؟ پس فراهم نبودن امکان ازدواج هم اگرچه شاید یکی از علل گرایش به مصرف مواد مخدر محسوب شود اما به شدت فرعی است و اصلی محسوب نمی شود ؟

آیا می دانید ۷۵ درصد معتادان دیپلم به بالا هستند؟ پس آن خیال ها که معتادها ، فقط آدم های بی سواد هستند درست نیست.

آیا می دانید ورزشکار بودن ، ضمانتی برای معتاد نشدن نیست ؟ اتفاقا مواد مخدری همچون شیشه در سال های اخیر در باشگاه های بدنسازی به فراوانی تبلیغ شده و بسیاری از ورزشکارها را گرفتار اعتیاد کرده است .

آیا می دانید شایعه ای که می گوید معتادان به تریاک و هروئین ، اگر شیشه بکشند ، می توانند اعتیادشان را ترک کنند و به اصطلاح قاچاقچی ها « شیشه ، مورفین را می شوید » دروغ محض است و از سوی قاچاقچیان مواد مخدر ساخته و بین معتادان مواد مخدر سنتی پخش شده است تا آنها را مشتری شیشه کند ؟ برخلاف گفته این افراد ، شیشه ماده مخدر صنعتی ، به شدت اعتیاد آور است و رهایی از آن به شدت سخت .

آیا می دانید کسانی که به شما درباره خاصیت ضد درد بودن برخی مواد مخدر وعده می دهند خیلی از اطلاعات را در این زمینه از شما پنهان کرده اند ؟ مثلا این که پژوهش ها ثابت کرده است مدتی پس از مصرف مواد مخدر ، بدن در برابر اثر ضد درد مواد مخدر ، مقاوم می شود یعنی اگر در نخستین بار مصرف ، فرد معتاد پیش تر با دود کردن یک لول تریاک، کمتر درد کمرش را حس می کرد ، پس از ۵ بار مصرف مواد مخدر ، بدنش در برابر بی حسی ناشی از مصرف آن مقدار تریاک مقاوم می شود و بنابر این باید مقدار بیشتری تریاک مصرف کند تا کمتر درد بکشد . این مقدار گاهی تا ۳۰ برابر هم افزایش پیدا می کند به طوری که فرد دیگر نمی تواند به وضعیت عادی برگردد و باید دایما مشغول مصرف مواد مخدر باشد؟

آیا می دانید آنها که می گویند برخی مواد مخدر باعث افزایش میل جنسی می شود هم همه حقیقت را به شما نگفته اند ؟ حقیقت این است که بیشتر مشکلات جنسی بویژه در مردان به علت هیجان کنترل نشده و اضطراب شدید است و اگر حتی برخی مواد مخدر میل جنسی را بیشتر کند این وضعیت فقط چند بار ادامه دارد و بعد مصرف همان مواد باعث افسردگی و کاهش شدید میل جنسی می شود؟

آیا می دانید اعتیاد سن نمی شناسد ؟ یعنی آنها که تبلیغ می کنند اعتیاد مربوط به جوان هاست و ۵۰ سال به بالاها معتاد نمی شوند ، دروغ می گویند . برخی معتادان در میانسالی و حتی سالمندی به مواد مخدر وابسته شده اند.