پرونده بابک زنجانی هرروز ابعاد تازهتری به خود میگیرد. از جمله آنکه حسن روحانی رئیسجمهوری کشورمان هفته گذشته گفت که بدهی بابک زنجانی همهاش پول نفت نیست و در دولت پیشین به او پول نقد هم دادهاند که برود و بدهیهای ایران را در جاهای مختلف پرداخت کند.
حالا عزتالله یوسفیانملا نماینده آمل و عضو ناظر مجلس در ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی برای نخستین بار فاش میکند که از مجموع بدهیهای این میلیاردر جوان تنها حدود ۵درصد مربوط به فروش نفت است و مابقی، پولهای نقدی است که به وی برای پرداخت بدهیهای ایران در خارج از کشور و یا بعضی از کارها داده شده است. یوسفیان ملا همچنین از برخی مدیران کشور به واسطه عدم پیگیری جدی پرونده فوق گلایه کرده و میگوید آنها عرق ملی ندارند. نکته جالب سخنان نماینده آمل این بود که ابتدا از بابک زنجانی تحت عنوان ب – ز نام میبرد، اما در اواسط گفتوگو احتیاط را کنار گذاشت و با بیان اینکه «همه اسم بابک زنجانی را میدانند» به صراحت نام وی را مطرح میکرد.
گفتوگوی «شهروند» با این نماینده مجلس که از سوی قوه مقننه در ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی بهعنوان عضو ناظر حضور دارد در پی میآید:
طی روزهای اخیر اعلام شد که رضا ضراب یکی از مهمترین شرکای اقتصادی بابک زنجانی که درگیر مفاسد اقتصادی در ترکیه بوده، از زندان این کشور آزاد شده است. آیا ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی پیرامون نقش ضراب در پرونده بابک زنجانی تحقیقاتی را انجام میدهد؟
در روزهای اخیر، ستاد جلسهای نداشته است. لذا این موضوع بررسی نشده و قرار است در نخستین جلسه این موضوع در دستور کار قرار گرفته و گزارشها را بررسی کنیم. براساس روال گذشته، در ابتدای جلسات ستاد گزارشها و اخبار روز بررسی میشود و بهطور قطع این موضوع نیز در دستور کار قرار میگیرد. این موضوع تنها مختص به این فرد نیست و همواره در ابتدای جلسات ستاد اخبار و گزارشها مهم مطرح و مورد بحث قرار میگیرد. ازجمله پرونده بابک زنجانی.
پس دستورالعمل مشخصی برای پیگری نقش رضا ضراب در فساد مالی پرونده بابک زنجانی دستور کار ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی نیست؟
تاکنون آنچه که به اعضای ستاد در این زمینه منتقل شده مربوط به اخبار رسانهها و همچنین مطالب غیررسمی است و گزارش رسمی به ما ارایه نشده است. ما روی شنیدهها که نمیتوانیم نظر بدهیم.
کدامیک از نهادها به ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی گزارش میدهند که تاکنون گزارشی از رضا ضراب به این ستاد ارایه نکردهاند؟
دبیرخانه ستاد، دادگستری، سازمان بازرسی و نهادهای مرتبط همواره گزارشهایی را به ما میدهند.
با توجه به اخبار و گزارشهایی که درباره عملکرد اقتصادی رضا ضراب و ارتباط نزدیکش با بابک زنجانی در ماههای اخیر منتشر شده، چرا تاکنون این ستاد هیچ تحقیق ویژهای در اینباره نداشته است؟
این موضوع را دستگاه قضایی در قالب یک پرونده رسیدگی میکند و عملکرد رضا ضراب نیز توسط قوه قضائیه در دست بررسی است. ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی خیلی وارد جزییات نمیشود و مسایل کلی را بررسی میکند. مسائل فردی بهطور معمول در ستاد بررسی نمیشود. دستگاه قضایی به شدت موضوع پرونده بابک زنجانی به ویژه آن قسمتی راکه مربوط به افرادی است که از ترکیه آمدند و رفتند و اتفاقاتی که افتاد بررسی میکند و نقش ایشان (رضا ضراب) نیز در همان قالب بررسی خواهد شد. البته پرونده بابک زنجانی ابعاد مختلفی دارد که باید در جای خود رسیدگی شود. اما الان موضوع اصلی و مهم و اولویتدار مربوط به بازگرداندن پولهای بیتالمالی است که بابک زنجانی به خارج از کشور منتقل کرده است.
دستگاه قضایی و ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی، سازمان بازرسی و تمام نهادهایی که از قوه قضائیه پشتیبانی میکنند این است که وجوه متعلق به بیتالمال به ایران بازگردد. ایشان اموالی در داخل کشور دارد که در دسترس است، عدد و رقم هم که در داخل دارد خیلی نیست. اما وجوهی که به خارج منتقل کرده، عدد بالا و زیادی است و اصل و اساس برای همه، حفظ بیتالمال و بازگردان آن است. بعد از آن باید به جزییات پرداخت که مربوط به نقش افراد و اشخاص در این پرونده سنگین است.
رئیسجمهوری چندی پیش گفتند که همه پولهایی که بابک زنجانی بدهکار است، مربوط به فروش نفت نبوده و بخش عمدهای از آن مربوط به پولهایی بوده که بابت مسایل دیگر در اختیار وی قرار داده شده است. آیا این موضوع از سوی ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی تایید میشود؟
رئیسجمهوری به نکته درستی اشاره کرده است. بعضیها تصور میکنند که جمهوری اسلامی برای فروش نفت خود محتاج افرادی چون بابک زنجانی بوده. جمهوری اسلامی آنقدر ابتکار عمل داشته که در آن شرایط هم تا یکمیلیون بشکه نفت فروختهایم.
ایشان (بابک زنجانی) به هر حال چون ارتباطات بانکی داشته، بخشهایی از وجوه را به صورت ارزی گرفته که یک کارهایی را برای بازپرداخت بدهی جمهوری اسلامی یا خریدهای جدید انجام دهد. لذا عدد و رقمی که بابت فروش نفت بوده اصلا قابل توجه نیست، بلکه وجوهی به صورت دلار و یورو نقدا تقدیم ایشان شده است!
کل بدهی بابک زنجانی چقدر است؟
بدهیهای بابک زنجانی که تاکنون افشا شده بیش از ۲میلیارد و ۳۰۰میلیون یورو است.
از این رقم چه میزان مربوط به فروش نفت است؟
عدد بالایی نیست و شاید کمتر از ۵ یا ۶درصد از کل بدهیها مربوط به فروش نفت است. این فروش هم در شرایط خاصی است و اصلا به این صورت نبوده که ما برای فروش نفت خود محتاج بابک زنجانی باشیم و فروش نفت در دوران تحریمها ربطی به وی نداشته است.
شما از یکطرف میفرمایید که ایران برای فروش نفت خود در تحریمها نیازی به امثال زنجانی نداشته و از طرف دیگر گفته میشود که به وی پول نقد تقدیم کردهایم! تا بدهیهای کشور را بپردازد. این دو مطلب با هم تناقض ندارد؟
بالاخره بابک زنجانی در خارج ازکشور بانکدار بوده و در آن شرایط ما باید از بانکهای خارجی حداکثر استفاده را میبردیم که همین اتفاق هم در بانکهای ترکیه افتاد. بعضی از کشورها در آن دوران برای سود بیشتر و بعضیها برای کمک به ایران وارد شدند و ما از بانکهای آنها برای مبادلات تجاری استفاده کردیم. ایشان هم بانکدار بود و میتوانست کارهایی را انجام دهد. ما باید بعضی از بدهیها را توسـط بانـکهای خارجی پرداخت میکردیم. خب در آن شرایط گفته شد که یک ایرانی بانکدار است و میتواند در این وضع موثر باشد. طبیعی است وقتی یک ایرانی هست نباید به سمت خارجیها میرفتیم. متاسفانه انتظار نداشتیم که یک ایرانی با وطن و کشور خودش اینگونه برخورد کند.
سوال اصلی این است که چرا قبل از اینکه به گفته شما دستگاه قضایی، مجلس، دولت، سازمان بازرسی، وزارت اطلاعات و نهادهای دیگر دنبال این باشند که پول بیتالمال را از بابک زنجانی پس بگیرند، تحقیقات لازم صورت نگرفته تا فردی معتمد انتخاب شود و اساساً نباید آنهایی که بابک زنجانی را معرفی و حمایت کردند، امروز پاسخگو باشند؟
الان وقت این حرفها نیست. اولویت باید بازگرداندن بیتالمال از خارج کشور به خزانه ملی باشد. اتفاقی افتاده و همه باید کمک کنند تا مرده را از زمین بردارند. فعلا پولی از دست بیتالمال رفته و همه باید تلاش کنند این پول به بیتالمال باز گردد. قطعا در این موضوعات باید بررسی شده و جمهوری اسلامی نیز با کسی تعارف ندارد. اما بر فرض که امروز ۱۰ نفر را بگیرند و اعدام کنند که مشکل اقتصادی کشور حل نمیشود و چیزی هم عاید ایران نمیشود. ما نباید اجازه دهیم که یکریال از بیت المال هدر برود. نمیتوانیم اصل موضوع را رها کرده و از قید ۲میلیارد یورو بگذریم و به دنبال بازداشت این و آن برویم.
دادستان کل کشور روز سه شنبه گفته است که بعضی از بچههای وزارت اطلاعات به زنجانی برای بازگرداندن این پولها کمک کردهاند. آیا از این موضوع اطلاع داشتید؟
خیلیها در این پرونده ورود کرده و در تلاش هستند تا حق بیتالمال ضایع نشود. به هر حال این پرونده فراملی است و تیمهای زیادی درحال کارشناسی و تلاش هستند. بهطور قطع هر نقطهای از دنیا هم اگر لازم باشد برای بازگرداندن پول بیتالمال از طریق نهادهای مربوطه مانند وزارت خارجه اقدام خواهیم کرد.
چقدر امیدوارید که این پول به ایران بازگردد؟
من خیلی امیدوارم، چرا که امروز ابتکار عمل دست جمهوری اسلامی است. اما خود این آقایی که الان گوشه زندان افتاده و فکر میکند خیلی هم زرنگ و تیز است یا کسانی که به وی خط دادهاند، باید بدانند که یک فرد نمیتواند با یک نظام دربیفتد. ایشان فکر میکرد میتواند سر نظام کلاه بگذارد و متاسفانه مدام دارد مشکل خودش را بیشتر میکند. بابک زنجانی اگر صادق بود و صداقت داشت، مشکل او به اینجا نمیرسید و هرقدر هم زمان بگذرد، به ضرر اوست. من مطمئن هستم که پول بیتالمال تا ریال آخر به ایران باز میگردد و بهتر است زنجانی همکاری کند.
برخی از جمله نمایندگان حاضر در کمیته پیگیری بدهیهای بابک زنجانی از عدم همکاری دستگاههای مرتبط در این زمینه گلایه دارند. آیا همکاریهای لازم با ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی در این زمینه انجام شده است؟
همکاری وجود دارد اما انتظارمان این است که همکاری بیشتری داشته باشند و آنهایی که اطلاعات و اسنادی دارند، فراتر از وظایف اداری در این قضیه وارد شوند. عدهای هستند که تنها در حد وظایف اداری ارتباط برقرار میکنند و تنها به استعلامها جواب میدهند. درحالیکه این مساله یک موضوع ملی است و پیگیری آن نیاز به افرادی دارد که عرق ایرانی داشته باشند. متاسفانه این روحیه را ندارند. اما خوشبختانه قوه قضائیه عزم لازم را دارد و اینطور نیست که عدهای تنها در چارچوب وظایف اداری بخواهند کار کنند. خوشبختانه در دولت هم مقامات ارشد وارد شده و اگر این مدیران نخواهند همکاری لازم و گسترده را داشته باشند، یا با آنها برخورد میکنند یا اینکه پرونده را به افرادی میدهند که علاوه بر وظایف اداری، روحیه ملی و اعتقادی داشته باشند.