کودکان دبستانی جهت کسب اطلاعات جدید در خصوص مطالب درسی خود و انجام پژوهش(بچه ها باید ازدوران ابتدایی با کار پژوهش و تحقیق آشنا شوند) نیاز دارند که کار با کامپیوتر و اینترنت را بیاموزند .همانگونه که آموزش خواندن و نوشتن از سنین کودکی آغاز می شود آموختن علمی مثل رایانه نیز بایستی از همان سنین آغاز شود. درمهدکودک ها و پیش دبستانی ها می توانند به مهارتهای استفاده از ماوس،صفحه کلید ،استفاده از پنجره ها و استفاده از سایت های مخصوص کودکان را به آنها آموزش داد.

بایستی با توجه به سن و درک کودکان قرارداد و قوانینی بین والدین و کودکان تنظیم شود و در آن قرار داد نکاتی که کودک بایستی رعایت کند تعیین می شود مانند: در خصوص مدت زمان استفاده از اینترنت، ورود به سایت های مختلف (افزودن سایت های مخصوص کودکان )،همراه بودن والدین در زمانیکه کودکان از اینترنت استفاده می کند، قرار دادن  کامپیوتر در مکان عمومی،محدود کردن مدت زمان استفاده از اینترنت، ورود به سایت هایی که والدین به آنها اجازه داده اندزمانی اجازه ترتیب پست الکترونیک را بدهید که بدانید در این زمینه به بلوغ رسیده و بر پست الکترونیک او نظارت داشته باشید.اینترنت در صورت عدم کنترل و نظارت درست بر استفاده از آن کودک را با خطرات و انحراافاتی که در حوزه درک و تاثیر پذیری کودک باشد ،مواجه می کند.ورود به سایت های غیر اخلاقی باعث بروز ایجاد مسائلی مانند انحرافات جنسی،خشونت،اعتیاد،رفتارهای غیر اجتماعی،اشاعه جرم و جنایت،ظاهرشدن پیام های مستهجن بر روی صفحه،مواجهه با اطلاعات عجیب غلط و زبان های غیر متعارف،کاهش زمان لازم برای مطالعه ،بازی و فعالیت های اجتماعی و به ستون فقرات (به دلیل زیاد نشستن در مقابل کامپیوتر) آسیب وارد می کند.

برای این کارکودکان را نسبت به این خطرات و مشکلات احتمالی آگاه کرد و نسبت به پذیرش آن قانع کرد لازم است که ابتدا با فرزندانتان رابطه خوب داشته باشند و با آنها دوست باشید و حتی اگر در مواردی از او تخلفی دیدید نباید برخورد نامناسب و شدید داشته باشید.سپس برای ایجاد محدودیت ها و بیان مشکلات لازم است موقعیت و شرایط فرزند خود را درک و با توجه به آن محدودیت های خود را اعمال کنید و با لحن مناسب با آنها گفتگو کنید و با شرح موقعیت زمانی و مکانی ،درک درستی از آسیب هایی که می تواند تهدیدش کند به او اطلاعاتی ارائه دهید. والدین همواره باید آموزش و آگاهی را بر این برخوردها مقدم بدانند وقتی آنها بدانند چرا نباید وارد سایت خاصی شود و چه خطرهایی او را تهدید می کند ،این کار را انجام نخواهد دادالبته باید برخورد قاطعانه نیز با آنها داشت.برخی از کودکان نسبت به این خطرات بیشتر آسیب پذیرند این کودکان ساعت های طولانی و بطور پنهانی از کامپیوتر استفاده می کنند، منزوی هستند، ارتباط اجتماعی او ضعیف و تمام وقتش را با کامپیوتر می گذرانند و آنها رابطه خوبی با اطرافیان خود به خصوص با والدینشان ندارند. اعمال محدودیت در استفاده از اینترنت مهم است ولی باید به نحوی انجام شود  که با سرکشی و پنهان کاری بعدی در دوره نوجوانی همراه نباشد.بنابراین نکته مهم رابطه صمیمانه با فرزندان است و اگر بتوانیم این را به فرزندانمان انتقال دهیم می توانیم به آسودگی برای آنها توضیح دهیم که این محدودیت ها به چه دلایل است و در ضمن باید ارائه دلایل با ملایمت و دوستی باشد نه توسط زور و اجبار تا از پنهان کاری و سرکشی آنها پیشگیری شود. در صورت نافرمانی کودک از درخواستهای والدین نیاز به برخوردهای جدی تر و منع استفاده از اینترنت وجود ندارد.زیرا، برخورد خشونت آمیز رفتاراشتباه او را بیشتر تقویت می کند ،بایستی روی توانمندی ها و علایق دیگر او بیشتر توجه کرد. سعی کنید مواردی که باعث می شود رابطه شما را ضعیف کرد را شناسایی و آنهارا برطرف کرد همچنین ازشیوه تقویت مثبت و منفی جهت اصلاح رفتارشان استفاده کرد.همچنین،  استفاده همزمان کودک با پدر یا مادر یک گزینه موثر و قابل اجرا برای پیشگیری از عوارض احتمالی آن است.والدین می توانند با توجه به علاقه فرزندشان سایت های معتبر را به آنها معرفی کنند و باهم از اینترنت استفاده کنند.

فیلتر کردن برخی سایت ها را برای کودکان نیز ضروری است واین نیز یکی از راهها می تواند باشد ، البته تا جاییکه می توانیم درشیوه تربیت باید بیشتر از کنترل درونی استفاده شود که حتی اگر سایتی را فیلتر نکردیم آنها با اراده و آگاهی خود سراغ آن سایت ها نروند. ما سایت هایی که فکر می کنیم تصاویر، تبلیغات و خبرهای نا مناسبی را مطرح می کنند را می توانیم فیلتر کنیم. سایت هایی  هستند که برای کودکان با فرهنگ غربی طراحی شده و برای کودکان ما نیز مناسب  نیست . بعضی موضوعات و مطالبی در آنجا  گفته می شود که متناسب با فرهنگ جامعه ، ارزش ها ، مسائل دینی ، قومی و.. نیست.هر امکاناتی علاوه برمنافعش دارای ضررنیز می باشد .،عضویت در گروه های مجازی نیز دارای سود و ضرراست بنابراین باتوجه به موقعیت خانوادگی، فرهنگی ، اطلاعات والدین و فرزندانشان در این خصوص و ..   اگر کودکی و یا نوجوانی عضو شد باید والدین بدانند اطلاعاتشان در این زمینه بیشتر از فرزندانشان باشند و قبل از عضویت قرار دادی بین فرزندان و والدین نوشته شود که تحت این شرایط عضویت انجام شود در ضمن اطلاعات و آموزش هایی را باید بچه ها قبل از عضویت کسب کنند.اگر کودکتان علاقه به دنیای مجازی دارد به کودکان آموزش دهید که در فضای مجازی با غریبه ها صحبت نکنند،شماره تلفن و آدرس خانه را به کسی ندهد و به محض آنکه با مشکلی برخورد ند آن را با شما در میان بگذارند.سعی کنید رابطه دوستانه با فرزندتان داشته باشد تا او با شما همراه باشد،سعی کنید فضای مجازی را بیشتر بشناسید و از خطر های آن آگاهی پیدا کنید ،دانستن خطرهای موجود به شما کمک می کند تا عکس العملی مناسب تری در مقابل کودکتان داشته باشید.

نویسنده : دکتر زهرا غلامی حیدرآبادی