دین جامع اسلام برای سفرهم آدابی را برشمرده است

دین جامع اسلام برای سفرهم آدابی را برشمرده است تا مسلمانان بتوانند با برنامه ریزی سفر کرده، لذت ببرند و در مسیر سبک زندگی اسلامی گام بردارند.

امیرمؤمنان(ع) می فرمایند: مسافرت کنید که در آن پنج فایده است: اندوه زدایی، درآمدزایی، ادب آموزی، و همراهی با شرافتمند.(مستدرک الوسائل، ج8،ص115)

امام صادق(ع) می فرمایند: از آداب و لوازم سفر، به همراه داشتن توشه فراوان و خوب و بخشش آن به همسفران است و نیز رازپوشی پس از سفر و شوخی هایی که موجب خشم خدا نباشد.(الفقیه، ج2،ص294)

امام صادق(ع) می فرمایند: خوش اخلاقی و خوش مشربی با همسفران و فرونشاندن خشم از آداب سفر است. (الفقیه، ج2،ص527)

این احادیث گزیده ای از روایات فراوانی است که درباره سفر وارد شده است، بنابراین با تامل بر احادیث ائمه اطهار در باب سفر بدون شک می توان از اوقات فراغت خود نیز به نحو احسن بهره برد و لذتی که اسلام بدان سفارش نموده را در سبک زندگی خود پیاده نمود.

هر کس در داد و ستد ، چهار چیز را رعایت کند، کسبش پاک باشد

بسیاری از کسب و کارها بر اساس نیاز جامعه گسترش می یابد، آژانس های مسافرتی نیز در ازای تمایل مردم به سفر، فعالیت های گسترده ای را به عنوان مراکز فرهنگی انجام می دهند. ، اما آنچه که در اسلام درباره داد و ستد سفارش شده است، در بسیاری از این مراکز هرگز رعایت نمی شود.

رسول خدا می فرماید: هر کس در داد و ستد ، چهار چیز را رعایت کند، کسبش پاک باشد: هنگام خرید عیب نگذارد، هنگام فروش نستاید، فریب ندهد و در میان داد و ستد سوگند یاد نکند.( الکافی، جلد5،ص153)

 رسول خدا  همچنین می فرماید: بهترین درآمدها سود حاصل از معامله نیکو و پاک است.(المجامع الصغیر، ج1، ص170)

از رقابت تنگاتنگ آژانس های مسافرتی تا اشاعه فرهنگ فردگرایی و مادی گرایی

 وجود رقابت های تنگاتنگ در برخی از کسب و کارها از جمله آژانس های مسافرتی، هتل ها و ...  باعث شده است تا برخی از مدیران فرهنگی از این اصل مهم در کسب و کار چشم پوشی کنند و بدین بیاندیشند که در بازار رقابت آنچه مهم است سود بیشتر است نه چیز دیگری، در این میان کسب روزی حلال و حقوق مسافر  با این نوع نگاه  فرد گرایانه که صرفاً مادی و عاری از هرگونه بینش دینی و اسلامی است و تبلیغات فریبکارانه نیز بدان دامن می زند، باعث می شود تا کسب روزی حرام به امری عادی تبدیل شود، حقوق انسان ها به راحتی پایمال گردد، فضای بی اعتمادی، نفاق و دروغ در جامعه گسترش یابد  و در نهایت فرهنگ فردگرایی و مادی گرایی غربی در جامعه اسلامی اشاعه پیدا می کند.

این مدیران فرهنگی که بسیاری از منکرات را به بهانه فراهم کردن شرایط مناسب سفر در سطح جامعه به وجود آورده اند پا را فراتر گذاشته و در ازای سود بیشتر حتی حاضرند حرمت شکنی کرده و از بسیاری از ارزش های اعتقادی جامعه اسلامی چشم پوشی کنند و در مناسبت هایی همچون تاسوعا و عاشورا، اربعین، 28صفر و شهادت امام رضا (ع) تورهای ویژه و با شرایط خاص در نظر می گیرند تا اقشار جامعه را به سمت مسافرت های خارج از کشور ترغیب کنند. این در حالی است که امیر المومنان(ع) می فرمایند: شخص نباید به سفری رود که در آن بر دین و نمازش هراسان است.(الخصال،ص630)

همه این رفتارهای هنجار شکنانه از آنجا ناشی می شود که هیچ ارگانی مسئولیت نظارت بر این مراکز را به عهده نمی گیرد، مخابرات که پیامک های تبلیغاتی این مراکز را منتشر می کند و این آژانس ها بدون هیچ ابایی به شماره تماس های مردم دسترسی دارند و با تماس های مکرر سعی می کنند تا با بیانی مستدل و شرح لیستی از خدمات رویایی به افراد آنان را به سفر کردن ترغیب کنند. این در حالی است که وقتی افراد متقاضی با این تورها همسفر می شوند هرگز خدماتی که شنیده بودند را به چشم نمی بینند. از سویی دیگر مراکز مختلف تبلیغاتی هم به علت حجم بالای این فریبکاری ها هر گونه ضمانتی را از سوی خود سلب کرده و تمام مسئولیت ها را به عهده خود افراد می گذارند. بنابراین به راحتی حقوق افراد مورد تجاوز قرار می گیرد و هیچ مرجعی نیز پاسخگوی این اجحاف نیست.

اصل «کنترل و نظارت» در حکومت امام علی (ع)  وقاضی یک روزه

امیرمؤمنان علی علیه السلام در راهکارهای قانونی، با تدبیر و سازمان دهی گسترده، همه امور خُرد و کلان گستره حکومتی خویش را زیر نظر داشت و در یک برنامه وسیع و نظارت و بررسی همه جانبه، با اشراف بر اجزای حکومت، به اداره کشور می پرداخت، بخصوص درباره کارگزاران حکومتی، تلاش و قاطعیت بیشتری به کار می برد تا آنان از مدار قانون و حکم خدا خارج نشوند و آن گونه که اسلام طراحی کرده است به اداره مملکت بپردازند.

اصل «کنترل و نظارت» در حکومت امام علی(ع)، در کشور پهناور آن روزگار، آن قدر دقیق و صحیح اجرا می شد که در حکومت آن حضرت، قاضی یک روزه هم وجود داشت. امام(ع) به "ابوالاسود دوئلی" سِمت قضاوت داد، اما پایان همان روزِ نخست، او را از قضاوت عزل کرد. "ابوالاسود دوئلی"، شب هنگام وارد مسجد شد و خطاب به امام علی(علیه السلام) گفت: «چرا مرا از قضاوت عزل کردی، در حالی که نه خیانت کرده ام و نه مرتکب جنایتی شده ام؟! امام(ع) فرمود: به من گزارش دادند چون طرفین دعوی به محکمه می آیند، تو بلندتر از ایشان سخن می گویی و درشتی در گفتار داری.

نیاز جامعه به نظارت آشکار و مخفی و نظارت فراگیر مردمی

نظارت و بازرسی باید از طریق بازرسان آشکار، مخفی و پنهان (چه اینکه به طور رسمی کارمند سازمان بازرسی و نظارت باشند و یا اینکه کارمند معمولی باشند، اما در عین حال، به طور مخفی، کار نظارت و بازرسی را نیز انجام دهند) و نظارت فراگیر مردمی انجام پذیرد.

 بازرسی و نظارت صادقانه و دقیق، به مسئولان ذی ربط امکان می دهد که نقاط ضعف و قوّت نیروها و دستگاه های گوناگون نظام را به نیکی شناسایی کنند و با اقدامات مناسب، در کاهش ضعف ها و افزایش جنبه های مثبت بکوشند.

امیدواریم با آغاز فصل تابستان و گرایش بیشتر مردم به سفر کردن که باعث فعالیت گسترده تر این مراکز می شود ، نظارت های همه جانبه ای هم از سوی مراجع ذی صلاح صورت گیرد تا مردم بتوانند در سایه آرامش و اعتماد به این مراکز فرهنگی، اوقاتی خوشایند را در فصل تابستان بگذرانند.